Bajaruvchi: Ilmiy rahbar: toshkent – 2022 mundarija kirish

3. KICHIK BIZNES HOZIRGI HOLATI, UNING O‘RNI VA RIVOJLANISHINI.


O'zbekistonda kichik biznesni davlat tomonidan qo'llab-quvvatlash
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish 2017-2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasining asosiy yo‘nalishlaridan biridir. Mazkur hujjat xususiy mulk huquqlari va kafolatlarini ishonchli himoya qilishni ta’minlash, barcha to‘siq va cheklovlarni bartaraf etish hamda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni keng rivojlantirish uchun qulay ishbilarmonlik muhitini yaratishni nazarda tutadi.
Harakatlar strategiyasi hayotga tatbiq etilgan yillar davomida soha rivojini qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan ikki mingga yaqin qonun, farmon va qarorlar qabul qilindi. Huquqiy himoyani ta’minlash, tadbirkorlik faoliyati uchun ko‘plab ma’muriy to‘siqlarni bartaraf etish, tadbirkorlik faoliyatiga aralashishni cheklashga alohida e’tibor qaratildi.114 ta litsenziya va ruxsatnomalar bekor qilindi, 33 ta faoliyat turi boʻyicha xabardor qilish tartibi joriy etildi, ruxsatnomalar olish tartib-taomillari soddalashtirildi va ularni berish muddatlari oʻrtacha ikki barobarga qisqartirildi. Keraksiz tekshiruvlar bekor qilindi, naqd pul, valyuta va xomashyo muomalasi bilan bog‘liq cheklovlar bekor qilindi.
Ushbu chora-tadbirlar natijasida mamlakatimizda tadbirkorlik faoliyatining ishbilarmonlik muhiti yaxshilangani xalqaro reytinglarda ham o‘z ifodasini topmoqda. Shunday qilib, Jahon banki so‘nggi yillarda O‘zbekistonning o‘z reytingidagi mavqeini muntazam oshirib bordi.
“Biznes yuritish – 2020” hisobotida O‘zbekiston reytingi 7 pog‘onaga yaxshilanib, 69-o‘rinni egalladi va bu mamlakatga 20 ta islohotchi davlatlar qatoriga kirish imkonini berdi. Heritage Foundation tomonidan The Wall Street Journal bilan hamkorlikda tuzilgan Iqtisodiy erkinlik indeksiga ko‘ra, O‘zbekiston 2018-yildagi 152-o‘rindan 2021-yilda 108-o‘ringa ko‘tarilgan. To'rt yil davomida o'sish 44 pozitsiyani tashkil etdi. Biroq, pandemiya davrida kiritilgan cheklovlar tufayli kichik biznes eng katta zarar ko'rgan tarmoqlardan biri hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi tomonidan BMTTD ko‘magida o‘tkazilgan tadqiqot natijalariga ko‘ra, aholiga turar joy (mehmonxona biznesi) va ovqat. Eng kam zarar ko'rgan tarmoqlar qishloq, o'rmon va baliqchilikdir: korxonalarning aksariyati (78 foiz) biznesni to'xtatmadi va pandemiya davrida davlat tomonidan faol qo'llab-quvvatlanganligi sababli ishdan bo'shatishlar kam uchraydi.