Elektr energiyani olish

1² dL __v

1. 
   ' da ^a (3.10)
   

bundan
1² dL a _
2K da (3.11)

11. 
    formuladan quyidagi hulosalarni chikarish mumkin:
    

1. 
   qo‘zg‘aluvchan qismning burilish burchagi tokning yo‘na- lishiga bog‘liq emas. Demak elektromagnit sistema asbobl arini o‘zgarmas va o‘zgaruvchan tok zanjirlarida tok kuchi va kuchl a- nishning effektiv qiymatini o‘lchaydi.
   
2. 
   asbob qo‘zg‘aluvchan qismining burilish burchagi tokning kvadratiga to‘gri proporsional, demak, asbob shkalasi notekis.
   

Konstruksiyasining soddaligi, arzonligi, o‘zgaruvchan va o‘z- garmas tok kuchi va kuchlanishni ulchay olishi elektromagnit sistema asboblarining afzalliklaridir.
Kamchiliklari: shkalasi notekis, tashki magnit maydon ta’siriga sezgir, katta kuvvat iste’mol kiladi.
Elektromagnit sistema asboblari, asosan, o‘zgaruvchan tok zan­jirlarida ampermetr va voltmetr sifatida ishlatiladi.
Ampermetr g‘altagining chulgami yo‘g‘onroq simdan ozgina urab hosil qilingan bo‘lsa, voltmetrning chulg‘ami ingichka simdan ko‘p o‘ralgan bo‘ladi.



Kuchlanish (U) elektr zaryad shaklida saqlanadi elektr ta’minoti salohiyati energiya hisoblanadi. Kuchlanish uning qobiliyati beril- gan tutashuv orqali “surish” elektronlar bir dirijyor orqali elek- tron bo‘lyapti kuch va katta katta kuchlanish sifatida tushuni- lishi mumkin. energiya ishni qilish qobiliyati bor deb, bu bo‘la- jak energiya bir nuqta yoki tugun bir o‘chirib atrofida elektr toki shaklida elektronlar ko‘chib o‘tishga Joul sifatida zarur ish sifatida ta’riflash mumkin.
So‘ngra, har qanday ikki nuqtayoki potentsial farqi deb nomlanuvchi bir pallasida birikmalar (deb nomlangan tugunlari) va bo‘g‘imlarda o‘rtasidagi kuchlanish farqi tez-tez kuchlanish tushishi deb ataladi.
Energiya manbai (EYuK) - elektr miqdori birligining berk elektr zanjiri bo‘ylab bajargan ishiga teng bo‘lgan miqdorga elektr yurituvchi kuch deb ataladi. Generatorlarga nisbatan qaralganda, tashqi zanjirda elekt miqdori birligining bajargan ishi kuchlanish deb ataladi. E kichikligi “e”, ba’zan bir hosil EMF (elektromotor kuch) ko‘rsatish uchun ishlatiladi, ikki nuqta orasidagi potentsiallar farqi, elektron belgilanishi U, yoki kichik harfda “u” bilan voltda o‘lchanadi. Yuqori kuchlanish katta, (yoki itarib turuvchi kuch) bosim va katta ish qilish quvvati hisoblanadi.
Doimiy kuchlanish manbaiga, EYuK, galvanik elementlar yoki akkumulyator batareyalari va o‘zgarmas tok generatori misol bo‘ladi. Kuchlanish bir volt bir Om bir qarshilik orqali bir amper bir elektr tokini majbur qilish uchun zarur bo‘lgan elektr bosim sifatida belgilangan va Voltda o‘lchanadi. Kichik kuchlanish birligi sifatida odatda mikrovolt (mkV = 10^-6 V), millivolt (mV = 10^-3 V) yoki yuqori kuchlanish kilovolt (kV = 10³ V) bilan ifoda etiladi. Kuchlanish musbat yoki manfiy bo‘lishi mumkin.
Sanoatda akkumulyator batareyasi yoki quvvat manbaalari asosan ma’lum kattaliklarda 2,4 V; 5 V; 12 V galvanik elementlar sifatida ishlab chiqariladi.
Doimiy kuchlanish manbaining shartli belgilanishi 1.8.-rasmda keltirilgan.


1.8 — rasm. Elektr energiya manbalari sxemalari




O‘zgarmas tok kuchlanish deb - har qanday ikki nuqta orasidagi potensiallar farqi, U = ф - ф₂ ga aytiladi.
Chet davlatlarda o‘zgarmas tok kuchlanishi AC harflar bilan belgilanishi mumkin. O‘zgarmas tokni uzoq masofalarga uzatish jarayoni ortiqcha sarf-harajatlarni talab etadi. Shuning uchun sanoatda o‘zgaruvchan tokni uzoq masofalarga uzatish onson va samarali. Korxonalardagi elektron qurilmalar va maishiy texnika vositalari asosan o‘zgarmas tok AC da ishlaydi.
t
(12)

1 sekund davomida 1 kulon (Kl) elektr zaryadlari o‘tgandagi tok kuchi 1 amper (A)ga teng bo‘ladi.
₁ , 1kulon , ₁ , 1Kl