Dinshunoslik faniga kirish


ИСЛОМ ФИҚХШУНОСЛИГИНИНГ ВУЖУДГА КЕЛИШИ


Download 336.07 Kb.
bet9/13
Sana28.01.2023
Hajmi336.07 Kb.
#1136999
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
11-seminar

ИСЛОМ ФИҚХШУНОСЛИГИНИНГ ВУЖУДГА КЕЛИШИ

  • Ислом фиқҳшунослиги дин масалаларини ўз ичига олади. Луғатда “ал-фиқҳ” сўзи “ақл билан англамоқ”, “тушунмоқ” маъноларини англатса-да, истилоҳда эса “ислом ҳуқуқи” деган маънони англатади.
  • Дунёвий ҳуқуқ меъёрларидан фарқ қилгани ҳолда фиқҳ ўз ичига кўпроқ ибодат масалаларини ҳам қамраб олади.
  • Муҳаддислар ҳаракатининг бошланиши фиқҳ илмининг ривожланишида янги даврни очиб берди.
  • Ҳадисшуносликнинг VIII асрда кучайиб бориши калом ва фиқҳ соҳасини қайтадан кўриб чиқишни тақозо этган.
  • XII – XIII асрларга келиб илгари ислом қонунчилигида ўзининг таъсирини ўтказишга бўлган интилишларга барҳам берилди.

МАЗҲАБ ТУШУНЧАСИНИНГ МАЗМУН-МОҲИЯТИ

  • “Мазҳаб” (сўзи арабча сўз бўлиб, “йўналиш” деган маънони англатади) – бирор диний масала ёки муаммони ҳал қилишда муайян уламонинг фикрига эргашиш, “унинг юрган йўлидан бориш” демакдир.
  • “Мазҳаб” атамаси ислом дининг деярли барча соҳаларида, яъни ақида (калом), фиқҳ, ҳадисшунослик, фалсафа ва тасаввуфда баб-баравар ишлатилади.
  • Илк исломда мазҳаб тушунчаси асосан фиқҳий мактабларга нисбатан қўлланилганлиги сабабли, кейинчалик ҳам кўпроқ қуйидаги тўрт мазҳабни англатувчи тушунча сифатида ишлати-ладиган бўлган.

МАЗҲАБЛАРНИНГ ШАКЛЛАНИШИ ВА ТУРЛАРИ

  • Шариат илмларининг кескин ривожи аббосийлар халифалиги даврида турли мазҳабларнинг вужудга келишига олиб келди.
  • Мазҳабларни икки турга: а) ақидавий; б) фиқҳий турларга бўлинади.
  • Ақидавий мазҳабларга қадария, жабария, ашъария, мотуридия, мўътазила, муржиа каби мазҳаблар киради.
  • Улар ўз таълимотларида ислом ақидаси билан боғлиқ масалаларни кўтариб чиққанлар ҳамда улар юзасидан баҳс юритиб бир-бирлари билан муросасиз кураш олиб борганлар.
  • Фиқҳий мазҳаблар. Суннийлик оқимидаги Ҳанафия, Моликия, Шофеия, Ҳанбалия; Шиа йўналишидаги Жаъфария, Исмоилия, Зайдия.
  • Ақидавий мазҳабларда асосий баҳс эътиқод муаммолари устида кетади.
  • Фиқҳий мазҳабларда ҳуқуқий муаммолар бош масала ҳисобланади.

Download 336.07 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling