Buxgalteriya va kasbiy faoliyat asoslari

Ikkinchi operatsiya. Korxona omboridan oy davomida hisobga olish 
baholarida materiallar chiqarildi: 
A). Ishlab chiqarish maqsadlari uchun, 
“A”materialdan 3000 kilo, har bir kilosi 300 sо‘mdanumumiy hisobda - 
900000 sо‘mlik. 
“B”materialdan 2800 kilo, har bir kilosi 180 sо‘mdanumumiy hisobda
504000 sо‘mlik. Jami 1404000 sо‘m. 
B). Boshqa umumxо‘jalik maqsadlari uchun, 
- “A” materialdan 5000 kilo, har bir kilosi 300 sо‘mdan umumiy hisobda 
1500000 sо‘mlik 
- “B”materialdan 2300 kilo, har bir kilosi 180 sо‘mdanumumiy hisobda 
414000 sо‘mlik. Jami: 1.914000 sо‘m. 
Mazkur operatsiya bо‘yicha quyidagicha buxgalteriya yozuvi amalga 
oshiriladi: 
Dt – “Asosiy ishlab chiqarish xarajatlarini hisobga olib boruvchi schyotlar” 
.914000 sо‘m. 
Dt - “Boshqa har xil ma’muriy xarajatlar ” – 1445000 sо‘m. 
Kt - “Materiallar hisobga olinadigan schyot” - 2525000 sо‘m. 

---

349 
Uchinchi operatsiya. Sotib olingan moddiy qiymatliklar va ularni tashib 
keltirish bо‘yicha qarzdorliklar uchun hisob kitob schetidan pul о‘tkazildi: 
- molyetkazib beruvchilarga yetkazib bergan materiallari va temir yо‘li 
xarajatlari uchun - 2.350.000sо‘m 
- avtokorxonaga moddiy qiymatliklarni stansiyadan omborgacha tashib 
keltirish xizmatlari uchun
- 150 000. sо‘m 
Hammasi: 2.500.000 sо‘m 
Mazkur operatsiya bо‘yicha quyidagicha buxgalteriya yozuvi amalga 
oshiriladi: 
Dt - “Molyetkazib beruvchilar va pudratchilar bilan hisobkitoblar” - 2 500 
000 sо‘m. 
Kt-“Hisob-kitob”scheti - 2 500 000 sо‘m. 
Uchinchi. Yuqorida keltirilgan formuladan foydalanib, avvalo, oy davomida 
rejalashtirilgan ulgurji baholarida ishlab chiqarish va boshqa umumxо‘jalik 
maqsadlari uchun berilgan materiallarga tegishli bо‘lgan rejalashtirilgan ulgurji 
baholari bilan sotib olish haqiqiy tannarxi orasidagi farqning о‘rtacha foizi topiladi. 
189000 + 610000 699000 
F = ---------------------------------- = ------------------ * 100% = 20.2609% 
1410000 + 2040000 34500000 
Shunga kо‘ra alohida maqsadlarga chiqarilgan materiallarga tegishli bо‘lgan 
farq summalarini topamiz: 
1. Asosiy ishlab chiqarish maqsadlari uchun berilgan materiallarga tegishli 
bо‘lgan farqlar summasi 1.914000 * 20.2609% / 100% = 387794 sо‘m. 
2. Boshqa umumxо‘jalik maqsadlari uchun berilgan materiallarga tegishli 
bо‘lgan farqlar summasi – 1445000 * 20.2609% / 100% = 292770 sо‘m. 
Hisobiga binoan qо‘shimcha pravodkalar tuzilib korxona omboridan 
chiqarilgan materiallarni rejalashtirilgan ulgurji baholarini haqiqiy tannarxiga 
yetkaziladi: 
Dt – “Asosiy ishlab chiqarish xarajatlarini hisobga olib 
boruvchi schyotlar” - 387792 sо‘m. 

---

350 
Dt- “Boshqa ma’muriy xarajatlar - 292770 sо‘m. 
Kt-“Materiallar hisobga olinadigan schyot” - 680562 sо‘m. 
Ta’minot jarayoni hisobining asosiy vazifalaridan biri sotib olingan moddiy 
qiymatliklarning bir birligini haqiqiy tannarxini aniqlash bо‘lib hisoblanadi. 
Buning uchun quyidagi keltirilgan tartibda sotib olingan moddiy qiymatliklarning 
haqiqiy tannarxi kalkulyatsiyasi tuziladi.