Birinchi yordam bu shikastlanlarning hayoti va sog’lig’ini tiklash hamda
Download 1.84 Mb. Pdf ko'rish
|
1-yordam
|
17-rasm.
Yurakni tashqaridan uqalayotganda va uyqu qon tomiri urishini aniqlashda (uzuq chiziq) qo’llarning to’g’ri qo’yilgan holati Shikastlanganni hushi joyida bo’lsa (lekin bungacha o’zini yo’qotgan yoki behush holatda bo’lgan bo’lsa, lekin uning tomir urishi va nafas olishi yaxshi bo’lsa), uni tagiga biror narsa solib, yotqazib qo’yish kerak; kiyimlarini tugmasini yechib, erkin nafas olish uchun toza havo o’tkazishni ta’minlash kerak; havo sovuq bo’lsa baganini isitish, havo issiq bo’lsa salqinlik bilan ta’minlash, to’la tinchlik saqlash; tomir urushi 15 va nafas olishni tekshirib turish kerak: ortiqcha odamlarni chiqarib yuborish, hamda suvga 20 tomchi valeriana dorisini solib ichirish kerak. Agar shikastlangan hushsiz holatda bo’lsa, uni nafas olishini kuzatish, agarda tili orqaga ketib qolgani sababli nafas olishi buzilgan bo’lsa pastki jag’ini oldinga tortibqo’yish kerak. Buning uchun ikkala qo’lning to’rt barmog’i bilan pastki jag’ni orqasidan ushlab, bosh barmoqni og’zning burchaklari pastiga tirab, uni oldinroq turishi ta’minlasin (18-rasm). Shunday holatda til o’z joyiga tushguncha ushlab turish kerak. hushidan ketib qolgan shikastlanganga novshadil (nashatir) spirt hidlatish va yuziga sovuq suv sepish kerak. Shikastlangan odam ko’ngil aynib qusiq paydo bo’lsa, uni boshi va yelkasini yon tomonga (yaxshisi chap tomonga) burib qo’yish kerak, bu esa qusiq tashlash uchun yengillik tug’diradi. Agar shikastlangan odam sezilarli titrab-qaqshab nafas olayotgan bo’lsa, lekin tomir urishi sezilarli bo’lsa tezlik bilan sun’iy nafas oldirish zarur. Sun’iy nafas berilayotganda shikastlangan yotgan holatda bo’lishi shart emas. Sun’iy nafas oldirish shikastlangan odamni xavfli va zarar beruvchi omillar ta’siridan ozod qilingandan, ustidan tushirilgandan, xavfli zonadan olib chiqilgandan va boshqa vaziyatlardan so’ng boshlash kerak. Agarda shikastlanganni hushi, nafas olishi, tomir urishi yo’q bo’lsa, terisi ko’karib ketgan, ko’z qorachg’i kengayib ketgan bo’lsa, tezlikda uning hayotiy vazifalarini tiklash uchun sun’iy nafas oldirish va yurakni tashqaridan uqalash kerak. Download 1.84 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|