QIYOSIY-TARIXIY METOD Nisbatan keyingi vaqtlardagi yozma manbalar va jonli til faktlarini qiyoslab oʻrganish asosida ana shu jonli til va yozma manbalarda uchramaydigan (qayd etilmagan) qadimgi til faktlarini tiklashdan iborat lingvistik metod. Bu metod qarindosh tillarning ma’lum bir davrdagi taraqqiyot qonuniyatlarini aniqlashga, oʻz tilga oid va oʻzlashma birliklarni belgilashga xizmat qiladi, shuningdek, tillarni qiyosiy-tarixiy oʻrganishning ayrim muammolari uchun zamin hozirlaydi.
QIYOSIY-TARIXIY TILSHUNOSLIK Tilshunoslikning qarindosh tillarni qiyosiy-tarixiy metod asosida oʻrganuvchi boʻlimi
QOIDA Til hodisalariga xos ma’lum qonuniyatni aks ettiruvchi, til vositalarini yozma va ogʻzaki nutqda me’yoriy holda ishlatishni belgilovchi tavsiya: Imlo qoidalari. Grammatik qoidalar.
QOMUSIY LUGʻAT Lugʻat maqolasining bosh soʻzi sifatida soʻz yoki soʻz birikmalari chiqarilib, ana shular bildirgan voqelik haqida (kishi nomlari, muhim voqea-hodisalar va b. haqida) batafsil ma’lumot beradigan lug‘at.
QOʻSH INKOR Bir gapda inkor (boʻlishsizlik)ning ikki marta ifodalanishi: Ishonmaslik mumkin emas kabi. O‘zbek tilida analitik fe’l shaklida boʻlishsizlik koʻrsatkichi (-ma) yetakchi va koʻmakchi fe’lga qoʻshshlishi mumkin. Buni «inkorni inkor» deb ataladi. Inkorning inkori esa qat’iy tasdiq (boʻlishlilik) ma’nosini keltirib chiqaradn: aytmay qoʻymaydi – albatta aytadi.
QOʻSH UNDOSH Ketma-ket kelgan aynan bir tipdagi undosh; geminata: katta, omma, achchiq kabi.
QOʻSHILMA SON Qismlari bildirgan miqdorining yigʻindidan iborat boʻlgan miqdorni bildiruvchi son: oʻn besh (10 + 5), qirq sakkiz (40 + 8).
QOʻSHILMA Sintaktik birliklar sifatida soʻz birikmasi (q.) bilan gap (q.) uchun umumiy nom.
Do'stlaringiz bilan baham: |