Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi

taqdiri, individning kechinmalari (badiiy umumlashma kuchidan 
qat’i nazar) salmoqdor hisoblanmasligi xavfi tug'iladi. Shu tufayli 
ham sho‘ro adabiyotshunosligida, masalan, shaxsiy kechinmalar 
tasvirlangan «ko‘ngil she’riyati» yoxud boshqa asarlarga past 
nazar bilan qaralgan. D em ak, bu xil yondoshuv vulgar 
so tsiologizm ga yetaklashi tabiiy k o ‘rinadi. M azm unning 
salmoqdorligi uning umumbashariy qadriyatlarga nechogMi 
muvofiqligi bilan belgilanmog‘i kerak.
Mazmunning hayotiyligi haqqoniylik bilan bogMiq ekanligi 
shubhasiz. Lekin bu o ‘rinda haqqoniylikni baholash mezoni 
masalasini hal qilib olish zarur. Adabiyotshunosligimizda uzoq yillar 
badiiy asar mazmunining haqqoniyligi reallikka qiyosan baholab 
kelindi. Natijada ko‘plab asarlar va ularning mualliflariga «hayotni 
buzib ko‘rsatgan» qabilidagi ayblovlar qo‘yildi. Holbuki, badiiy 
reallikning o‘z haqqoniyati bor boMib, bu haqqoniyat mavjud 
reallikdan kelib chiqib emas, balki badiiy reallikning o ‘zidan kelib 
chiqib baholanishi lozim boMadi.
Originallik badiiy mazmunning muhim spetsifik xususiyatlaridan 
ekanligi shubhasiz. Biroq originallik deyilganda, har bir asarda yangi 
bir masala ko‘tarilishini emas, har bir ijodkoming individligi, o ‘ziga 
xos qarashi, fikrlashi bilan bogMiq yangilikni tushunmoq lozimdir 
(ya’ni muhabbat o ‘zi eski narsa, lekin har bir yurak uni o ‘zicha 
yangilaydi).
Mazmunning universalligi badiiy adabiyotning universal bilish 
vositasi — so‘z bilan ish ko‘rishi bilan izohlanadi. Badiiy obrazning 
ko‘p ma’noliligi, badiiy voqelik muallif tomonidan anglangan 
mohiyatning badiiy modeli ekanligi va bu modelning muallif 
ko‘rganidan o‘zgacha hayotiy holatlarga ham ko'pincha mos tushishi