Don va don maxsulotlari biokimyosi

3-лаборатория иши


Мавзу: Дуккакли дон экинларини каталаза активлигини аниқлаш
Ишдан мақсад: Каталаза активлигини аниқлаш усулларини ўрганиш
Асосий тушунча: Маълумки нафас олиш жараѐнида моддаларнинг оксидланиши натижасида,ортиқча маҳсулот сифатида қисман водорот пероксид ҳосил бўлади. Агар ҳосил бўлган водорот пероксиднинг концентратцияси меъѐридан ошиқ бўлса,цитоплазмага заҳарли таъсир этиши мумкин.Шунинг учун ҳам ўсимлик тўқималарига каталаза ферменти ҳосил бўлган водорот перексидни сув ва кислородгача парчалаб туради.
Асбоб ва ускуналар
Буғдойнинг майсаси 3% ли водорот пероксид эритмаси,чинни ҳавонча, каталазани аниқловчи асбоб,пипеткалар,цилиндр идиш, майдаланган шиша идиши,тарози,соат,кальций карбонат-CaCO₃

Ishni bajarish tartibi:

O’simliklarni yangi uzib olingan bargidan analitik tarozida 0,5-1,0 g tortib olinadi va chinni havonchada 0,5 g bor qo’shib yaxshilab yanchiladi.Bor solishimizga sabab,katalaza fermentiningioptimal aktivligi,kuchsiz ishqoriy muhitda (_PH=7,7) kuzatiladi.Bargni havonchada yanchish davomida unga oz-ozdan distillangan suv qo‗shib boriladi va uning hajmi 20 ml ga keltiriladi.SHu usulda tayyorlangan ferment shirasi,yuqorida ko‗rsatilgan reaksiya ketadigan idishning bir tomoniga solinadi.SHu idishning ikkkinchi tomoniga esa 5 ml 5 % li vodorot peroksid eritmasi solinadi.So‗ngra reaksiya ketadigan idishning og‗zi rezina nay o‗rnatilgan tiqin bilan berkitilib,qisqich ochiladi,byuretka va shisha idishdagi suvning balandligi bir- biriga tenglashtirilib olinadi.So‗ngra qisqich berkitiladi va reaksiya ketadigan idishga qo‗yilgan ferment shirasi bilan vodorot peroksid chayqatish yo’li bilan bir-biriga aralashtiriladi.Eritmalar aralashmasi 3 daqiqa chayqatiladi.SHu davr ichida reaksiya natijasida ajralib chiqqan kislorod byuretkadagi suvni pastga tushiradi.

Reaksiya davomida byuretkadagi suv xajmi ham ajralib chiqqan kislorod xajmiga teng miqdorda kamayadi.Mana shu byuretkadagi suv hajmining o‗zgarishiga qarab,ferment aktivligi aniqlanadi.Ferment aktivligi 3 daqiqa 1g ho‗l to‗qimaga nisbatan hajm (kislorod) birligida ifodalanadi.

Kataliz ketadigan idishni chayqatganda juda ehtiyot bo‗lish kerak.CHunki katalitik idishniqo‗l bilan ushlaganda,u isiydi.Idishning isishi esa o‗z navbatida uning ichidagi havo hajmining o‗zgarishiga sabab bo‗lishi mumkin.
SHu usul yordamida o‗simlikning turli yaruslaridan (pog‗onalaridan) olingan namunalardagi katalaza fermentining aktivligi aniqlanadi va reaksiya natijasida olingan ma‘lumotlar jadvalga yozib qo’yiladi.