Биология ва генетика

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI
ZOOOGIYA KAFEDRASI


Biologiya fanidan


TEST SAVOLLARI


Tuzuvchi: Biologiya fanlari nomzodi,dots. B.Davronov
Qarshi shahri, 2022 yil

TEST NAZORAT SAVOLLARI

1. Energiyaga boy bo'lgan moddalarning kam energiyali moddalarga o'tish jarayoni nima deyiladi ?
A. assimlyatsiya
B. plastik almashinuv
D. metabolizm
C. dissimlyatsiya
2. Aristotelь fikri bo'yicha yerda hayotning paydo bo'lishi to'g'risidagi nazariya qaysi?
A. bioximik evolyutsion nazariyasi
B. o'z-o'zidan hayot paydo bo'lishi
D. panspermiya
C. statsionar holat nazariyasi.
3. Yerda hayotning kosmik usul bilan paydo bo'lishni yana boshqacha qanday deyiladi?
A. panspermiya
B. statsionar holat nazariyasi
D. bioximik evolyutsion nazariyasi
C. yerda hayotning o'z-o'zidan paydo bo'lish nazariyasi
4. Qaysi nazariya yerdagi hayot ilohiy kuch tomonidan yaratilgan deydi?
A. hayotning yerda o'z-o'zidan paydo bo'lishi
B. statsionar holat nazariyasi
D. kreotsianizm nazariyasi
C. bioximik evolyutsion nazariyasi
5.Hayotning kelib chiqishi to'g'risida hozirgi kunda nechta nazariyalar mavjud ?
A. 6
B. 4
D. 5
C. 2
6. Yerda hayotning paydo bo'lishi to'g'risidagi koatservat nazariyasini kim yaratgan?
A. A.I.Oparin
B. Miller, Stenli.
D. J.B.Lamark
C. Ch.Darvin
E. D.I.Ivanovskiy
7. Yerda hayotning paydo bo'lishi to'g'risidagi qaysi nazariya fundamental nazariya xisoblanadi?
A.kreotsionizm
B. bioximik evolyutsion nazariyasi
D. statsionar holat nazariyasi
C. hayotning o'z-o'zidan paydo bo'lish nazariyasi
8. Organizmlarning mashq qilishi va mashk kilmasligi to'g'risidagi kontseptsiyani kim yaratgan?
A. Ch.Darvin
B. K.Linney
D. J.B.Lamark
C. J.Kyuvьe
9. Oliy nerv faoliyati to'g'risidagi ma'lumotga kim asos solgan?
A.L.Paster.
B.I.M.Sechenov.
D.Shvan.
C. J.B.Bussengo.
10. Markaziy Osiyoda tabiiy tanlanish va sun'iy tanlashning borligini tan olgan olim?
A. Abu Nasr Farobiy.
B. Abu Ali Ibn Sino.
D. Abu Rayhon Beruniy.
C. Ahmad Ibn Nasr Jayhoniy.
11. Ch.Darvin asosan qaysi olimning ideyalari asosida evolyutsion nazariyani yaratdi?
A. U.Smit
B. J.B.Lamark, K.Linney
D. Ch.Layel, Malьtus
C. J.Kyuvьe, L.Paster
12. "Mutatsiya" atamasini birinchi bo'lib kim fanga kiritgan?
A. Gugo de Friz
B. Ch.Darvin
D. J.Kyuvьe
C. K.Linney
13. Tirik organizmlar hayotida qaysi organik moddalar muhim rolь o'ynaydi?
A. yog'lar
B. oqsillar
D. lipidlar
C. karbon suvlar
14. Ch.Darvinning evolyutsion nazariyasida harakatlantiruvchi kuch nima?
A. yashash uchun kurash, tabiiy tanlanish, irsiyat va o'zgaruvchanlik
B. mutatsiya, tabiiy tanlanish va sun'iy tanlanish
D. tabiiy tanlanish va sun'iy tanlanish
C. yashash uchun kurash, tabiiy tanlanish va irsiyat
15. Ch.Darvinning "Tabiiy tanlanish yo'li bilan turlarning paydo bo'lishi" asari qachon yozilgan ?
A. 1912 y
B. 1859 y
D. 1856 y
C. 1860 y
16. O'simliklarning yorug'lik, namlik, tuproq uchun kurashi, yashash uchun kurashning qaysi shakliga kiradi ?
A. notirik tabiat bilan o'zaro munosabati
B. turlararo kurashga
D. tur ichidagi kurashga
C. avlodlar aro kurash
17. Genotip va fenotip tushunchalariga kim asos soldi ?
A. V.Iogansen
B. De-Friz
D. A.Dekendolь
C. L.Paster
18. Qattiq zarrachali moddalarni qabul qiluvchi geterotrof organizmlar uchun moddalar qabul qilishning qanday xili mavjud?
A. osmotik
B. abiogenli
D. golozayli
C. biogenli
19. Biosfera to'g'risidagi ta'limotning asoschisi kim ?
A. V.Sukachev
B. V.I.Vernadskiy
D. G.Tensli
C. G.Morgan
2O. Hozirgi kunda nechta aminokislotalar mavjud?

1. 
   170
   
2. 
   176
   

4. 
   150
   

C. 160
21. Aralash oziqlanish qanday oziqlanishi deb ataladi?
A. geterotrof
B. avtotrof
D. miksotrof
C. soprofit
22. Xemosintezlovchi bakteriyalarning oziqlanishi qanday tipga kiradi ?
A. avtotrof
B. geterotrof
D. miksotrof
C. soprofit
23. Hujayraning qaysi qismida moddalar parchalanishi bo'ladi ?
A. mitoxondriyalarda
B. yadroda
D. xloroplastlarda
C. lizosomalarda
24. Biologik katalizator rolini bajaruvchi modda nima deb ataladi?
A. fermentlar
B. aminokislatalar
D. sintetazlar
C. gormonlar
25. Jinsiy hujayralar qaysi bo'linishdan keyin hosil bo'ladi?
A. Mitoz
B. Amitoz
D. Endomitoz
C. Meyoz
26. Hujayra va organizmda qaysi jarayon yangi molekulalarni hosil qilishga olib keladi?
A. Fotosintez
B. Metabolizm
D. Anabolizm
C. katabolizm
27. Hujayrada bo'ladigan reaktsiyalarning hammasi nima deyiladi?
A. anabolizm
B. metabolizm
D. katabolizm
C. fotosintez
28. Golьdji apparatini kim va qachon kashf etgan?
A. G.Navashin, 1898y.
B. T.Guk, 1665 y.
D. Levenguk 1693 y.
C. Kamillo Golьdji, 1888
29. O'simlik va boshqa xil assimilyatsiya qiluvchi organizmlar quyosh energiyasining qancha qismini qayta ishlashga sarf qiladi?
A. 1- 5
B. 5-10
D. 6-8
C. 2-4
30. Yer yuzida tarqalgan hayvonlar qanday nom bilan belgilanadi?
A. Flora.
B. Bentos
D. Plankton.
C. Fauna.
31. Yer yuzida tarqalgan o'simliklar qanday nom bilan yuritiladi?
A. Flora
B. Fitoplankton.
D. Bentos.
C. Plankton
32. Nuklein kislotalarni birinchi marta kim va qachon topgan?
A. S.T.Navashin 1898 y.
B. Shvann va Shleyden 1838 y.
D. Virxov 1856 y.
C. F.Misher 1868 y.
33. Yer yuzidagi barcha tirik organizmlarning qancha turi uchraydi?
A. 1 million.
B. 1,5 million.
D. 2 million.
C. 3 million.
34. Kislorodli nafas olish jarayoniga nima deyiladi ?
A. Anaerob
B. achish (bijg'ish)
D. aerob
C. fotosintez
35. Parchalanishga olib keladigan reaktsiyalarga nima deyiladi ?
A. katabolizm
B. plastik almashinuv
D. anabolizm
C. assimilyatsiya
36. Hujayradagi ko'pchilik reaktsiyalarni energiya bilan qaysi modda ta'minlaydi?
A. ATF
B. RNK
D. DNK
C. NADF
37. Populyatsiya ichida ekologik rasalarning kelib chiqish sabablari?
A. Bir populyatsiya ichidagi har xil ekologik yashash sharoiti
B. Turli xil populyatsiyalarning bir xil geografik sharoitda yashashligi
D. Populyatsiya ichidagi turli xil geografik yashash sharoiti
C. turli xil tur populyatsiyali areallarning har xil iqlim sharoitida bo'lishi
38. Prokariot organizmlar hujayrasining katta kichikligi?
A. 20-30 mkm
B. 10-15 mkm
D. 0,5-5 mkm
C. 13-15 mkm
39. Erkin azotni qaysi organizmlar o'zlashtira oladi?
A. eukaroitlar
B. viruslar
D. prokariotlar
C. oddiy organizimlar
40. Eukariot organizmlar hujayrasining kattaligi?
A. 13-15 mkr
B. 9-90 mkr
D. 0,5-5 mkr
C. 30-40 mkr dan ortik
41. Organizmlarning klassifikatsiya qiluvchi fan qanday ataladi?
A. Botanika
B. Sistematika
D. Zoologiya
C. Gistologiya
42. O'simlik va hayvonlarning birlashtiruvchi guruh nima deb ataladi?
A. taksonlar
B. tiplar
D. bo'limlar
C. podsholik
43. Nomenklatura qanday printsipga asoslanadi?
A. tabiiy klassifikatsiyaga
B. binor nomenklaturasiga
D. sun'iy klassifikatsiyaga
C. sistematik guruhlarga
44. Tirik organizmlarning sun'iy sistemasi boshqa qanday ataladi?
A. utilitar sistema
B. filogenetik sistema
D. evolyutsion sistema
C. tarixiy sistema
45. Eng kichik taksonomik birlikni ko'rsating?
A. turkum
B. oila
D. bo'lim
C. tur
46. Bir turga oid bir-biri bilan chatisha oladigan kichik populyatsiyalar nima deb ataladi?
A. biomlar
B. ekologik rasalar
D. deomlar
C. guruhlar
47. Sho'rlangan issiq suv havzalarida qanday organizmlar yashaydi?
A. azotobakterlar
B. galobakteriyalar
D. psammofitlar
C. glikofitlar
48. Populyatsiyalarda geografik rassalarning kelib chiqish sabablari?
A. xar xil iqlim sharoitida joylashgan turning katta areali
B. bir turga xos populyatsiyalarning xar xil geografik areallari
D. xar xil ekologik sharoitda joylashgan turning katta bo'lmagan areali
C. bir xil geografik sharoitda yashashi
49. Oziqlanish usuliga ko'ra qaysi organizmlar birinchi paydo bo'lgan?
A. geterotroflar
B. avtotroflar
D. miksotroflar
C. sodda saprofitlar
50. Planitamizning yoshi nechida?
A. 5-5,5 m. yil
B. 3-3,5 m.yil
D. 10-15 m.yil
C. 4-4,5 milliard yil
51. Yopiq urug'li o'simliklarning dastlabki vakillari qaysi era va davrlarda paydo bo'lgan
A.Poleozoy erasining devon davrida
B. Mezazoy erasining yura davrida
D. Kaynazoy erasining to'rtlamchi davrida
C. Paleoz1oy erasining perm davrida
52. "Monera" organizmlarga nimalar kiradi?
A. sodda hayvonlar va suvo'tlari
B. shilimshiqlar,zamburug'lar
D. bir hujayrali parazitlar
C. bakteriyalar va kuk-yashil suvo'tlari
53. Populyatsiya muvozanatini saqlash uchun qanday zaruriy sharoitlar kerak?
A. genotiplarning hammasi ko'p nasl qoldiradi, tanlov bo'lib turadi
B. genotiplarning nasl qoldirishi bir xil emas,tanlov bo'lmaydi
D. genotiplarning hammasi birday nasl koldirida, tanlov bo'lmaydi
C. boshqa populyatsiyalar bilan almashinish bo'lmaydi
54. Vich viruslari birinchi bo'lib qachon va qayerda topilgan?
A. 1969 yil, AQSh da
B. 1957 yil, Zoirda
D. 1980 yil, Liviyada
C. 1940 yil, Marokkoda
55. Yangi turlarning hosil bo'lishiga populyatsiyadagi qaysi bir o'zgaruvchanlik olib keladi?
A. mutatsiya
B. populyatsiya orasidagi almashinuv
D. meyozning 1 - bo'linishdagi krossingover holati
C. organizmlarning ko'p nasl qoldirishi
56. Hayvonlarda qanday to'qimalar uchraydi?
A. qoplovchi, mexanik, muskul, epiteliya
B. mexanik, asosiy, biriktiruvchi, nerv
D. o'tkazuvchi, qoplovchi, mexanik, hosil qiluvchi
C. epiteliya, muskul, nerv va biriktiruvchi
57. Jinsiy diformizm nimada ko'rinadi?
A. urg'ochi va erkaklarning tuzilishi va xulqlarning farqlarida
B. organizmdagi jinsiy xromasomalar farqida. Urg'ochi va erkak organlarning borligida
D. organizmlarda bir xil tup xromasomalarning bo'lishi, urg'ochi va erkak xulqlaridagi C. farqlarida
tasodifiy jinsiy tanlashda
58. O'simliklarda qanday to'qimalar uchraydi?
A. epiteliya, nerv, qoplovchi, muskul
B. qoplovchi, biriktiruvchi, mexanik, muskul
D. asosiy, nerv, epiteliya, o'tkazuvchi
C. hosil qiluvchi, qoplovchi, mexanik, o'tkazuvchi, asosiy
59. Biosfera tushunchasini fanga kim kiritgan.
A, E. Zyusse
B. V.I.Vernadskiy
D. V.N.Sukachev
C. J.B.Lamark
60. Genlar oqimi deb nimaga aytiladi?
A. bir populyatsiyadan ikkinchi populyatsiyaga genlarning o'tishi
B. populyatsiyadagi har xil allellarga
D. noqulay sharoitga moslanish
C, turli xil organizmlarda irsiy belgilarning hosil bo'lishi
61. Populyatsiya genofondi tushunchasini aniqlang?
A. jinsiy yo'l bilan ko'payuvchi populyatsiyadagi genlar va allellar turli tumanligi
B. ekologik tiplarning turli tumanligi
D. geografik rasalarning turli tumanligi
C. mazkur hududda yashashli turli xil tur va organizmlar
62. Tur ichidagi individlarda farqlanishning hosil bo'lishiga nima deyiladi?
A. irsiyat
B. mutatsiya
D. fenotip
C. o'zgaruvchanlik
63.Tashqi sharoitning o'zgarishi bilan tanlovning qaysi shakli paydo bo'ladi?
A. tabiiy
B. stabillashtiruvchi
D. dizruktiv
C. yo'naltirilgan
64. Ribosomalarning vazifasi?
A. yog'larni sintez qilish
B. nafas olish
D. oqsillarni sintez qilish
C. karbonsuvlarni sintez qilish
65. Populyatsiya ichida guruhlar paydo bo'lish hodisasiga nima deyiladi?
A. ekologik rassalar
B. tanlash intensivligi
D. polimorfizm
C. geografik rassalar
66. Biolgiyada biogenetik qonunni kim yaratgan?
A. Shleyden, Shvan
B. Styuard, Gordan
D. Gippokrat
C. Myuller, Gekkelь
67. Turning kelib chiqishi va tarixiy taraqqiyoti jarayoni nima deyiladi?
A. felogenez
B. antogenez
D. gastrulyatsiya
C. epigenez
68. Har bir individning to'la individual taraqqiyot sikli nima deb ataladi?
A. filogenez
B. gastrulyatsiya
D. blastlyatsiya
C. antogenez
68. Ontogenezning qanday xillarini bilasiz?
A. ona qornida, lichinkali va lichinkasiz rivojlanish
B. lichinkali davri,ona kornida
D. to'g'ri, noto'g'ri
C. embrionli, ona qornida
69. Qaysi organizmlarda metamorfozli rivojlanish bo'ladi?
A. yukori o'simliklarda
B. hashoratlar, suvda, quruqda yashovchilar
D. baliklar, sudralib yuruvchilarda
C. sut emizuchilarda
70. Ona kornidagi rivojlanish xili qaysi organizmlarga xos?
A. yuksak sut emizuvchilar, odamlar
B. qushlar, malyuskalar
D. suvda quruqda yashovchilar, hashoratlar
C. yukori o'simliklar
71. Qaysi holatda urg'ochi zigota hosil bo'ladi?
A. X-xromosomali tuxum hujayra bilan U-xromosomali spermatozoid qo'shilganda
B. ikkita X-X xromosomali tuxum hujayra bilan bitta U-xromosomali spermatozoid qo'shilganda
D. ikkita somatik hujayralar qo'shilganda
C. X xromosomali tuxum hujayra bilan X-xromosomali spermatozoid qo'shilganda
72. Organizmdagi barcha irsiy belgi va xususiyatlarlarni rivojlantiradigan genlar yig'indisiga nima deyiladi?
A. genotip
B. fenotip
D. epistaz
C. genlar kompleksi
73. Qushlarda ontogenezning qanday xili uchraydi?
A. lichinkasiz rivojlanish
B. ona qornida rivojlanish
D. noto'g'ri rivojlanish
C. lichinkali rivojlanish
74. Embrionning taraqqiyotini ta'minlovchi maxsus moslashgan hujayraga nima deyiladi?
A. tuxum hujayra
B. proembrion
D. tuxum
C. embrion
75. Biosfera evolyutsiyasini nechta bosqichga ajratib o'rganiladi.
A. 3
B. 6
D. 8
C. 4
76. Immunologiya fanini kanday bo'limlari mavjud.
A. Immunoanatomiya, immunopatologiya, immunoprofilaktika.
B. Immunoprofilaktika, immunofarfalogiya, immunosistematika, immunofiziologiya.
D. Immunoximiya, immunoterapiya, immunoterapiya
C. Immunofarfalogiya, immunopatologiya, klinik immunologiya, immunoprofilaktika, immunoterapiya, immunoximiya.
78.Har bir tirik organizmning rivojlanishi qaysi ikki muhim omilga bog'liq?
A. irsiyat, o'zgaruvchanlik
B. tashqi sharoit va muhim ominlariga
D. fenotip va genotipga
C. genlar va tashqi muhit ominlariga
79. "Epistaz" atamasi nimani bildiradi?
A. birorta genning ta'sirini bosib turuvchi
B. organizmning usishga olib keladigan retsessiv belgilarni belgilovchi genlarning o'zaro ta'siri
D. oraliq siklga olib keluvchi genlarning o'zaro ta'siri
C. 1-belgini nazorat qiluvchi ko'p allelli genlarning o'zaro ta'siri
80. Bir populyatsiya yoki turga kiruvchi organizmlar u yoki bu belgisi bilan farqlanish yig'indisiga nima deyiladi?
A. diskretnostь
B. belgilarning ajralishi
D. DNK sifati yoki tizimning o'zgarishi
C. o'zgaruvchanlik
81. Immunitet deganda nimani tushunasiz.
A. Organizmlarning tashqi muhit sharoitiga moslashuvi
B. Organizmlarning kasallik tug'diruvchi omillarga chidamliligi
D. Organizm va tashqi muhit o'rtasidagi munosabatlar
C. Organizmning yuqumli kasalliklarga qarshi kurashi.
82. Tirik tabiat haqidagi tasavvurlar dastlab qayerda paydo bo'lgan?
A. Misr, Xitoy, Hindiston
B. Misr, Amerika, Hindiston
D. Xitoy, Hindiston, Afrika
C. Xitoy, Hindiston, Yaponiya
83. O'zbek entsiklopidist olimi Abu Rayhon Beruniy qachon va qayerda tug'ilgan?
A. 1076 yili Xorazm shahrida
B. 973 yili Xorazmning Qiyot shahrida
D. 1116 yili Hindistonda
C. Eramizdan oldin 5 asrda Xorazimda
84. "Tib qonunlari" asarining muallifi kim?
A. Abu Ali ibn Sino
B. Beruniy
D. Al Xorazmiy
C. Abu Nasr Farobiy
85. Binor nomenklaturani kiritgan olim?
A. K.Linney
B. J.B.Lamark
D. A.TSezalpin
C. R.Guk
86. J.B.Lamarkning evolyutsiya haqidagi g'oyani dastlab qaysi asrida keltirilgan?
A. zoologiya falsafasi
B. zoologiyaga kirish
D. zoologiyada jinsiy tanlanish
C. yashash uchun kurash
87. Evolyutsion ta'limot asoschisi kim?
A. K.Linney
B. N.Gryu
D. Ch.Darvin
C. A.Livenguk
88.Tur doirasida ro'y beradigan evolyutsion jarayon deganda nima tushiniladi?
A. mikroevolyutsiya
B. yevgenika
D. inbiding
C. autbriding
89. Organizmning genotipini nima tashkil qiladi?
A. genlar yig'indisi
B. genlar va xromasomalar yig'indisi
D. genlar va populyatsiya yig'indisi
C. xromosamalar yig'indisi
90. Populyatsiya genofondidagi genlarning tasodifiy o'zgarishiga nima deyiladi?
A. genlar va xromosamalar
B. genlar dreyfi
D. autbriding
C. inbriding
91. Ch.Darvin organizmlarning o'zaro hamda noqulay sharoitlarga nisbatan kurashni qaysi ibora bilan ta'kidlagan?
A. o'zgaruvchanlik
B. irsiyat
D. irsiyat va o'zgaruvchanlik
C. yashash uchun kurash
92. Tashqi muhit sharoitiga moslangan individlarning yashab qolishi nima deyiladi?
A. tabiiy tanlanish
B.. sun'iy tanlanish
D. irsiyat
C. o'zgaruvchanlik
93. Ch.Darvin insonlar tomonidan olib borilayotgan tanlashni nima deb atadi?
A. sun'iy tanlash
B. tabiiy tanlanish
D. irsiyat
C. o'zgaruvchanlik
94. Sun'iy tanlashning qanday xillari mavjud?
A. kerakli va keraksiz
B. ongli va ongsiz
D. ongli va kerakli
C. ongli va keraksiz
95. Bir-biriga qarindosh individlarni tanlab chatishtirish nima deyiladi?
A. inbriding
B. autbriding
D. irsiyat
C. o'zgaruvchanlik
96. Bir-biriga qarindosh bo'lmagan individlarni talab chatishtirish nima deyiladi?
A. Inbriding
B. irsiyat
D. o'zgaruvchanlik
C. autbriding
97. Ch.Darvingacha bo'lgan davrda organik dunyo evolyutsiyasi haqidagi nazariyani birinchi marta kim yaratdi?
A. J.B.Lomark
B. K.Linney
D. R.Guk
C. Shleyden
98. Ch.Darvin qachon tavallud topgan?
A. 1901 yil 3 yanvar Germaniyada
B. 1809 yil 12 fevral Angliyada
D. 809 yil 21 mart Angliyada
C. 1609 yil 21 mart Germaniyada
99. Organizmdagi tuzilish va funktsiyasining kelgusi naslga berilish xossasi deganda nima tushuniladi ?
A. yashash uchun kurash
B. tabiiy tanlanish
D. irsiyat
C. o'zgaruvchanlik
100. Birinchi mikroskop qachon va kim tomonidan yaratilgan?
A. 1671 yilda Malьpigi tomonidan
B. 1609 yilda Galeliy tomonidan
D. 1696 yilda Levinguk tomonidan
C. 1665 yilda Guk tomonidan