Budjet tashkilotlarida smetalari tarkibi va ularni shakllantirishning xususiyatlari

Budjet tashkilotlari smetalar hamda shtatlar jadvalini tasdiqlash, ro‘yxatdan o‘tkazish jarayonlari

Tashkilotlarning xarajatlar smetalari, shuningdek markazlashgan xarajatlar smetalari tasdiqlangandan so‘ng choraklar (oylar) kesimidagi xarajatlarni yillik umumlashmasi budjet tasnifining bo‘limlari, kichik bo‘limlari, boblari va iqtisodiy tasnifi bo‘yicha choraklarga (oylarga) bo‘lingan holda aniqlanadi va tegishli moliya organiga taqdim etiladi. Shu bilan bir vaqtda setlar, kontingentlar va shtatlar bo‘yicha umumlashtirilgan ko‘rsatkichlar taqdim etiladi.
Smetalarni tasdiqlash va ro’yxatga olish. Budjet tashkilotlarining smetalari va shtatlar jadvallarini tasdiqlash joriy moliya yilining 10-martidan kechiktirmay amalga oshiriladi. Bunda budjet mablag’larini taqsimlovchi bo’ysunuvidagi budjet tashkilotlari smetalari va shtat jadvallarini budjet mablag’larini taqsimlovchi tomonidan belgilangan, biroq joriy moliya yilining 10-martidan kechiktirmay tasdiqlaydi. Umumiy smetalar tasdiqlangandan so‘ng markazlashgan buxgalteriyalar bu smetalar bo‘yicha moliyalashtiriladigan tashkilotlarga quyidagilarni xabar qiladilar:

• 
  shtatlar va tashkilot xodimlari ish haqi stavkalari haqidagi ma’lumotlar;
  
• 
  tashkilotlarning xo‘jalik ehtiyojlariga rejalashtirilayotgan yilda ajratiladigan yoqilg‘i miqdori, elektroenergiya va suv bo‘yicha natural ko‘rsatkichlar;
  
• 
  budjet mablag‘lari doirasida sotib olishga mo‘ljallangan inventarlar va asbob-uskunalar ro‘yxati;
  
• 
  kapital va joriy ta’mirlash bo‘yicha asosiy ishlar ro‘yxati;
  
• 
  hokimiyatlarning tegishli moliya boshqarmalari va bo‘limlari tomonidan, yuqori moliya organlari bilan kelishilgan holda belgilangan tashkilotlarga xabar beriladigan ko‘rsatkichlar va shakllari ro‘yxati.
  

Shtatlar jadvali rejalashtirilayotgan yilning 1 yanvar holatiga har bir tashkilot bo‘yicha alohida holda, ularning tuzilmaviy bo‘linmalari kesimida mazkur tashkilot uchun o‘rnatilgan mehnatga haq to‘lash shartlariga muvofiq ravishda tuziladi.
Tashkilotlarning belgilangan tartibda tasdiqlangan xarajatlar smetalari va shtat jadvallari ular moliya organlarida ro’yxatdan o’tkazilganidan keyin amalga kiritiladi. Xarajatlar smetalari va shtat jadvallari boshlangan moliya yilining 1- apreligacha ro’yxatdan o’tkazilishi kerak. Ro’yxatdan o’tkazilgan xarajatlar smetasi mavjud bo’lmagan taqdirda, joriy moliya yilining 1-aprelidan budjet tashkilotlari va budjetdan mablag’oluvchilarning xarajatlari to’lovini amalga oshirish smetalar ro’yxatdan o’tkazilguniga qadar to’xtatib turiladi.

3.1-rasm. Smetalarni tasdiqlash
Shtatlar jadvali rejalashtirilayotgan yilning 1 yanvar holatiga har bir tashkilot bo‘yicha alohida holda, ularning tuzilmaviy bo‘linmalari kesimida mazkur tashkilot uchun o‘rnatilgan mehnatga haq to‘lash shartlariga muvofiq ravishda tuziladi. Shtatlar jadvaliga kiritiladigan lavozimlar nomlari va ma’muriy-boshqaruv, o‘quv-yordamchi va yordamchi (xizmat ko‘rsatuvchi va texnik) xodimlarining soni, xodimlar va mehnatga haq to‘lash bo‘yicha ularning razryadlari (bazaviy stavkalari) quyidagilarga muvofiq bo‘lishi shart:

• 
  belgilangan tartibda tasdiqlangan namunaviy shtatlar jadvalida va mehnatga haq to‘lash bo‘yicha razryadlarda (bazaviy stavkalarda) nazarda tutilgan lavozimlarga;
  
• 
  hodimlarning umumiy birliklari doirasiga va boshqaruv xizmatchilarining xodimlar birliklariga;
  
• 
  tashkilotlar turlari bo‘yicha belgilangan tartibda tasdiqlangan namunaviy shtatlar jadvallariga;
  
• 
  davlat boshqaruv organlarida xodimlar toifalarining me’yoriy nisbatlarini Davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlarining boshqaruv, xizmat ko‘rsatuvchi va texnik xodimlari lavozimlarining nomenklaturasi bilan muvofiqligiga.
  

Tarifikatsiya ro‘yxatiga muvofiq mehnatga haq to‘lanishi hisob-kitob qilinadigan lavozimlar shtatlar jadvaliga stavkalar soni, lavozimlarning har bir guruhi bo‘yicha (o‘qituvchilar, tarbiyachilar, vrachlar, o‘rta tibbiy hodimlar va boshqalar), to‘lovlarning turlari bo‘yicha (pedagoglarga daftar tekshirishga, sinf rahbarligiga, maxsus unvon uchun va boshqalar) oylik mehnatga haq to‘lash jamg‘armasini ko‘rsatgan holda va tarifikatsiya ro‘yxatini shtatlar jadvaliga ilova qilgan holda kiritiladi.
Shtatlar jadvalida, shuningdek, yakun bo‘yicha alohida qatorda mehnatga haq to‘lash shartlarida nazarda tutilgan mehnatga haq to‘lash jamg‘armasi va yil bo‘yicha hisob-kitoblar natijasida ustamalar to‘lashga, qo‘shimchalar va xodimlarni moddiy rag‘batlantirishga yo‘naltiriladigan mablag‘lar ko‘rsatiladi, masalan:

• 
  mehnatga haq to‘lash jamg‘armasiga nisbatan 15 foiz miqdorda shakllanadigan Budjet tashkilotlari va muassasalarini moddiy rag‘batlantirish maxsus jamg‘armasi;
  
• 
  uzoq yillik mehnati uchun bir martalik rag‘batlantirishni to‘lash, moddiy yordam ko‘rsatish, mukofotlash uchun mehnatga haq to‘lash jamg‘armasi;
  
• 
  mehnat ta’tilidagi shaxslarning o‘rnini bosuvchi xodimlarning mehnatiga haq to‘lash uchun mehnatga haq to‘lash jamg‘armasi;
  
• 
  umumta’lim muassasalari, o‘rta-maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalarining direktor jamg‘armasi va boshqalar.
  

Xarajatlar smetasi, daromadlar va xarajatlar smetasi va shtat jadvallari ro’yxatdan o’tkazilganligi to’g’risidagi ma‘lumotlar. Budjet tashkilotlari va budjetdan mablag’ oluvchilarning ro’yxatga olingan (jamlanma) xarajatlar smetasi, daromadlar va xarajatlar smetasi va shtat jadvallarini hisobga olish jurnaliga kiritiladi.