bilet “Bu yurt barchamizninki” matnini o’qing va mazmunini ochib beradigan ta savollar tuzing

Bilimli… kuchi ming… yetar, bilimsiz… kuchi bir… yetar. Yaxshi… bog‘ qolar, yomon… dog‘.
Bilimli kishining kuchi mingga yetar, bilimsiz kishining kuchi birga yetar. Yaxshidan bog‘ qolar, yomondan dog‘.


3. Orzu nima? Qanday orzuingiz bor?
(o’quvchining kelajakdagi orzusi haqida gapirib berish)


22-BILET
1. “Mehmondorchilik odobi” matnini oģqing, matn yuzasidan savollarga javob bering.
Mehmondorchilik odobi
O‘zbek xalqi qadimdan mehmondo‘stligi bilan mashhur. Mehmondorchilikning o‘ziga xos an’ana va udumlari bor. O‘zini hurmat qilgan mezbon va mehmon bularga rioya qiladi.
Mehmondorchilikda „Mehmon – otangday ulug‘“ degan hikmatga
amal qiladi.
Mehmonlarga izzat-hurmat ko‘rsatiladi. Mehmon ham shunga yarasha odob bilan ish tutadi. Dasturxon atrofida qo‘pol so‘zlar aytilmaydi, baland ovozda gapirilmaydi. Shirin muomala bilan suhbatlashadilar. Mehmon nojo‘ya xatti-harakatlar qilmasligi, dasturxonga qo‘yilgan ne’matlarga hadeb qo‘l cho‘zmasligi lozim. Uzoq vaqt mehmon bo‘lib turish odob qoidasiga ziddir.
1. Matndagi tayanch so‘zlarni aniqlang va lug‘at tuzing.
2. Matnga savollar tuzing va ularga javob yozing.
3. Boshqa millatlar mehmonni qanday ulug‘lashadi?
2. So’z-gaplarga misol keltiring va izohlang
Bir so‘zdan iborat bo‘lib, boshqa so‘zlar bilan kengaya olish imkoniyatiga ega bo‘lmagan gaplar so‘z-gaplar deyiladi. Ular tasdiq, inkor, so‘roq, taajjub, his-hayajon kabilarni ifoda etib, matn bilan bog‘liq bo‘ladi. So‘z-gaplar modal va his-hayajon munosabatlarini ifoda etgani uchun ham ko‘proq dialogik va ba’zan monologik nutqqa xosdir. So‘z-gaplar quyidagi turlarga bo‘linadi:
1. Modal so‘z-gaplar – qat’iy ishonch, taxmin, gumon ma’nolarini ifodalab keladigan gaplar: – Ertaga kelasizmi? –Albatta.
2. Undov so‘z-gaplar – his-tuyg‘u va haydash-chaqirish
ma’nolarini ifodalaydigan gaplar: – Uff. Charchab ketdim.
a) Tasdiq so‘z-gaplar – ha, mayli, xo‘p kabi so‘zlar.
b) Inkor so‘z-gaplar – yo‘q, mutlaqo, aslo, sira, aksincha
so‘zlari.
c) Taklif so‘z-gaplar – tinglovchiga qaratilib, biror ish-ha
rakatni bajarishga undaydigan gaplar: ma, mang, qani, marhamat,
xo‘sh kabi so‘zlar.


3.Ko’cha qoidalari deganda nimani tushunasiz? So’zlab bering.

Doimo koʻchada yurganda odob saqlab yurish kerak. Taomni ovoz chiqarib iste'mol qilish; -Tishni barmoqlar bilan tozalash; -burun kovlash; -Atrofdagilarni tinchini buzish va ularga noqulaylik tug'dirish;

-Xirgoyi qilish; -O'ziga oro berish -Tirnoqlarni tozalash va tishlash; -Qo'pol va bexayo so'zlarni gapirish,bularning bari koʻcha qoidalariga zid!