Dinshunoslik faniga kirish

Ҳанафия (Имоми Аъзам) мазҳаби. Бунга Абу Ҳанифа (тахаллуси Имоми Аъзам – буюк имом)(699-767) асос солган. У энг йирик ҳуқуқшунослардан бири бўлиб, шариат ҳуқуқини тартибга солган, қиёсни татбиқ этган, истиҳсон тартиб усулини (манбалар асосида хулоса қиқариш ёки ҳукмлардан мусулмонлар жамоаси учун мақбулроғини қабул қилиш) ишлаб чиққан, маҳаллий халқ ҳуқуқ қоидалари – одатни шариат билан келиштириб қўллашни жорий этган, ҳуқуқшуносликдан оқилона фойдаланиш унсурларини киритган.

• Ҳанафия (Имоми Аъзам) мазҳаби. Бунга Абу Ҳанифа (тахаллуси Имоми Аъзам – буюк имом)(699-767) асос солган. У энг йирик ҳуқуқшунослардан бири бўлиб, шариат ҳуқуқини тартибга солган, қиёсни татбиқ этган, истиҳсон тартиб усулини (манбалар асосида хулоса қиқариш ёки ҳукмлардан мусулмонлар жамоаси учун мақбулроғини қабул қилиш) ишлаб чиққан, маҳаллий халқ ҳуқуқ қоидалари – одатни шариат билан келиштириб қўллашни жорий этган, ҳуқуқшуносликдан оқилона фойдаланиш унсурларини киритган.
• Истиҳсон (арабча яхшилаш, маъқуллаш) шариатнинг чалкаш, мураккаб масалаларига қиёсни қўллашнинг йўли билан мусулмон жамоаси ёки давлати учун мумкин қадар яхшироқ, фойдалироқ, маъқулроғини қўллаш тарзи ҳисобланади. Бу икки ёки ундан ортиқроқ имконият мавжуд бўлган мантиқий хулосалардан фойдалироғи, маъқулроғини ажратиб олишдир.
• Ҳанафийлар маҳаллий зодагон ва ҳукмдорлар қабул қилган низом ва қонунлар, маҳаллий урф-одатларга таянган одатий анъаналар ҳамда маҳаллий элатларнинг урф-одати асосида келиб чиққан одат мақомига кенг таянишлари исломнинг кўчманчилар орасида ҳам тез тарқалишига олиб келган.
• Ҳанафия мазҳаби суннийлик йўналишига мансуб бўлган мусулмонларнинг 47 фоизини ўз ичига олади. Ҳозир ҳам республикамизда суннийларнинг оила, никоҳ, талоқ ва бошқа масалаларида урфларда шу мазҳаб қоидаларига таянилади.

Ханафия мазҳаби (суннийларнинг 47 % ни ташкил қилади) – асосчиси Имом Абу Ханифа (699-767).

• Ханафия мазҳаби (суннийларнинг 47 % ни ташкил қилади) – асосчиси Имом Абу Ханифа (699-767).
• Абу Ханифа ҳуқуқдаги ўз йўналишини шундай деб таърифлайди: “Мен ҳуқуқ масалалари бўйича ечимларни Қуръондан, Пайғамбар суннасидан оламан. Агар улардан топаолмасам, уни соҳабалар сўзларидан излайман. Агар унда ҳам бўлмаса, ижтиҳод (қиёс), истиҳсон (яхшиси, маъқулини танлаш) ва урф (миллий урф-одат) услубларидан фойдаланаман”.
• Абу Ханифа истиҳсон ва урфдан фойдаланганлиги учун ҳам ўз замондош фиқҳшуносларининг танқидига учраган.
• Шофиъия мазҳаби – (суннийларнинг 27 % ни ташкил қилади) – асосчиси Имом Муҳаммад ибн Шофиъий (767-820) дир.
• Қонунчилик соҳасида Ханафия ва Моликия усулларининг ўзаро муросасига тарафдорлик қилишга ҳаракат қилади. Улар кўпроқ қиёсга таяниб истиҳсон (муайян ҳолатда қўллаш мумкин бўлган фиқҳ қоидаси)ни ишлаб чиққан.