Elektroradio ashyolar va tibbiyot texnikasini

Magnetiklarning sinflanishi. Magnetiklar magnit xossalariga
ko‘ra kuchsiz magnitlangan va kuchli magnitlangan guruhlarga
bo‘linadi. Kuchsiz magnitlangan moddalarga paramagnetiklar va
ferromagnetiklar, kuchli magnitlangan moddalar guruhiga, aso-
san, ferromagnetiklar kiradi. Kuchsiz magnitlangan moddalar uchun
 birga yaqin, paramagnetiklar uchun 

1, diamagnetiklar uchun


1. Kuschiz magnitlangan moddalar uchun  moddalar
magnitlanadigan induksiya V
0
ga bog‘liq emas. Kuchli magnit-
langan moddalar uchun 

1 va V
0
ga bog‘liq.
Tashqi magnit maydon ta’sirida atom yoki molekulalari
magnit momentlarga ega bo‘lmagan moddalar diamagnetiklar
deyiladi. Inert gazlar (oltin, rux, mis, simob, kumush), suv,
shisha, marmar va ko‘pgina organik birikmalar diamagnetiklar
hisoblanadi. Diamagnetik magnit maydoniga kiritilsa, uning har
bir atomida (yoki molekulasida) 
mi
P


magnit momentiga ega
qo‘shimcha induksiya toki induksiyalanadi. Ichki maydon magnit
induksiya vektori tashqi maydon induksiya vektoriga qarama-qarshi
yo‘nalgan bo‘ladi, shuning uchun 

1. Diamagnetik moddaning
magnitlanishi ham shundan iborat. Diamagnetizm barcha modda-
larga xos jarayon, lekin juda kuchsiz ta’sirga ega.
Atomi (yoki molekulalari) ma’lum 
m
P

magnit momentiga ega
bo‘lgan moddalar paramagnetiklar deyiladi. Paramagnetiklarga
kislorod, azot oksidi, aluminiy, platina, noyob tuproq element-
lari, ishqoriy va ishqoriy tuproq metallari hamda boshqa moddalar
kiradi. Tashqi magnit maydon mavjud bo‘lmaganda atom
(molekula) magnit momentlari tartibsiz harakatlanadi va modda
magnitlanmaydi — unda xususiy (ichki) magnit maydon yuzaga
keladi. Paramagnetik bir jinsli magnit maydonga ta’sir etganda
barcha atom (molekula) toklarining natijaviy magnit maydoni

---

87
hosil bo‘ladi va modda magnitlanadi — unda xususiy magnit
maydon hosil bo‘ladi. Uning induksiya vektori tashqi magnitlovchi
maydon induksiya vektori bilan bir xil yo‘nalgan bo‘ladi. Shuning
uchun paramagnetik  1 dan katta bo‘ladi.
Diamagnetiklar va paramagnetiklar birga yaqin  ga ega va
magnit xossalariga ko‘ra texnikada qo‘llanilmaydi.