Bookmany print

Нина ва ип 
Тошкент шаҳри Файзиобод маҳалласидан ёзиб олинди. 
 
Ўйин ҳаракатга асосланган. Шу билан бирга ўйин- 
да образлар ҳам мавжуд. 
Ўйинда ўнтача қиз иштирок этади. Уни ўйинбоши 
қиз бошқариб боради. Иштирокчилар орасида иккита 
қиз нина ва ип образида иштирок этади. Етти нафари 
бир-бирларининг қўлларидан тутганча занжир бўлиб 
турадилар. Нина образидаги қиз билан ип образидаги 
қиз бир-бирининг қўлини тутганча қизлар ҳосил қилган 
“занжир”нинг тагидан ўтиб олиши керак. Мабодо рам- 
зий занжир тагидан “нина” ўтолсаю, “ип” ўтолмай қол- 
са у ўйиндан чиқади. Ўйин ана шу тариқа давом этади. 
У қизларда чаққонлик хусусиятини шакллантиради. 
Момом бозордан келди 
Қарши туманидаги Чорағил қишлоғидан ёзиб олинди. 
Ўйинда тўрт-беш нафар қиз ва “мома” иштирок 
этади. Улар турли хил лахтаклардан бир нечта, айтай- 
лик ўттизтача юмшоқ коптокчалар ясайдилар. Бунинг 

---

Ўзбек миллий ўйинлари 
 
~
137
~ 
учун латта-путта қийқимларидан унумли фойдаланади- 
лар. Коптокчалар тайёр бўлгач “момо” уларни ёйиб 
ташлайди. Гап шундаки, “момо”нинг чўнтакларида ён- 
ғоқ, туршак, майиз бор. Неваралар эса ана шу нарса- 
ларга эришмоқчи. Аммо “момо” уларга турли шартлар 
айтиб бажаришга ундайди. Ким бу шартларни уддаласа 
ширинликлар уники. Ва қизларга шеърий йўл билан 
шарт айтади: 
Қани қизим, Салима, 
Чаққон-чаққон сакраб ўт. 
Бирор бир коптокчани, 
Икки оёғингда тут. 
Қизлардан бири турган жойидан сакраб копток- 
чалар ёйилган жойга келади. Ва икки оёғи орасига 
битта коптокни илиб олиб, уни туширмасдан белгилан- 
ган манзилга етказади. Момо: 
Гулим, гулим Ойгулим 
Ўзинг ҳаммадан сўлим. 
Эгилганча ишлагин, 
Коптокчани тишлагин. 
Қиз икки оёқда сакраб келиб эгилганча коптоклар- 
дан бирини тишлайди ва қолган коптокларни босиб 
олмасликка ҳаракат қилиб, эмаклаб манзилга етади. 
Момо: 
Тилло қизим Гулмирам, 
Ақллисан сен бирам. 
Бир оёқда оралаб, 
Гуллар тергин саралаб,
дейди. 
Навбатдаги қиз бир оёқда сакраб, қўллари билан 
коптокчаларни тера бошлайди. Бунда қиз эгилиши мум- 
кин, аммо ўтириб коптокларни олиши мумкин эмас. 
Ўйин ана шу тарзда давом этади. “Момо” бу ерда 
ҳар бир қизининг исмига, феъл-атворига қараб шеър 

---