Biznesda tashkiliy madaniyat mazmuni va maqsadi

Individualizm (IDV - Individualizm). Uchinchi o„lchov G.Xofstede shkalasi bilan ifodalanadi, 
uning o„ta nuqtalaridan biri individualizm, ikkinchisi esa kollektivizmdir. Individualizm shaxslar 
o'rtasidagi aloqa ahamiyatsiz bo'lgan jamiyatni tavsiflaydi: har bir kishi birinchi navbatda o'zi va 
oilasi haqida qayg'uradi deb taxmin qilinadi. Kollektivizm odamlar tug'ilishidanoq kuchli, 
birlashgan guruhlarda o'sib-ulg'ayadigan jamiyatni tavsiflaydi. U guruhga mansublikni asosiy 
qadriyat sifatida qabul qiladi va shunga mos ravishda guruh (jamoa) a'zolarining sodiqlik evaziga 
o'zaro g'amxo'rlik qiladi. 
Deyarli barcha kuchli va rivojlangan davlatlar Individualizm indeksida yuqori ballga ega, 
kambag'al mamlakatlar esa eng quyi o'rinda turadi. Milliy daromad darajasi va mamlakat 
madaniyatida individuallik darajasi o'rtasida bog'liqlik mavjud. Shuni ham ta'kidlash kerakki, 
quvvat masofasi indeksining qiymati yuqori bo'lgan mamlakatlar asosan kollektivistga, kuch 
masofasi indeksining qiymati past bo'lgan mamlakatlar esa individualistlarga tegishlidir /3, 157/. 
Individualistik madaniyatlarda jamiyatning har bir a'zosi o'zi va oilasi haqida qayg'urishi kerak. 
Har kim shaxsiy daxlsizlik va o'z fikriga ega. Qadriyatlar va me'yorlar universaldir. Tashkilotga 
jalb qilish oqilona motivlarga asoslanadi, tashkilot va muassasalarga hissiy bog'liqlik yo'q. 
Asosiy e'tibor xususiy tashabbus va yutuqlarga qaratiladi va etakchilik idealdir. Bunday 
madaniyatlarda menejer strategik masalalarga ko'proq e'tibor beradi, u guruh ichidagi o'zaro 
munosabatlarga e'tibor qaratadi, vaziyatga qarab o'zining etakchilik uslubini o'zgartiradi, 
individual va tavakkal qarorlar qabul qilishga tayyor. Ishchilar yanada shijoatli. Quvvat 
munosabatlarining past darajasi noaniqlikni nazorat qilish tufayli xarakterlidir, bunday 
madaniyat vakillarining xatti-harakati kamroq marosimlarga ega. 

---

Kollektivistik madaniyatlarda, aksincha, shaxs hissiy jihatdan tashkilot va muassasalarga 
bog'liqdir. Uning hayoti o'zi tegishli bo'lgan tashkilot yoki klan tomonidan nazorat qilinadi, u 
ekspertiza, xavfsizlik va xizmat tartibini oladi. Bunday madaniyatdagi menejerlar tafsilotlarga 
ko'proq e'tibor berishadi, ko'proq vazifaga yo'naltirilgan va o'zlarining etakchilik uslubini 
o'zgartirishga moyil emaslar. Ular individual va xavfli qarorlar qabul qilishni istamaydilar. 
Bunday madaniyatdagi ishchilar kamroq ambitsiyalarga moyil. Quvvat munosabatlari darajasi 
yuqoriroq, xatti-harakatlar ko'proq rituallashtirilgan. 
Va nihoyat, Hofstede tomonidan taklif qilingan madaniyatning oxirgi o'lchovi o'ziga xoslik (MAS 
- Erkaklik). Har qanday jamiyatda o'rtacha erkak yoki ayolga xos bo'lgan muayyan xatti-
harakatlar modeli mavjud. Har bir jinsga ma'lum rollar, his-tuyg'ular, turmush tarzi, xatti-
harakatlari, faoliyati tayinlanadi. Erkaklik G.Xofstede tomonidan jamiyatda muvaffaqiyat, pul, 
moddiy qadriyatlar kabi an'anaviy erkak qadriyatlarining ustunligi sifatida qaraladi. Agar 
jamiyatda erkak va ayolning gender rollari aniq ajratilgan bo'lsa, ya'ni erkaklar qattiqqo'l, 
tajovuzkor, moddiy muvaffaqiyat va g'alabaga qaratilgan bo'lsa, ayollar esa kamtar, yumshoq va 
hayot sifati va ma'naviy qulaylikni ta'minlashga qaratilgan bo'lsa, madaniyat erkak hisoblanadi. 
oilada. "Ayol" madaniyatida gender rollaridagi farq unchalik katta emas, ya'ni erkaklar ham, 
ayollar ham moddiy muvaffaqiyatga va hayot sifatini ta'minlashga teng darajada e'tibor 
qaratishlari mumkin 
Erkaklik ko'rsatkichi yuqori bo'lgan mamlakatlarda majburiy martaba o'sishi g'oyasi ustunlik 
qiladi, professional stresslar va ishlab chiqarish mojarolari ko'proq. Ish joylari individual 
natijalarga erishish uchun qayta tuzilmoqda. Erkaklik indeksi past bo'lgan mamlakatlarga 
qaraganda yuqori malaka va yaxshi maosh talab qiladigan ishlarda ayollar kamroq. Bunday 
mamlakatlarda kasbiy stresslar va ishlab chiqarish mojarolari ham kamroq. Ish joyini qayta 
qurish guruhning hamjihatligini oshirish maqsadida amalga oshiriladi. 
Madaniyat turiga qarab, nizolarni hal qilish usullari mavjud. Erkak madaniyati bo'lgan 
mamlakatlarda nizolarni nizoda, kurashda hal qilish odat tusiga kiradi: "eng kuchlisi g'alaba 
qozonsin". Ayol madaniyati bo'lgan mamlakatlarda g'olib va yutqazganlarni ajratib ko'rsatish 
odatiy hol emas. Mojarolarni hal qilishning odatiy usuli bu muzokaralar olib borish va murosaga 
erishishdir. 
Madaniyat turi rahbarning qaror qabul qilish usulini belgilaydi. Erkak madaniyatida menejer 
faktlarga e'tibor berib, mustaqil ravishda qaror qabul qiladi. Ayol madaniyatida menejer ko'proq 
intuitivdir. Qaror qabul qilish uchun u maslahatlashishi, yig'ilish, komissiya chaqirishi kerak. 
Ayol va erkak mamlakatlari turli sohalarda ustunlik qiladi. 
Keyinchalik madaniyatning beshinchi xususiyati qo'shildi - vaqtga munosabat ( LTO - Uzoq 
muddatli orientatsiya) -- qisqa muddatli va uzoq muddatli, ma'lum bo'lishicha, Evropa va 
Shimoliy Amerika mamlakatlari vakillarining xatti-harakatlarini tushunish uchun to'rtta parametr 
etarli, ammo Sharq aholisining xatti-harakatlarini tushunish uchun etarli emas. Xofstede ushbu 
parametrni "Konfutsiy dinamizmi omili" deb atadi, bu esa kelajak uchun bevosita manfaatlarni 
qurbon qilishga tayyorligini aks ettiradi. Uzoq muddatli tan olingan milliy madaniyatlar 
kelajakka qaratilgan va uzoq muddatli sarmoyaga moyil bo'lgan qat'iyatlilik, barqarorlik va 
tejamkorlikni rag'batlantiradi; qisqa muddatli - o'tmishga qaratilgan milliy madaniyatlar, 
an'anaviylikni rag'batlantirish va barqarorlikni saqlash. 
Hofstede modeli madaniyat o'lchovlarining raqamli hisob-kitoblari tufayli turli mamlakatlar 
vakillari o'rtasidagi biznes o'zaro munosabatlaridagi mumkin bo'lgan muammolarni bashorat 
qilish va tahlil qilish imkonini beradi. Indeks ko'rsatkichlari yordamida grafik yaratish uchinchi 

---

bobda muhokama qilinadigan turli madaniyatlar vakillari o'rtasidagi hamkorlik istiqbollarini 
vizual ravishda ko'rsatishi mumkin. 
Umuman olganda, shuni ta'kidlashni istardimki, tadqiqotchilarning madaniyatlarni tasniflashga 
bo'lgan bunday xilma-xil yondashuvlariga qaramay, ishbilarmonlik madaniyatlarini talqin qilish 
uchun madaniyatlarning mehnat faoliyatini tashkil etish usullari tavsiflangan vaqtga munosabati 
tan olingan. kabi ahamiyatli. munosabat va individualistik yoki kollektivistik qadriyatlarga 
sodiqlik, bu orqali ishga munosabat bilan bir qatorda, ishga munosabatni odamlarga ko'rsatish 
mumkin.