«Bayanlar toplamı» mbs ha’m u’zliksiz oqıw bag’darlamasındag’ı oqıwshılardın’ baylanıslı so’ylewin o’siriwge tiyisli talaplardan kelip shıqqan halda du’zildi. Toplamdag’ı tekstler tematikalıq ta’repten ra’n’be-ra’n’

Tayanısh so’zler: isip, suwıg’annan son’, pıshaq, da’ri, soqpaqqa.


TEKST MAZMUNIN QISQARTIP BAYAN JAZIW USHIN TEKSTLER
(Tayar reje tiykarında)


Say suwı haqqında ertek

A’yyem zamanda bir diyqan bala-shag’ası menen tawdın’ etegine kelip jaylasıptı. Tawdın’ u’sti terekzar eken. Janındag’ı saydan suw ag’ar eken.

Diyqan to’rt tanap jerdi su’ripti. Egin egip, saydan suw alıp suwg’arıptı. Keyin tawdag’ı tereklerdin’ birazın kesip u’y qurıptı. Ko’bisin bazarda pullaptı.
Aradan bir jıl o’tipti. Ba’ha’r kelipti. Diyqan jerdi su’rip, suwg’armaqshı bolıptı. Qarasa, sayda suw joq eken.
Diyqan qardın’ aldına barıptı, onnan suw soraptı. Qar sayg’a suw kelmegeni ushın diyqandı ayıplaptı.
Qar durıs aytıptı. Sebebi ızg’ardı saqlap turatug’ın tereklerdi diyqannın’ o’zi kesip ketken eken.
Diyqan bir talay na’l alıp kelip tawg’a egipti. Saydan ja’ne suw ag’atug’ın bolıptı.
Diyqan bolsa egindi suwg’arıp, bala-shag’ası menen jaqsı turmıs keshiripti. (107 so’z, 50-60 so’z a’tirapında bolıwı da mu’mkin)


Imla: b-p, t-d dawıssızlarının’ imlası esletiledi.
Analiz: Ne ushın saydag’ı suw qurıp qaldı? Saydag’ı suwdın’ qurıwında kim ayıplı? Onı qalay bildin’iz? Sayg’a suw keliwi ushın diyqan ne qıldı?
Qısqartıp bayan jazıwg’a tayarlanıw:
1. Gu’rrin’di tolıq qayta aytın’.
2. Gu’rrin’nen diyqan haqqında ne bildin’iz? (Suwsızlıqtın’ ju’zege keliwi, diyqannın’ suwsızlıqtan ta’shwishleniwi ha’m usı ta’shwishten qutılıw ushın ne jumıs qılg’anın bayanlan’)
3. Gu’rrin’di berilgen reje tiykarında bayanlan’. Rejenin’ ha’r bir sorawına 2-3 ga’p penen juwap berin’.
Reje sorawları:
1. Diyqan tawdag’ı tereklerdi ne qıldı? (2 ga’p)
2. Bir jıldan son’ qanday waqıya ju’z berdi? (2 ga’p)
3. Diyqan o’z ayıbın qalay bildi? (3 ga’p)
4. Qar sayg’a suw kelmegeni ushın kimdi ayıpladı? (2 ga’p)
5. Qalayınsha sayg’a suw keldi? (2 ga’p)