D lutfullayeva, R. Davlatova, M. Saparniyazova


Download 6.47 Mb.
Pdf ko'rish
bet108/194
Sana14.11.2023
Hajmi6.47 Mb.
#1771880
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   194
Bog'liq
Hozirgi o\'zbek adabiy tili 2 qism Lutfullayeva D Davlatova R

10-amaliy ish. 
8-sinf uchun tuzilgan “Ona tili” darsligida 
(M.Qodirov, H.Ne’matov, M.Abduraimova, R.Sayfiillayeva. Ona tili.
- Toshkent: “Cho‘lpon”, 2014. 31-b.) berilgan quyidagi topshiriqni 
bajaring.
3-topshiriq. Hokim so‘z bilan tobe so‘zni bog‘lovchi grammatik 
vositalaming tagiga chizib, jufflab berilgan so‘z birikmalarining 
ma’nosidagi farqni ayting.
Bog’ga burilish - bog ‘ tomon burilish, she’m i o'qish - she’r o'qish, 
qovunni uzish - qovun uzish, olcha guli - olchaning guli, tarvuz yemoq -  
tarvuzni yemoq, uzum yeyish - uzumdan yeyish, shiyponga borish -  
shiypon sari borish, nondan olmoq — non olmoq.
* • * 11- amaliy ish. 
Mavzu yuzasidan egallagan bilimlaringizni 
savollarga javob berish orqali sinab ko‘ring.
150


1. 0 ‘zbek tilshunosligida so‘z birikmasining sintaktik birlik sifatidagi 
maqomi xususida qanday nazariy qarashlar mavjud?
2. So‘z birikmasining shakllanishida ma’noviy omil qanday o‘rin 
tutadi?
3. So‘z birikmasida qaysi bo‘lak kengayuvchi, qaysi boiak 
kengaytiruvchi qism hisoblanadi?
4. Erkin bog‘lanishli so‘z birikmalari turg‘un bogianishli frazeologik 
birliklardan qanday farqlanadi?
5. So‘z birikmalari qanday belgilari asosida tasniflanadi?
6. 0 ‘zbek tilshunosligida so‘z birikmalari hokim so‘zning morfologik 
xususiyatiga ko‘ra qanday tasniflanadi?
7. So‘z birikmalarining qaysi turi kam miqdordagi paradigma 
a’zolariga ega?
8. Qanday tuzilishdagi so‘z birikmalarida propozitsiya (axborot 
ifodasi) ham aks etadi?
9. 0 ‘zbek tilshunosligida so‘z birikmalarining qanday qurilish 
modellari belgilangan?
10. So‘z birikmasining hosil bo‘lishida shakliy omil qanday o‘rin 
tutadi?
UYGA VAZIFA
1. 
So‘z birikmalarining hokim so‘zning qaysi turkumdan 
ekanligiga ko‘ra tasnifi haqida nazariy ma’lumot yozing.
2. 
“So‘z birikmasining qo‘shma so‘z va turg‘un birikmadan 
farqi” mavzusida nazariy ma’lumot yozing.
3. 
Ham so‘z birikmasi, ham turg‘un birikma sifatida qo‘llanishi 
mumkin bo‘lgan birikmalar ishtirok etgan 10 ta misol topib ko‘chiring.
4. 
“So‘z birikmasi zanjiri” haqidagi nazariy qarashlarga 
munosabat bildiring.
151


GAP QURILISHI HAQIDAGI SINTAKTIK NAZARIY ALAR
1-amaliy ish. “Tushunchalar tahlili” metodi orqali 
mavzuga oid tayanch tushunchalarga izoh bering. 0 ‘qituvchingizdan 
bilib olgan qo‘shimcha ma’lumotlami 3-ustunga qayd eting.

Download 6.47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   194




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling