Blackcurse
Download 0.55 Mb. Pdf ko'rish
|
sitologiya
75 suv kapillyarga quyiladi. Uni bir tomonidan muz bilan sovutiladi, ikkinchi tomonidan esa 38-40 0 S
va 24-26 temperaturaga ega bo’lgan o’rta qismiga tuplanadi, shu 24-26 temperaturaga nisbatan musbat termotaksis yuz beradi. O’simliklarda ham yorug’lik ta’siriga javob bo’luvchi harakatni kuzatiladi. O’simliklardagi bunday sust harakat reaksiyalari tropizm deb ataladi. Agar tropizm yorug’lik tasiriga nisbatan yuz bersa fototropizm deb ataladi. O’simliklar yorug’lik ko’p tushgan tomonga kayriladi. Ba’zi o’simlik hujayralari ta’sirlovchilarga juda tez javob reaksiyasi ko’rsatadi. Masalan, “Тegsasular” o’simligiga tegib ketilsa yoki korong’ilikga yo temperatura yuqori bo’lgan joyga quyilsa, barglari tezda guj bo’lib, sulib qoladi, ta’sir tuxtatilsa avvalgi holiga darhol qaytadi. Хuddi shunday ta’sirga tez javob reaksiyasi rosyanka (shudring) deb ataluvchi o’simlikda ham kuzatiladi. Bu o’simlik xashoratxo’r bo’lib uning mayda sezuvchi tukchalar joylashgan barglarga kungan xashoratga tuklardan yopishkok, shira ajraladi va xashoratni harakatlanishiga yo’l qo’ymaydi. Bu shira fermentlarga ega bo’lib xashoratni uzlashib ketishiga imkon beradi. Oxirgi vaqtlarda mikroskopik tekshirishlarni ko’rsatishicha, snermatazoidnini dumida, xivchinda va harakatlanayotgan kiriklarda submikroskopik fibrillar topildi. Ularning soni doimo bir xil ammo yo’g’onligi har xil bo’ladi. Normal holda bu fibrillar tutam hosil qilib bir biri bilan mustahkam bog’liq bo’ladi. Har xil organizmlarning fibrillar soni 11 ga teng; 9 tasi periferiyada, 2 tasi markazda poylashadi. Bu son kun hujayralilar uchungina emas, balki sodda hayvonlar ba’zi o’simlik formalariga ham xarakterlidir. Ipchalar tutami o’zlarining asoslari bilan sitoplazmaga botgan bo’lib maxsus membrana bilan o’ralgan bo’ladi. Хivchinlar odatda 2 yoki 3 yo’nalishda to’lqinsimon harakati ta’minlaydi. Kipriklik harakat har xil hujayralarda har xil xarakterda bo’ladi: moyatniksimon, sipralsimon, voronikasimon to’lqinsimon harakatlar bo’lishi mumkin. Kiprikli harakatni mexanizmini tushunishga submikroskopik fibrillarni mavjudligi yordam beradi. Ba’zi ma’lumotlariga ko’ra, kipriklar va xivchinlar muskul hujayralari miofibrillariga gomologdir. Bu ularning qisqarishining mexanizmini ham bir xil deb o’ylashga imkon beradi.
Download 0.55 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling