Diskret qurilmalar nazariyasi nisbatan yosh va tez rivojlanayotgan fan sohalaridan biri hisoblanadi


Download 1.12 Mb.
bet4/13
Sana14.10.2023
Hajmi1.12 Mb.
#1702268
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
sherzod 2

Bo’linadigan

Bo’luvchi

Bo’linma

Qoldiq

29

2

14

1

14

2

7

0

7

2

3

1

3

2

1

1

Natijada 11101ni hosil qildik va uni quyidagicha yozib olishimiz kerak: avval bo’linmani oxirgi bir sonini, keyin esa hamma qoldiqlarni past qismdan boshlab (teskari tartibda).
Topriqqa binoan o’nlik sanoq tizimidagi sonlarni ikkilikka aylantirish:



13

2










-12

6

2







1

-6

3

2







0

-2

1










1









1310 = 11012

15

2










-14

7

2







1

-6

3

2







1

-2

1










1







1510 = 11112

18

2













-18

9

2










0

-8

4

2










1

-4

2

2










0

-2

1













0







1810 = 100102

20

2













-20

10

2










0

-10

5

2










0

-4

2

2










1

-2

1













0







2010 = 101002

22

2













-22

11

2










0

-10

5

2










1

-4

2

2










1

-2

1













0








2210 = 101102


25

2













-24

12

2










1

-12

6

2










0

-6

3

2










0

-2

1













1








2510 = 110012

29

2
















-28

14

2













1

-14

7

2













0

-6

3

2













1

-2

1
















1











2910 = 111012



31

2
















-30

15

2













1

-14

7

2













1

-6

3

2













1

-2

1
















1











3110 = 111112


Topshiriqqa asosan keltirilgan raqamlarni ikkilik sanoq tizimiga aylantiramiz:
2.1-jadval

O’nlik
sonlar

Ikkilik tizimi

13

1101

15

1111

18

10010

20

10100

22

10110

25

11001

29

11101

31

11111

Ikkilik sanoq tizimida bitta razryadda joylashgan birlarni qo’shish ushbu razryadda uni nolga tenglashtiradi va birni qo’shni katta razryadga o’tkazadi, ya’ni 1+1=10.


Ayirishda, agar noldan bir ayirilayotgan bo’lsa, yaqin joylashgan katta razryad bir qarzga olinib turiladi.



Qo’shish___Ayrish'>Hisoblash operasiyasi

Qo’shish

Ayrish

Ko’paytirish

0 + 0 = 0

0 – 0 = 0

0 · 0 = 0

0 + 1 = 1

1 – 0 = 0

0 · 1 = 0

1 + 0 = 1

10 – 0 = 10

1 · 0 = 0

1 + 1 = 10

10 – 1 = 1

1 · 1 = 1




1 – 1 = 0













1+1+1=11







1+1+1+1=100













Qo’shish




Ayrish







+

1011010



10010101







111011 11000,100 единицей. ля вычитается единице, то делается заем в ближайшем страшем зуется перенос единцы

111011 11000,100 единицей. ля вычитается единице, то делается заем в ближайшем страшем зуется перенос единцы










10010101




1011010





Ko’paytirish

x



















1

0

1

1

0

1

0



















1

1

1

0

1

1

























1

0

1

1

0

1






















1

0

1

1

0

1







+










1

0

1

1

0

1






















1

0

1

1

0

1






















1

0

1

1

0

1






















1

0

1

0

0

1

0

1

1

1

1

1

0

Dasturiy ta’minot yaratilayotganda (Elektron hisoblash mashinasi EHM uchun) sakkizlik sanoq tizimini yaratish qulay hisoblanadi, chunki yozish vaqtini ikkilik sanoq tizimiga (23=8) qaraganda 3 marta kamaytirishga erishiladi. Sakkizlik sanoq tizimida yozish uchun quyidagi: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 raqamlari qo’llaniladi.



Download 1.12 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling