Buxoro davlat pedagogika instituti ro‘yхаtga olindi: №2023- yil “ ” “tаsdiqlаymаn”

shudring nuqtasi deyiladi. 
Havoning namligini o‘lchaydigan asboblar gigrometrlar va psixrometrlar 
deyiladi. 
Kondensatsion gigrometr (yunoncha «gigros»- namlik) taglikka o‘rnatilgan 
yassi silliqlangan sirtli silindrik metall qutichadan iborat. Qutichaning yuqori tomonida 
ikkita teshikcha bo‘lib, ularning biri orqali qutichaga efir quyiladi va termometr 
o‘rnatiladi, ikkinchisiga havo haydovchi nasos yoki noksimon rezina koptokcha 
ulangan bo‘ladi. 
Kondensatsion gigrometrning ishlash prinsipi shudring nuqtasini aniqlashga 
asoslangan, haroratni bilgan holda jadvaldan foydalanib absolyut namlik topiladi. 
Sochli gigrometr bir uchi ustunchaga, ikkinchi uchi blok orqali o‘tkazilib, unda 
doimiy kuchlanishni saqalsh uchun uncha katta bo‘lmagan yukcha osilgan 
yog‘sizlangan odam sochi tolasidan iborat. Bu gigrometrning ishlash Prinsipi havo 
namligi ortganda soch tolasining uzayishiga, havo quruq bo‘lganda esa qisqarishiga 
asoslangan. Shunday qilib, havoning nisbiy namligi o‘zgarishi bilan gigrometr strelkasi 
etalon asbobga nisbatan darajalangan shkala bo‘yicha harakatlanadi. 

---

44 
Psixrometr (grekcha «psixria»- sovuq) ikkita bir xil termometrdan yasalgan. 
Ularning biri, sharchasi to‘g‘ridan- to‘g‘ri havoda turgani uchun quruq termometr, 
ikkinchisi esa nam termometr deyiladi. Nam termometrning sharchasi doka o‘ralib, 
uning uchi suv solingan vannaga botiriladi. Dokadan suv bug‘lanishi tufayli termometr 
sharchasi soviydi. Shuning uchun ham nam termometr quruq termometrga nisbatan past 
haroratni ko‘rsatadi. Havo qanchalik quruq bo‘lsa, termometrning ko‘rsatishlaridagi 
farq shuncha katta bo‘ladi. Termometrlarning ko‘rsatishlarini belgilab, psixrometr 
uchun berilgan maxsus jadvaldan havoning nisbiy namligini aniqalymiz.