D. K. S. Makdonald. Termoelektrik hodisalar negiziga kirish

1-ЖАДВАЛ
Томсон иссиқлиги: µ (микроВольт/дег.)

	Элемент	Тахминий тажриба маълумотлари. 0ºС	Назарий қиймат (5 ва 9 асосларига мувофиқ)
	Li Na K Rb Cs	+23.3 (i) -5.1 (ii) -11.3 (ii) -9.4 (ii) -0.84 (i)	-2.3(iv) -3.4(iv) -5.1(iv) -5.9(iv) -7.0(iv)
	Cu Ag Au	+1.33 (iii) +1.28 (iii) +1.62 (iii)	-1.5(iv) -2.2(v) -1.9(iv) -1.9(iv)
	Fe Co Ni Pd Pt	-5.45 (iii) -26.7 (iii) -16.5 (iii) -16.6 (iii) -12.0 (iii)	-14.4(vii) -14.4(iх) -20.9(viii) -37.2(vi) -19.2(v)
	Pb	-0.55 (iii)

(i) – маълумотлар Handbook of Chem. ва Phys., Chemical Rubber Publishing Co., Cleveland, Ohio лардан олинган.
(ii) – Handbook of Chem. ва Phys., loc.cit., ва MacDonald (1954) лардан ўртача маълумотлар.
(iii) – Borelius ва бошқалар (1930).
(iv) – c_el назарий жиҳатдан атомга битта бўш электронни қабул қилган.
(v) – c_el Kok ва Keesom экспериментал маълумотларидан олинган (1936).
(vi) – c_el Pickard нинг экспериментал маълумотларидан олинган (1936), Pickard ва Simon (1948)
(vii) – c_el Keesom ва Kurrelmeyer экспериментал маълумотларидан олинган (1939).
(viii) – c_el Keesom ва Clark экспериментал маълумотларидан олинган (1935).
(iх) – c_el Duyckaerts нинг экспериментал маълумотларидан олинган (1939).

14-бет.

4-расм. Оддий металда (сояли) ўтказиб юборилган электрон ҳолатларининг энергиясида тақсимланиш схемаси. Чизиқли кенгайтмали эгри чизиқ мавжуд электрон ҳолатларини билдиради (электрон ҳолатларнинг зичлиги деб аталадиган n(E) билан кўрсатилган (16) тенгликни ҳам кўринг).
Мутлоқ ҳолда қамраб олинган ҳолатларнинг тақсимоти ζ₀ да кескин равишда нолга тушади, Ферми энергияси мутлоқ нолда, бу мутлоқ бир нолда электронга кимёвий потенциал билан бир хилдир. Барча нормал ҳароратда (T« ζ₀/k) кимёвий потенциал ζ одатдаги металлдаги ζ₀ дан жуда кам фарқ қилади.

Бу хусусиятлар металдаги электронларни бошқарадиган Ферми-Дирак статистикасининг характеристикасидир. Иссиқлик энергиясини алмашиш учун ўтказувчан эркин электронларнинг миқдори тахминан kT/ ζ₀ билан берилган, бу - ζ₀ (Ферми энергияси деб аталади, 4-расмга қаранг) электронларнинг максимал нол нуқтадаги энергиясидир.

Демак, биз металлдаги эркин электронларнинг зич йиғилишини - электронларнинг ўзига хос иссиқлиги деб ҳисобласак, қуйидагича мувозанат юзага келади:
~ , (8)
ёки аниқроқ қуйидагича кўринишда:
, (9)
15-бет.