B. J. Boltayev, A. R. Azamatov, G. A. Azamatova, B. S. Xurramov nazariya, algoritm, dastur toshkent 2013


Download 372.89 Kb.
bet47/68
Sana02.11.2023
Hajmi372.89 Kb.
#1740971
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   68
Bog'liq
Algoritmlash va dasturlash asoslari seriyasidan Kitob – II b. J.-fayllar.org

Write yoki Writeln protsedurasidan foydalanib izoh kiritish mumkin. Masalan,
Write(‘a=‘); Readln(a); Write(‘b=‘); Readln(b); yozilsa, qaysi o‘zgaruvchiga
qiymat kiritilayotganini ekranda ko‘rib turish mumkin.
Readln protsedurasi beradigan yana bir imkoniyat bor. Ma’lumki, Paskal
dasturlash tili amallarni shunchalik tez bajaradiki, natijani ko‘rib olishga ul-
gurmaymiz va ekrandagi natijani ko‘rish uchun ALT+F5 klavishlar juftligidan
foydalanishga majbur bo‘lamiz. Barcha natijalar ekranga chiqarilganidan so‘ng
natijani ko‘rib olgunimizcha dasturni “kuttirish”, ya’ni dastur ishini kerakli joyda
to‘xtatib turish uchun end. dan avval ro‘yxatsiz readln protsedurasini yozish
kifoya. Bunday holda dastur ishini davom ettirish uchun ENTER klavishi bosi-
ladi. Albatta, bu protsedura kutilgan natijani berishi uchun undan avval yozilgan
oxirgi kiritish protsedurasi ham LN qo‘shimchasi bilan yozilgan bo‘lishi shart.

6-§. PASKALDA GRAFIK HOLATDA ISHLASH


Chiziqli tuzilmali dasturlar tuzishni to‘laroq ko‘rsatish uchun Paskal dasturi-
dagi shakllar chizish bilan bog‘liq imkoniyatni ko‘rib chiqamiz.
Paskal dasturlash tili yordamida kompyuter ekranida turli rasmlar ham hosil
qilish mumkin. Buning uchun Paskalning GRAPH (graf) moduliga nuqta, to‘g‘ri
chiziq, to‘g‘ri to‘rtburchak, aylana kabi bir qancha shakllarni chizishga
mo‘ljallangan protsedura va funksiyalari kiritilgan.
Shakl chizish protsedura va funksiyalaridan foydalanish uchun dastur boshida
Uses Graph; ko‘rsatmasi beriladi. Bu ko‘rsatma uning tarkibidagi protsedura va



71
funksiyalardan foydalanish imkoniyatini beradi, xalos. Mazkur protsedura va


funksiyalarning ishlashi uchun esa, ekran grafik holatga o‘tkazilishi zarur.
Grafik holatda kompyuter ekrani piksel deb ataluvchi mayda nuqtalardan
tashkil topadi. Grafik holatda ham matnli holatdagi kabi yurgich mavjud bo‘lib, u
nuqtadan iborat. Ekranda hosil bo‘ladigan barcha chizmalar yurgichning ekranda
iz qoldirib yoki iz qoldirmasdan siljishi natijasida hosil bo‘ladi. Yurgichning
ekranda turgan o‘rni uning koordinatasi bilan
aniqlanadi. Koordinata boshi bo‘lgan (0,0)
nuqta ekranning chap yuqori burchagida joy-
lashgan. Ekran grafik holatga o‘tkazilganda
yurgich
koordinata
boshida
joylashadi.
Koordinata o‘qlari X va Y koordinata boshidan
mos ravishda o‘ngga va pastga qarab
yo‘nalgan, ya’ni qiymatlar shu yo‘nalishlarda
o‘sib boradi. Ekranning yurgich turgan nuqtasi

Download 372.89 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   68




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling