Elementar yacheyka. Panjara parametrlari. Kristallning molyar hajmi

МУСТАҚИЛ ЕЧИШ УЧУН МАСАЛАЛАР
3.1. Узунлиги 2 м ва кўндаланг кесим юзаси 1 мм² бўлган пўлат симнинг учларига
ҳар бири 150 Н бўлган чўзувчи кучлар қўйилган. Абсолют ва нисбий узайишларни топинг. (1,5 мм, 0.75 )
3.2. Узунлиги 3 м ва кўндаланг кесим юзаси 1.5 мм² бўлган мис симни 0,1 мм
қадар чўзиш учун қанча куч қўйиш керак? (6 Н)
3.3. 3 тонна юкни кўтаришга мўлжалланган мустаҳкамлик заҳираси 3 га тенг бўлган пўлаг арқон 2 мм диаметрли нечта пўлат симдан ташкил топган? (5 та)
3 .4 . Узунлиги 1 м бўлган симни учларидан тортиб 0,1 мм га қадар узайтирилган. Агар атомлараро масофа деформацияланмаган ҳолда 10 ^-10 м бўлса, сим чўзилганда бу масофа қанча ўзгарган? ( )
3 .5 Кўндаланг кесим юзаси 1 см² ва узунлиги 0,75 м бўлган пўлат стержинда бир биридан 0,25 м узокда ҳар бири 2 тонна массали учта юк қўйилган . Пастки юк стерженинг учига осилган. Пўлат учун Юнг модули 210¹¹ Па. Стержен қанча чўзилган? (3 мм)
3.6
3.7. Пўлат учун Юнг модули 2-10¹¹ Па, унинг зичлиги 7.8-10³ кг/м3. Пўлат стерженда бўйлама тўлқинлар тезлиги қандай? (5 км/с)
3.8. Пўлат стерженда кўндаланг тўлқинлар тезлиги қандай? (3.12 км/с)
3.9. Пўлатнинг Пуассон коэффициенти = 0,3 га тенг. Чўзилганда пўлат стержен ҳажми ортадими ёки камаядими? (ортади)
3.10. Резина арқоннинг ҳажми чўзилишда деярли ўзгармайди. Резина учун Пуассон коэффициента нимага тенг? ( =0.5).
22. Temperatura T₁=300 k dan T₂=400k orttirilganda o‘tkazuvchanlik η=5 marta ortgan bo‘lsa, tellurda tok tashuvchilar uchun taqiqlangan zona kengligi ΔE hisoblansin.
Berilgan: T₁=300K; T₂=400 K; η=5; Top. k-k: ΔE=?
Yechish: 1.Tellur yarimo‘tkazgich, uning xususiy o‘tkazuvchanligini σ, temperaturaga bog’liqlik qonuni σ=σ₀ (1)
Bu yerda σ₀-temperatura ta’sirida kam o‘zgaradigan kattalik. ΔE-taqiqlanagan zona kengligi. k-Bolsman doimiysi.
(1) dan foydalansak, tellurning T₁ va T₂ temperaturadagi o‘tkazuvchanligi mos ravishda ₁=σ₀ (2) σ₂=σ₀ (3); (3) ni (2) ga bo‘lib, quyidagiga ega bo‘lamiz: = (4); logorifmlagandan so‘ng: ln( )= ( ) (5); (5) ifodadan taqiqlangan zona kengligini umumiy ko‘rinishini topamiz: =2k ln( )
taqiqlangan zona kengligini hisoblaymiz: =0,33 eV