Dzyu-do, sambo umumiy qoidalari. Kirish

2. Siljib yurishlar
Turgan holda yakka o ‘zi siljib yurish: oldiga, orqaga, o ‘ngga,
chapga, qadam tashlab, sakrab-sakrab.
Turli masofada, bir-birini turlicha ushlab juft-juft b o ‘lib
siljish: oldinga, orqaga, yon tomonlarga qadam tashlab, sakrab-
sakrab.
3. Ushlashlar
Kurashchining yaktagi ustidan belbog‘ni bog‘lash usullari.
Belbog‘dan ushlashga:
— bir q o ‘li bilan belbog‘ning ustidan-oldidan, tagi-c rqasidan;
— ikki q o ‘li bilan oldidan-ustidan, oldidan-tagidan;
— bir qo‘l bilan yon tom ondan-ustidan chapdan, yon tomondan-
tagidan o ‘ngdan;
— ikki q o ‘llab-bir qo‘l bilan ustidan yon tom ondan-chapdan,
ikkinchi qo‘li bilan tagidan o ‘ngdan;
— bir q o ‘li bilan orqadan ustidan-qo‘lini boshidan yoki
yelkasidan oTkazib, ikkinchi qo‘li bilan q o ‘lini.
— bir q o ii bilan orqasidan-tagidan belboghdan ikkinchi
qo‘li bilan qo‘lini ushlash usullari kiradi.
Kombinatsiyalashgan ushlashlar:
— belbog‘dan va gavdasidan;
— belbog‘dan qo‘lini va bo‘ynini;
— belbog‘dan q o ‘lini va gavdasini.
Yaktakdan ushlab olishlar:
— bir qo‘li bilan yaktakning yengini-ustidan, tagidan;
— ikki q o ‘li bilan yaktakning yengini-ustidan, tagidan;
— bir q o ‘li bilan yaktakning yelkasini-ustidan;
51
— ikki qo‘li bilan yaktakning yelkalarini ustidan;
— bir qo‘li bilan yaktak hoshiyasini ustidan, tagidan;
— ikki qo‘li bilan yaktak hoshiyasini ustidan, tagidan;
— bir qo‘li bilan yaktak yoqasini orqadan-ustidan, pastdan
boshidan, yelkasidan o ‘tkazib;
— bir qo‘li bilan yaktak yengini, hoshiyasini va belbog‘ini
chalishtirib ushlab olish;
— ikki qo‘li bilan yaktak yengini, hoshiyasini va belbog‘ini
chalishtirib ushlab olish.
Kombinatsiyalashgan ushlashlar:
— yaktakdan va qo‘lidan;
— yaktagidan va bo‘ynidan;
— yaktagidan, qoMidan va gavdasidan.
Quchoqlab olishlar:
— gavdasidan;
— gavdasidan va belbog‘idan.
Muvozanatdan chiqarish:
— o ‘zidan o ‘ngga va chapga siltab;
— oldinga-o‘ziga tortib va orqaga o ‘zidan itarib;
— o ‘zi atrofida-o^ngga va chapga burilish bilan.
Aldash va soxta harakatlar:
— qo‘llar bilan, q o ‘llari va gavdasi bilan;
— oyoqlari bilan aldash va soxta harakatlar qilish;
— q o ii, oy o g i va gavdasi bilan aldash;
— siljitish va masofa bilan aldash;
— ushlash bilan va soxta usullarni ifodalash bilan;
— kombinatsiyalashtirilgan aldashlar.
Uloqtirishlarga shaylanish:
— turish holatini o ‘zgartirish bilan;
— masofani yutish bilan;
— raqibni aldash bilan;
— soxta harakatlar bilan;
— kuch yordamida ta ’sir ko‘rsatish bilan.
Tayyorlovchi harakatlar kombinatsiyalari:
— siljib yurish va ushlab olish;
— siljib yurish, ushlab olish va muvozanatdan chiqarish;
— siljib yurish, ushlab olish, aldash va quchoqlab olish;
— ushlab olish, oyoqlari bilan soxta harakatlar qilish, kuch
yordamida ta’sir ko‘rsatish va hokazo.
52
Asosiy usul va harakatlar
1. Uloqtirishlar.
Asosan qoMlar bilan uloqtirishlar:
— raqibni orqaga, oldinga, yon tomonlarga bir zarb bilan
kobtarib va siljib muvozanat holatidan chiqarish va so‘ng uloqtirib
yiqitish;
— belbogldan, yaktakdan, belbog6 va yaktakdan ushlab uloqtirish;
— qoMini, gavdasini ushlab uloqtirish;
— yaktagidan va gavdasidan ushlab uloqtirish;
— turli xilda ushlab qaytarma usuli bilan uloqtirish.
Asosan oyoqlar bilan uloqtirish:
— ich tom ondan, boldiridan, tovoni tashqariga ichkariga
qaratib ilib uloqtirish;
— qoqma usul bilan uloqtirish — yon tom ondan, oldindan,
orqadan, tashqaridan va ichkaridan;
— poychechak usulida uloqtirish — oldindan, orqadan, yon
tom ondan;
— oyog‘i bilan oyog‘iga urib, ushlab olib uloqtirish;
— ilib olib uloqtirish.
Asosan gavda bilan uloqtirish:
— soni va yelkasidan oshirib uloqtirish;
— qo‘llarini ushlab olib: raqibga o ‘girilib, qo41ar bilan uloqtirish;
— qo‘li va bo‘ynini yelkasiga qilib uloqtirish;
— yelkasidan oshirib uloqtirish;
— o ‘z ustidan oshirib, o ‘ng yoki chap tomonga uloqtirish.
Himoya.
Asosan qo‘llari bilan himoyalanish:
— siltanib, kuch ishlatib raqibning ushlashidan qutulish;
— q o ‘llari bilan raqib qo‘lini urib yuborish;
— qo‘llari bilan ko‘kragiga, iyagiga tayanib;
— qo‘llarini qo‘lini ushlab olib;
— raqibini tang ahvolga solib.
Asosan oyoqlari bilan himoyalanish:
— oyog‘ini, oyoqlarini surib q o ‘yib;
— bir oyog‘iga agbdarib;
— oyoqlarini orqaga, yon tomonga olib qochib;
53
— orqaga surib;
— oyoqlarini olib qochib.
Asosan gavdasi bilan himoyalanish:
— orqaga chekinib;
— gavdani chetga burib;
— oldinga engashib;
— gavdasiga tiraiib;
— yon tomonga aylanib o ‘tib;
— raqibiga zarba berib;
— raqibini ag‘darib.
Qarshi usullar.
Qarshi uloqtirishlar:
— uloqtirishga tayyorgarlik yoki uloqtirishga urinishga qarshi
uloqtirish.
Javob uloqtirishlari:
— himoya olgandan keyin.
Taxminiy kombinatsiyalar.
Turli yo‘nalishdagi uloqtirishlarning taxminiy kombinatsiyasi:
— yonlamasiga qoqish — oldindan chalish;
— yon tom ondan qoqish — yelkadan oshirib uloqtirish,
ichkaridan ushlash — oldindan chalish;
— yelkadan oshirib uloqtirish — orqadan oshirib uloqtirish.
Biron-bir oyog‘i bilan raqibning ham xuddi shunday oyog‘
ini tashqi tom ondan ilib uloqtirish.
Bir xil yo‘nalishdagi uloqtirishning taxminiy kombinatsiyalari:
— yelkasidan oshib uloqtirish;
— sonidan oshirib uloqtirish;
— ichki tom ondan ilish — chap oyoq bilan raqibning chap
oyog‘ini ilish;
— ichki tom ondan ilish — ichki tom ondan qoqib yiqitish.