Эконометрикага кириш фанидан якуний назорат ишига тушадиган асосий саволлар (2-курс учун)

Чизиқсиз регрессия (чизиқсиз моделлар, чизиқли бўлмаган боғлиқликлар учун корреляция).

Agar iqtisodiy hodisalar o‘rtasida chiziqsiz nisbatlar mavjud bo‘lsa, u holda ular tegishli chiziqsiz funksiyalar bilan ifodalanadi. Chiziqsizlik o‘zgaruvchilarga nisbatan ham, funksiyaga kiruvchi koeffitsientlar (parametrlar)ga nisbatan ham ifodalanishi mumkin. Chiziqsiz regressiyalarning ikkita sinfi mavjud: 1. Tahliliga kiritilgan o‘zgaruvchilar bo‘yicha chiziqsiz, lekin baholanayotgan parametrlar bo‘yicha chiziqli regressiyalar (turli polinomlar, giperbola) kiradi. 2. Baholanayotgan parametrlar bo‘yicha chiziqsiz regressiyalar (darajali, ko‘rsatkichli, eksponensial funksiyalar) dan tashkil topadi. Chiziqli bo‘lmagan modellar parametrlarini baholash uchun ikkita yondashuv qo‘llaniladi. Birinchi yondashuv modelni chiziqli ko‘rinishga keltirishga asoslangan bo‘lib, u shundan iboratki, boshlang‘ich o‘zgaruvchilarni mos tarzda o‘zgartirish yordamida tadqiq etilayotgan bog‘lanish o‘zgartirilgan o‘zgaruvchilar o‘rtasidagi chiziqli nisbat ko‘rinishida ifodalanadi. Ikkinchi yondashuv, odatda tegishli chiziqli ko‘rinishga keltirilgan o‘zgarishni tanlab olish mumkin bo‘lmagan holatlarda qo‘llaniladi. U holda boshlang‘icho‘zgaruvchilar asosida chiziqsiz optimallashtirish usullaridan foydalanish mumkin. Ko‘pincha iqtisodiy tahlilda qo‘llaniladigan chiziqli bo‘lmagan regressiyalarning turlari quyidagilar: ikkinchi tartib polinomi, giperbola, darajali funksiya va ko‘rsatkichli funksiya. Ko‘pincha iqtisodiy tahlilda qo‘llaniladigan chiziqli bo‘lmagan regressiyalarning turlari quyidagilar: ikkinchi tartib polinomi, giperbola, darajali funksiya va ko‘rsatkichli funksiya.

3. 
   Иқтисодиётни эконометрик моделлаштиришнинг зарурлиги (эконометрик моделлаштириш ва моделларнинг аҳамияти, эконометрик модель, асосий эконометрик усуллар).
   

 “Ekonometrikmodellashtirish”faniningbirinchivazifasi-kuzatishlaryokimaxsuso`tkazilganeksperimentlarnatijasidaolinganstatistikma’lumotlarnito`plashvaguruhlashusullarinio`rgatishhisoblanadi.“Ekonometrikmodellashtirish”faniningikkinchivazifasi:a) hodisaningnoma’lumehtimolliginibaholash; noma’lumtaqsimotfunksiyasinibaholash; ko`rinishima’lumbo`lgantaqsimotningparametrlarinibaholash; tasodifiymiqdorningboshqabittayokibirnechtatasodifiymiqdorlargabog`liqliginibaholashvah.k.;b) noma’lumtaqsimotningko`rinishihaqidagiyokiko`rinishima’lumbo`lgantaqsimotparametrlariningmiqdorihaqidagistatistikgipotezalarnitekshirishkabitadqiqotmaqsadlarigabog`liqravishdastatistikma’lumotlarnitahlilqilishusullariniishlabchiqishdaniborat. Ekonometrikmodel–buehtimoliy-stoxastikmodeldir. Bumodelyordamidaiqtisodiyko`rsatkichlarnio`zgarishqonuniyatlarinimatematikko`rinishidatenglamalar, tengsizliklarvatenglamalartizimiko`rinishdaifodalashmumkin. Umumiyko`rinishidaekonometrikmodelquyidagichayoziladi: Y=f(x1,x2…..xn)EkonometrikmodeldaY–asosiyendogenko`rsatkich, modelda Y o`zgarish qonuniyatlarini(x1,x2,x3,…xn)yordamidao`rganishmumkin(x1,x2,x3,…xn)–ta’siretuvchi, ekzogenko`rsatkichlar.. Asosiy ekonometrik usullarga quyidagi usullar kiradi:1. Matematik statistika usullari. U quyidagi usullarga bo`linadi: a) dispersiontahlil; b) korrelyatsiyatahlili;v) regressiyatahlili;g) omillitahlil;d) indekslarnazariyasi.2. Ekonometrik usullar:a) iqtisodiyo`sishnazariyasi;b) ishlabchiqarishfunksiyasinazariyasi;v) talab va taklif tahlili

4.