Dinshunoslik fanidan ma`ruzalar matni 1- mavzu: “Dinshunoslik” faniga kirish. Dinning qadimgi tarixiy shakllari.(2 soat) Reja

I. Tarixiy-geografik tasnif.
1) O‘rta er dengizi havzasi dinlari: 
a) grek;
b) Rim; 
v) ellinistik.
2) Qadimiy Yaqin va O‘rta Sharq dinlari: 
a) Misr;
b) Shumer; 
v) Akkad;
g) g‘arbiy-somiy; 
d) islomgacha arablar dinlari.
3) Yaqin va O‘rta Sharqning payg‘ambarli dinlari: 
a) zardushtiylik;
b) Yahudiylik; 
v) xristianlik;
g) manixeizm; 
d) islom.
4) Hindiston dinlari: 
a) vedalar dinlari;
b) hinduizm; 
v) hind buddizmi (teravada, maxayana);

---

5
g) jaynizm. 
5) Sharqiy va Janubi-Sharqiy Osiyo dinlari:
a) Shri-Lanka, Tibet, Janubi-Sharqiy Osiyo havzasi buddizmi; 
b) Xitoy dinlari (daosizm, konfutsiychilik, buddizm maktablari);
v) Koreya va Yaponiya dinlari. 
6) Amerika hindulari dinlari:
a) toltek va atsteklar dinlari; 
b) inklar dinlari;
v) mayyalar dinlari. 
II. Etnik tasnif. 

1. Urug‘-qabila dinlari - totemistik, animistik tasavvurlarga asoslangan, o‘z urug‘idan
chiqqan sehrgar, shomon yoki qabila boshliqlariga sig‘inuvchi dinlar. Ular millat dinlari va jahon 
dinlari ichiga singib ketgan bo‘lib, hozirda Avstraliya, Janubiy Amerika va Afrikadagi ba’zi
qabilalarda saqlanib qolgan; 


2. Millat dinlari - ma’lum millatga xos bo‘lib, boshqa millat vakillari o‘ziga qabul
qilmaydigan dinlar. Ularga Yahudiylik (yahudiy millatiga xos), hinduiylik (hindlarga xos), 
Konfutsiychilik (xitoy millatiga xos), sintoizm (yaponlarga xos) kiradi;

3. Jahon dinlari - dunyoda eng ko‘p tarqalgan, kishilarning millati va irqidan qat’inazar
unga e’tiqod qilishlari mumkin bo‘lgan dinlar. Unga buddaviylik, xristianlik va islom dini kiradi. 


Bundan tashqari dinlar ta’limotiga ko‘ra monoteistik - yakkaxudolik