+++чмичт-ммт doc


Download 483 Kb.
bet19/39
Sana13.11.2023
Hajmi483 Kb.
#1771440
TuriСборник
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   39
Bog'liq
чорвачилик мах и-ч технологияси

5.Эчкичилик
Эчкичилик хам чорвачиликнинг сердаромад ва серпушт тармоги хисобланади. Бу тармок халк хужалиги учун кимматли тивит, гушт етиштириб беради. Эчкилардан олинадиган тивит нозиклиги (диаметри 14-20 микрон), майинлиги, енгил ва пишиклиги хамда чидамлилиги билан бошка турдаги тивитлардан устун туради. Бундай тивит асосан ангор зот ва бошка сержун эчкилардан олинади. Улар тивитининг узунлиги 9-12 см, айрим холларда 20-25 см га етади. Уларда кимматбахо румол, трикотаж кийимлар, гилам ва хоказолар тайерланади. Эчки терисидан камар, хар хил галантерия анжомлари ва оек кийим тайерланади. 1,5-3 хафталик эчки болаларининг муйнасидан хар хил кийим бош тикилади.
Эчки сути хам севиб истеъмол килинади. Сути таркибида 87,2% сув ва 12\8% курук моддалар булади. жумладан, 2,8% казеин, 0,5% альбумин, 4,5% ег, 4,2 % сут шакари ва 0,8% минерал моддалар булади. Сутининг солиштирма огирлиги 1,033 га тенг. унинг таркибида фосфор ва кальций хам куп булади.
эчки сути айникса еш болалар ва ошкозон касалига чалинган кишилар учун шифобахш ичимлик хисобланади.
Эчки гушти сифатига кура куй гуштига якин туради, туйимлилиги буйича унга тенг келади. Гуштга бокилган эчкилар 20-28 кг гушт ва 4-6 кг ег килади. Ахта килинган такаларнинг гушт чикиши 50-55% га боради. Эчки шохидан турли безакли буюмлар, туегидан елим тайерланади. Сунги статистика маълумотларига кура, хозирги вактда ер юзида 380 млн бош эчки бокилади. Шундан 54 фоизи Осие мамлакатларида, 29 фоизи Африкада ва колгани Европада хамда Америкада бокилади. 1990 йилда Россия ва МДХ да 6,3 млн атрофида эчки бокилиши аникланган. Уларнинг 48 фоизи Россия вилоят ва улкаларида, колгани Марказий Осие давлатларида бокилади.
Эчкиларнинг сертивит зоти катта ахамиятга эга. Бу зот асосан Волгаград, Оренбург, Ростов вилоятларида, шунингдек Бошкирдистонда, Бурятия, Киргизистон, Козогистон республикаларида урчитилади.
Эчкилар асосий махсулотига кура: серсут, сержун, сертивит ва дагал жунли куш махсулдор булади. серсут эчки зотлари Россия ва МДХ да кенг таркалган. Улар бир лактация давомида еглилиги 3,5-4% булган 450-550 кг, айрим рекордчилари 1000 кг гача сут беради.
Дагал жунли сержун эчки такасининг тирик вазни 55-60 кг атрофида булади ва 2-2,5 кг жун беради. Ургочиларининг вазни 35-45 кг ва жун микдори 1-1,5 кг атрофида булади. улар ташки мухит шароитига анча чидамли булади.
Сержун ва сертивит эчкилар куплаб турли минтакаларда бокилади. Сержун эчкилар Тожикистон, Козогистон ва Узбекистоннинг Поп туманида бокилади. Бу ерда асосан ангор зот эчкилар бокилиб, уларнинг такалари 56 кг вазнга эга, йилига узунлиги 32 см келадиган 6 кг жун берса, ургочилари 32 кг вазнли, унинг шу узунликдаги жуни 3 кг келади. Сертивит эчкилар купрок Дон хавзаси ва Оренбург вилояти хужаликларида бокилади.
Хар бир эчкидан эрта бахорда 400-600 г тивит тараб олинади. Хозир сертивит эчкиларни республикамиз шароитида купайтириш ва жайдари эчкилар билан кочириш ишлари олиб борилмокда.
Эчкиларнинг серпуштли зотига кура турлича булади. умуман уртача хар 100 бош ургочи эчкига 145-150 та улок тугри келади. Хозирги вактда эчкилар асосан мехнаткашларнинг якка хужаликларида, уларнинг шахсий эхтиежларини кондириш учун бокилади ва бу курсаткич карийиб 80 фоизни ташкил этади.
Республикамизнинг барча минтака ва вилоятларида, айникса, тог хамда тог якинидаги хужаликларда эчкичиликни ташкил этиш ва жадал усулда ривожлантириш катта халк хужалик ахамиятига эга.
Якин йиллар ичида бундай мухим тадбирларни амалга ошириш масалалари Республика Кишлок хужалик вазирлиги ва бу сохага оид маъсул ташкилотлар хамда олимлар томонидан бажарилади деган умидни билдириш мумкин.

Download 483 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   39




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling