Elektr mexanikasi va texnologiyalari

4-rasm.

5-rasm.

6-rasm.
5-rasmdagi sinusoidallar musbat yarim to‘lqinlardagi maksimumlar davrning uyadan bir qismida almashib turadi. Shu vaqt ichida bir tomonlama harakatlanuvchi ; ; toklar hosil bo‘ladi. Boshqarilmaydigan kuchlanishni o‘rtacha qiymati quyidagicha aniqlanadi:

yoki


Har bir diod davrdan uchdan bir qismida uzluksiz ishlaydi, boshqa vaqt esa yopiq holatda bo‘ladi.

Nazorat uchun savollar
1. O‘zgaruvch an tok qanday o‘zgarmas tokka aylantirilantiriladi?
2. To‘g‘rilagichlar uchun nega germaniy va kremniy eleientlari tanlangan?
3. Diodlarni F.I.K. necha foizga chiqarilgan?
4. Boshqariladigan va boshqarilmaydigan diodlar farqi?
5. Bir fazali to‘g‘rilagich chizmasini chizib izohlab bering?
6. Uch fazali to‘g‘rilagichlarni tushuntirib bering?
7. Zanjirdagi nimani bildiradi?
8. O‘zgaruvchan tokni foydalanish soxasi?
9. Iste’molchilarga o‘zgarmas tok nima uchun kerak?
10. Elektronika fani nimani o‘rgatadi?

7-Ma’ruza: Zamonaviy kengli impulsli boshqariluvchi chastota o‘zgargichlari. Ularning asosiy sxemalari, strukturalari va ishlash prinsiplari, ularning vaqt diagrammalari, ularning afzaliklari, solishtirma tahlili, energiya samaradorligi.

Reja:
1. Zamonaviy kengli impulsli boshqariluvchi chastota o‘zgargichlari.
2. Ularning asosiy sxemalari, strukturalari va ishlash prinsiplari,
ularning vaqt diagrammalari, ularning afzaliklari, solishtirma tahlili, energiya samaradorligi.
Ta’limiy: Talabalarga mavzuga oid bilim va ko’nikmalarni shakllantirish.
Tarbiyaviy:Fan orqali bajariladigan ishlar, ularning ahamiyatini tushuntirish orqali talabalarni bu fanga qiziqish ruhida tarbiyalash;.
Rivojlantiruvchi:Talabalarning mavzu bo’yicha olgan bilimlarini mutaxassislik sohasidagi ishlarida qo’llash orqali rivojlantirish.

Bir va ikki yarim davrli to‘g‘rilagichlarni chiqish kuchlanishi o‘zgarmas bo‘lsa ham lekin chastotasi f =50-100 gs gacha o‘zgarib turgani uchun, ulardan elektron qurilmalarda birdaniga ikkilamchi manba sifatida foydalanib bo‘lmaydi. Shuni hisobga olib, to‘g‘rilagich chiqish joyida qo‘shimcha oddiy elektr qiymatni sifatli rostlab berish filtrii (tozalagich) o‘rnatiladi. Filtrlarning asosiy elementlari bu kondensator, o‘zakli induktiv g‘altak (drossel) va rezistordan iboratdir.

Qo‘yidagi chizmalarda elektr filtrlari turlari berilgan (1-rasm).