Baslanǵısh mektep bala shaxsın qáliplestiriwdiń áhmiyetli dáwirine tuwra keledi

Kirisiw
Baslanǵısh mektep - bul balanıń turmısındaǵı qımbatlı, principial tárepten jańa basqısh: sistemalı oqıtıw tálim shólkeminde baslanadı, onıń sırtqı dúnya menen óz-ara tásiri sheńberi keńeyedi, sociallıq poziciyası ózgeredi hám ózin kórsetiw zárúrligi artadı.
Baslanǵısh mektep bala shaxsın qáliplestiriwdiń áhmiyetli dáwirine tuwra keledi. Birinshi márte kishkene oqıwshı ózin tekǵana oynaytuǵın dosları emes, bálkim oqıwshılar ushın jańa tálim barısında básekilesler bolǵan teńlesleri toparında tabadı. Baslanǵısh mektep jası 6-9 jastaǵı balalardıń úlken qızıǵıwshılıǵı sebepli tabıslı sociallasıw ushın qolaylı esaplanadı: sananıń emocionallıǵı, eliklew xarakteri jáne úlkenkerdiń is-háreketi hám iskerligindegi abırayına baǵdarlanǵanlıǵı, oqıtıwshıǵa joqarı isenim hám alınǵan jeke sociallıq tájiriybeni úyrenilip atırǵan material menen baylanıstırıwın qálewi.
Baslanǵısh ulıwma tálimniń Federal mámleketlik tálim standartında (keyingi orınlarda - GEF) baslanǵısh ulıwma tálim basqıshı barlıq keyingi tálimniń tiykarı sıpatında belgilenedi. Baslanǵısh ulıwma tálim basqıshında oqıwshılardıń puqaralıq ózine tánligi hám dúnyaǵa kóz qarası, úyreniw qábiliyetiniń tiykarların qáliplestiriw hám óz iskerligin shólkemlestiriw qábiliyeti - oqıw iskerliginde maqsetlerdi qabıllaw, saqlaw hám olarǵa ámel qılıw, óz iskerligin joybarlaw, olardı baqlaw hám bahalaw, oqıtıwshı hám teńlesler menen óz-ara munasábette bolıw qábiliyetin qáliplestiriw ámelge asırıladı.
Baslanǵısh ulıwma tálimniń federal mámleketlik tálim standartı baslanǵısh ulıwma tálimniń tiykarǵı tálim baǵdarın ózlestirgen oqıwshılardıń nátiyjelerine qoyılatuǵın talaplardı belgileydi: jeke, meta-tema, tema.
Sabaqtan tısqarı shınıǵıwlar – balalardıń ózlerin hám átiraptaǵı waqıyalardı túsiniw hám ózgertiwge qaratılǵan qızıǵwshılıqları hám mútájliklerinen kelip shıqqan halda sabaqtan tısqarı kórsetilgen iskerligi oqıwshılardı rawajlandırıw hám oqıwshılar toparın shólkemlestiriwde áhmiyetli rol oynaydı. Sabaqtan tısqarı shınıǵıwlardıń ózine tánligi baslanǵısh ulıwma tálim oqıw baǵdarıınıń jeke, predmetli, meta-predmetli nátiyjelerine erisiwge qaratılǵanlıǵı menen belgilenedi. Sabaqtan tısqarı shınıǵıwlar kishi jastaǵı oqıwshınıń sociallasıwınıń tiykarǵı quramlıq bólimlerinen biri bolıp xızmet etedi.
Mektepte oqıw robototexnikası sabaqtan tısqarı shınıǵıw sıpatında barǵan sayın áhmiyetli bolıp barmaqta. Ученик должен ориентироваться в окружающем мире как сознательный субъект, адекватно воспринимающий появление нового, умеющий ориентироваться в окружающем, постоянно изменяющемся мире, готовый непрерывно учиться. (Oqıwshı óz átirapındaǵı dúnyanı jańanıń payda bolıwın adekvat aqıl etiwshi, aylana daǵı, mudami ózgerip turatuǵın dúnyada háreket qılıwdı biletuǵın hám úzliksiz úyreniwge tayın bolǵan sanalı sub'ekt retinde háreket etiwi kerek.) Texnika hádiysesin túsiniw, texnika nizamlıqların biliw kishi jastaǵı oqıwshınıń zaman talabına juwap beriwine, zamanagóy turmısta óz ornın tabıwına múmkinshilik beredi.
Ásirese, kishi jastaǵı oqıwshınıń átiraptaǵı insan tárepinen jasalǵan zatlarǵa, olardıń iskerlik kórsetiw nizamlıqlarına, olardıń payda bolıwınıń tiykarın qurawshı principlerge bolǵan kognitiv qızıǵıwshılıǵın itibardan shette qaldırmaw kerek.
N. P. Anikeeva, N. I. Boldyreva, L. Yu. Gordina, A. S. Makarenko, V. A. Suxomlinskiy, G. I. Shchukina hám basqalar dóretpelerinde sabaqtan tısqarı shınıǵıwlardıń túrli tárepleri kórip shıǵıladı.
Ilimiy ádebiyatlardı analiz qılıw bizge oqıw processinde oqıwshılardıń sabaqtan tısqarı iskerligin shólkemlestiriw jolları hám usılların izlew mashqalası jańa emes, biraq kishi jastaǵı oqıwshılardıń sabaqtan tısqarı iskerliginiń sociallıq potencialın rawajlandırıwǵa kem itibar qaratılıp atır degen juwmaqqa keliwimizge imkan beredi.
Данная проблема связана с противоречием между возросшим требованием к результатам освоения основной образовательной программы начального общего образования, к качествам выпускника начальной школы, в том числе, его социальной адаптации в обществе, и недостаточностью методического обеспечения использования социализирующего потенциала внеурочной деятельности учащихся в условиях освоения ФГОС начального общего образования.(Bul mashqala qarama -qarsılıq menen baylanıslı baslanǵısh ulıwma tálimniń tiykarǵı tálim programmasın ózlestiriw nátiyjelerine, baslanǵısh mektep pitkeriwshisiniń pazıyletlerine, sonday-aq onıń jámiyetke social kelisiwine talaptıń artpaqtası hám etarli emesligi ortasında. Baslanǵısh ulıwma tálimniń Federal mámleket tálim standartın islep shıǵıw sharayatında oqıwshılardıń mektepden tısqarı iskerliginiń sociallashuv potentsialınan paydalanıwdı stilistik qollap-quwatlaw.)
Kishi jastaǵı oqıwshılardıń sabaqtan tısqarı shınıǵıwların shólkemlestiriw zárúrligi bizge Federal mámleketlik tálim standartın islep shıǵıw hám onı jas oqıwshılardı sociallastırıw processinde shólkemlestiriw texnologiyasın islep shıǵıw kontekstinde oqıwshılardıń sabaqtan tısqarı iskerliginde robototexnikanıń sociallasıw potencialın anıqlaw zárúrligi menen baylanıslı izertlew mashqalasın qáliplestiriwge múmkinshilik berdi.