Obligatsiyalarning joriy bozor qiymati formulasini hosil qilish uchun to‘lov diagrammasini tuzamiz (5.5.1-rasm).
5.5.1-rasm. Obligatsiyalarning joriy bozor qiymati formulasini hosil qilish uchun to‘lov diagrammasi
113
Chap ustunni hisoblagan holda quyidagiga ega bo‘lamiz:
=
|
+ (
|
)
|
+.….+( )
|
+ ( ) yoki
|
=
|
(
|
)
|
∗ +(1+ )
|
(5.5.1)
|
Ushbu qiymat nominal qiymatiga teng bo‘lishi uchun quyidagi tenglik bajarilishi zarur:
=
|
1−(1+ )
|
∗ +(1+ )
|
|
|
|
|
|
yoki (1 − (1 + ) ) = (1 − (1 − )
|
)
|
Bundan K = Pi yoki Pi = Pk, ya’ni i = k.
Bu esa, agar kupon stavkasi bozor foiz stavkasiga teng bo‘lsa, u holda obligatsiya narxi nominal qiymatga tengligini anglatadi.
Obligatsiyalarni asoslangan holda tanlash uchun ularning daromadliligi haqida ma’lumotlarni solishtirish yetarli emas. Obligatsiyalar muddati bilan bog‘liq riskni ham qandaydir yo‘l bilan baholash kerak – muddat qancha ko‘p bo‘lsa, risk ham shuncha yuqori bo‘ladi. Biroq muddatlarni bevosita taqqoslash to‘g‘ri xulosalarga olib kelmaydi, chunki bunda daromadning vaqt bo‘yicha taqsimotiga xos xususiyatlar hisobga olinmaydi. Ayni bir muddat uchun nol kuponli obligatsiyalar davriy foiz to‘lovlari mavjud bo‘lgan obligatsiyalarga nisbatan riski ko‘proq ekanligi tushunarli. Risklilik darajasi nuqtayi nazaridan obligatsiyalarni tavsiflash uchun o‘rtacha muddat qo‘llaniladi.
Ushbu ko‘rsatkich obligatsiyalar bo‘yicha barcha to‘lovlar muddatlarini o‘rta hisoblangan arifmetik kattalik ko‘rinishida umumlashtiradi. Solishtirma tarzida to‘lovlar summasi olinadi. Boshqacha aytganda, to‘lov summasi qancha katta bo‘lsa, mutanosib muddat o‘rtacha muddatga shuncha katta ta’sir ko‘rsatadi.
Yillik kupon to‘lovi va nominalni qaytarish bilan obligatsiyalar uchun muddat oxirida quyidagini hosil qilamiz:
=
|
∑
|
=
|
∑
|
, =1,2,… , .
|
(5.5.2)
|
|
∑
|
|
|
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
