Bino va inshootlarni barpo etish tehnologiyasi

Ochiq usulni mohiyati shundaki birinchi bo’lib, qamrovdagi yer ostidagi 
barcha ishlar, yahni binoning yer ostki qismlari barpo etiladi, keyin esa binoning yerdan 
yuqori qismidagi konstruktsiyalar, texnologik uskunalar quvur o’tqazish va barcha 
pardozlash ishlari amalga oshiriladi. Yer osti tsikli tarkibiga barcha yer osti 
konstruktsiyalarini qurish yahni – bino va uskunalar poydevori, yerto’la qavatlararo 
ypmalari bilan, kommunikatsiyalarni utqazish va qayta ko’mish, yerto’lasiz binolarda 
pol osti to’shamasini yaratish kiradi. Pol osti to’shamasi bilan yer osti tsiklidagi ishlar 
to’gagandan so’ng, qolgan maydon tekislanishi kerak. 
Birinchi navbatda hamma yer ostki tsikldagi ishlarni bajarish, bino va 

---

59 
inshootlarning yerdan yuqoridagi qismlarini samarali montaj qilishni tahminlaydi va 
qurilishni industrial uslublarda olib borishning shartlaridan biridir. Ammo binoning 
hajmiy-rejaviy, texnologik yechimlariga bog’liq holda va qurilish sharoitini xisobga 
olganda boshqa usullar ham samarali bo’lishi mumkin. 
Yopiq usulda xar bir montaj uchastkasida oldin yer ishlari va faqat binoning 
tagidagi poydevorlar o’rnatiladi, so’ngra karkas montaj qilinadi. Montaj ishlari 
tugallangandan keyin bino karkasini ichida kotlovan qazilib, texnologik uskunalar, 
ichiga o’rnatiladigan konstruktsiyalar (etajerkalar) va texnologik uskunalar uchun 
poydevorlar va barcha yer osti inshootlari barpo etiladi. Faqat bulardan keyin 
etajerkalar konstruktsiyalari va texnologik uskunalar montaji, quvur o’tqazish ishlari 
hamda barcha pardozlash ishlari bajariladi.. 
Yopiq usulni bino texnologik uskunalarining poydevorlari oraliqda ko’p 
maydonni egallaganda va rivojlangan yerosti kommunikatsiyalari xujaligi tarmog’ini 
barpo etish zaruriyatida qo’llash oqilona xisoblanadi. Bu kranlarni harakatlanishini 
qiyinlashtirib, qushimcha yo’l xarajatlarini talab etadi. Yopiq usul ishlarni bo’linishiga 
, keng manevrga va kam foydalanish xarajatiga ega o’ziyurar kranlarni qo’llanilishi 
bilan minorali kran qo’llaniladigan ochiq usuldan farqlanadi. Bunda ko’p ishlar tom 
ypilgandan so’ng bajariladi, bu yg’ingarchilik tahsiridan saqlanish uchun muhimdir.