Buyuk britaniyaning

Regionga investitsiya jalb qilinishining shakllanishi.
XX asrning ikkinchi yarmida Buyuk Britaniya ozining asosiy raqiblaridan ortda 
qola boshladi. 50 yillarning boshida Germaniya YaIM ko’rsatkichlari bo’yicha Buyuk 
Britaniyani siqib chiqardi. 10 yildan so’ng Yaponiya, Fransiya ortda qoldirdi. 90 
yillarda Italiya Buyuk Britaniya ko’rsatkichlariga tenglashdi. 
O’tgan asr oxiriga kelib Amerika Qo’shma Shtatlari, Yaponiya, Fransiya, Germaniya 
sanoat ishlab chiqarishi bo’yicha ham Buyuk Britaniyadan ilgarilab ketdilar. YaIM ning 
Evropadagi o’shishi 3.4 % ni tashkil qiladi, bu ko’rsatkich Buyuk Britaniyada 0.4 %
dan ko’p demakdir.2000 yilga kelib intensiv o’shish kamaydi. Mamlakatning budjetini 
olib qarasak, davlat harajatlarining iqtisodiyotidagi davlat sektorini yoki davlatning 
zayo’mga bo’lgan ehtiyojini lamaytirishdan iborat. 1997 yil iyulda budjet defitsitining 
qisqartirilish to’g’risida besh yillik reja e’lon qilindi. 
2006 yilda mamlakatning moliyaviy ministri Gordon Braun parlamentga 1997 
yildan beri Buyuk Britaniya iqtisodiy o’shishi 2006 yilda 2 % dan 2.5 % gacha, YaIM 
o’shishi esa yana 0.75 % ga o’shishini aytdi. Yangi Buyuk Britaniya budjetida maktab 
ta’limi va tibbiiy muassasalarga sarf harajat ko’payishi nazarda tutilgan. Gordon Braun
sigaret, pivo, vino, soliqlarini va yengil avtomobillarning yo’l uchun to’lovni oshirishni 
taklif qilgan. 1992 yil Buyuk Britaniyada to’lov balanslarining salbiy tomonlari 

---

11
kuzatildi. Buning sababi milliy bozorlarga chet el sarmoyalarining kirib kelishidir. Bu 
to’qimachilik, poyabzal va qog’oz ishlab chiqarsh sanoatida kuzatildi.
Milliy valyuta qursining pasayishini kutib chetdan tovar olib keluvchilar 
to’lovlarni tezlashtirishni, chetga tovar eksport qiluvchilar iloji boricha ajratilgan pulni 
kechiktirib olishga harakat qiladilar. 
Anglya banki pul kredit siyosati qo’mita a’zosi Stiven Nikel 2005 yilning Buyuk 
Britaniya to’lov balanslari shu yil defitsitning o’shishiga qaramasdan ma’qullangan. 
Shuningdek, o’tgan 2004 yil ko’pgina chet el raqobatchi kompaniyalari Buyuk 
Britaniya komponiyalarini sindirib yubordilar. O’z ma’ruzasida Nikel 2005 yil joriy 
hisob to’lov balanslari defitsiti 31.9 mlrd funt sterlingni yoki YaIMning 2.5 % ini 
tashkil qildi va oxirgi 20 yildagi ko’rsatkichdan 0.5 % ga ko’tarilgan.
Buyuk 
Britaniya 
Evropadan 
ajralib 
turganligiga 
qaramasdan 
xalqaro 
munosabatlarning rivojlanishi uchun barcha sharoyitlar mavjud. Mamlakatda muhim 
resurslarni o’zlashtirilishi bank tizimining rivojlanishi horijiy ishchi kuchlarining jalb 
qilinishi uchun barcha shart sharoyitlar yaratilgan. Keyingi 10 yildagi Buyuk Britaniya 
iqtisodiyotining barqaror o’shishi – mamlakatni investitsiya jalb qilish imkoniyatlarini 
ko’paytirmoqda. Buyuk Britaniya xalqaro ahvoliga nisbatan milliy ekonomika sal 
kuchsizroq. Xuddi boshqa mamlakatlardagidek u inflatsiya, aholining qarishi kabi 
muammolarga duch keladi. Shuning uchun hukumat bank tizimiga yangi standartlar, pul
kredit va budjet siyosatida reformalar o’tkazish tarafdori.