Elektrotexnika materiallari

Transformator moyining kuchlanishga nisbatan elektr mustahkamligi 
Apparatdagi kuchlanish, 
kV 
Moyning elektr mustahkamligi, kV/mm (h = 2,5 mm ) 
Quruq holatda 
Ekspluatatsiya sharoitida 
≤.6 
35 
110,220 
≥ 330 
25 
30 
40 
50 
20 
25 
35 
45 
Bu jarayon yorug’lik, quvvatli nur va aktiv katalizatorlar ta’sirida tezlashadi. 
Eskirish jarayonida transfarmator moyining rangi to’qarib, quyuqlashadi, tgδ 
qiymati kattalashadi. Filtrlash, regeneratsiya qilish va boshqa usullar orqali 
transformator moyi eskirishining oldi olinadi. 
Neftdan 
tayyorlanadigan 
kondensator 
moyining 
tozalanish 
sifati 
transformator moyiga nisbatan birmuncha yuqori bo’ladi. Kondensator moyining 
zichligi 866-901 kg/m
3
, qotish harorati -45
0
C, dielektrik xossalari: e
r
=2,1

2,3; tgδ 
=0,002; E
t
= 20 MV/m. Qattiq dielektrik hisoblangan qog’ozga kondensator moyi 
shimdirilsa, u holda mazkur qog’ozning dielektrik xossalari yaxshilanadi. Natijada, 
uning asosida ishlab chiqarilgan kondensatorning hajmi va massasi, shuningdek 

---

124 
narxi ham kamayadi. Kondensator moyi elektr texnikada kondensator ishlab 
chiqarishda foydalaniladi.
Kabel moyi bir necha navda ishlab chiqarilib, uning asosini neft mahsuloti 
tashkil etadi. Bunday moy shimdirilgan qog’oz o’zidan issiqlikni yaxshi tarqatadi 
va izolyatsiyaning elektr mustahkamligi ancha ko’tariladi. Kabel moyining ana shu 
xossalari undan katta quvvatga ega, yuqori kuchlanishli kabel ishlab chiqarishda 
foydalanish imkonini beradi. Kabel moylarining chaqnash harorati va 
qovushqoqligining nisbatan yuqoriligi uni boshqa moylardan ajratib turadi. 2.8-
jadvalda ba’zi kabel moylarining fizik va kimyoviy xossalari keltirilgan. 
2.8-jadval