Berdaq atindag’i qaraqalpaq ma’mleketlik universiteti matematika fakulteti matematika qa’niygeligi

O’ZBEKSTAN RESPUBLIKASI JOQARI HA’M ORTA ARNAWLI BILIMLENDIRIW MINISTRLIGI

BERDAQ ATINDAG’I QARAQALPAQ MA’MLEKETLIK UNIVERSITETI
MATEMATIKA FAKULTETI MATEMATIKA QA’NIYGELIGI
2V(3)-TOPAR STUDENTI KAZBEKOV NAZARBEKTIŃ
MATEMATIKALIQ ANALIZ PA’NINEN

KURS JUMISI

TEMA: TUWINDININ’ QOLLANIWLARI

ORINLADI: KAZBEKOV N

TEKSERDI: ALLANIYAZOVA A

TEMA: TUWINDININ’ QOLLANIWLARI
REJE:

1. 
   Kirisiw.
   

1. 
   Tuwindi haqqinda tu’sinik
   

2. 
   Tiykarg’i tu’sinik
   

1. 
   Tuwindinin’ geometriyaliq ha’m mexanikaliq ma’nisleri
   
2. 
   Funkciyani o’siw ha’m kemeyiw araliqlarina tekseriw
   
3. 
   Tuwindinin’ qollaniliwinda Lapital qag’iydasinin’ a’himiyeti
   
4. 
   Funkciyanin’ ma’nislerinin’ juwiq esaplaniwi Teylor formulasi
   

3. 
   Juwmaqlaw
   

1. 
   Tuwındıǵa baylanıslı mısallar
   

4. 
   Paydalanilg’an a’debiyatlar
   

I.Kirisiw
Tuwindi matematikanin’ tiykarg’i tu’siniklerinin’ biri bolip esaplanadi. Tuwindi matematika, fizika ha’m basqada pa’nlerdin’ ko’plegen ma’selelerin sheshiwde ken’nen qollaniladi. Tuwindi tu’sinigi birinshi qarasta o’z ara baylanisli bolmag’an eki ma’sele sebepli ju’zege kelgen . Bul ma’selelerdein birishisi qaralip arirg’an materialliq noqattin’ tezligin aniqlaw bolsa, al ekinshisi qandayda bir siziqqa o’tkizilgen urinbani tabiw ma’selesi bolip tabiladi.Tiykarinan , bul eki ma’sele o’z ara bir – biri menen tig’iz baylanisli , sebebi noqattin’ tezligi bul noqat qozg’alisi traektoriyasina urinba bolg’an vektor bolip esaplanadi.
Funkciyanıń tuwındısın esaplawda funkciyanıń limiti túsinigi fundamental rol oynaydı. Oqıwshı akademiyalıq licey hám kásipóner kolledjleri kursınan funkciyanıń limiti (tuwındısı) haqqındaǵı dáslepki túsinikke iye boladı.
Biraq, limit túsinigin qatal hám izbe-iz úyreniw tek qatal haqıyqıy sanlar teoriyası bazasında ǵana múmkin ekenin atap ótemiz. Mısalı, qatal haqıyqıy sanlar teoriyasısız hám funkciyalardıń tuwındısın esaplaǵanda payda bolatuǵın áhmiyetli hám ájayıp limitlerdiń bar (yaǵnıy shekli sanǵa teń) bolıwın anıqlaw múmkin emes. Solay etip, tuwındınıń bar bolıwı hám onı esaplaw haqqındaǵı másele qatal haqıyqıy sanlar teoriyasın hám onıń bazasında limitler teoriyasın rawajlandırıwǵa keledi. Ápiwayı elementar funkciyalardıń tuwındıların esaplaǵanda ayrıqsha qıyınshılıqlar payda bolmaydı. Bul tuwındılardı esaplaw ushın tek limitke ótiw ámeliniń arifmetikalıq qásiyetleri, eki áhmiyetli limit hám bul funkciyalardıń óz anıqlanıw oblastına derek noqatlarda úzliksizligi ǵana kerek boladı. Ápiwayı funkciyalardıń tuwındılarınıń kestesin qatal tiykarlaw matematikalıq analizdiń differenciallıq esap dep atalatuǵın bóliminiń áhmiyetli máseleleriniń biri.