Elif Shafaq ishqqa oid qirq qoida
Download 1.48 Mb. Pdf ko'rish
|
Ishqqa oid 40 qoida
|
Alovuddin
1244 yil, 16 dekabrь, Konьya. O'rtoqlarim bilan kiyik oviga ketgandik, shuning uchun darvish otamning yo'lini to'sib chiqqanida men shaharda emas edim. Ertasi kuni qaytgan edim. Shu vaqt ichida otamning Shams Tabriziy bilan uchrashuvlari tillarda doston bo'lipti. Bu darvish kim o'zi, nima uchun Rumiydek alloma unga shunchalik jiddiy munosabatda bo'ldi va unga hatto ta'zim ham qildi, deya odamlar hayron edilar. Bolaligimdan boshqa odamlarning otamga tiz cho'kkanlarini ko'rishga o'rganganman, lekin otamning shoh yoki buyuk vazirdan boshqa kimgadir tiz bukib ta'zim qilishini tasavvur ham qilmagan edim. Shuning uchun sira yolg'on gapirmaydigan va hech nimani bo'rttirib gapirmaydigan o'gay onam butun voqeani boshidan oxirigacha ro'y rost hikoya qilib bermagunicha, bu gaplarga ishonmadim. Xullas, gap-so'zlar rost ekan. Shams Tabriziy degan darbadar darvish chindan ham tumonat odamlar orasida otamga savol bergan ekan va eng ajablanarlisi, u endi bizning uyimizda dam olayotgan edi. Tomdan tarasha tushganday, hayotimizga kirib kelgan bu begona odam kim o'zi? Men uni o'z ko'zlarim bilan ko'rmoqchi bo'ldim va Kiradan so'radim: - Qani o'sha kishi? - O’zingni bos, - pichirladi xavotir bilan Kira. - Otang darvish bilan kutubxonada o'tirishipti. Bizga ularning ovozlari eshitilardi-yu, lekin so'zlarini ilg'ab bo'lmas edi. Kutubxona eshigini ochmoqchi bo'lib intildim, lekin Kira meni to'xtatdi: - Menimsa, sabr qilishingga to'g'ri keladi. Ular hech kim bezovta qilmasligini iltimos qilganlar. Otam bilan darvish kun bo'yi kutubxonadan chiqishmadi. Ertasi kuni ham shunday bo'ldi. Ular nima haqida bunchalik uzoq gaplashayotgan bo'lishlari mumkin? Otamdek inson bilan bu oddiy darvish orasida qanday yaqinlik bo'lishi mumkin? Bir hafta, ikki hafta o'tdi. Har kuni ertalab Kira nonushta tayyorlar va patnisda kutubxona eshigi yoniga qo'yib ketar edi. Ularga har qancha tansiq taom taklif qilinmasin, ertalab bir burda non va kechqurun bir piyola echki sutidan boshqasini rad etishardi. Shu vaqt mobaynida mening ko'nglimga qandaydir noxush xayollar kelar edi. Ertayu kech kutubxonaga bir qarash uchun yo'l qidirardim. Ular eshikni birdan ochib qolishsa, mening yashirincha gaplariga quloq solib turganimni bilib qolishsa, nima bo'lishi mumkinligini o'ylab ham o'tirmasdan, butun vaqtimni o'sha yerda, nimalarni gaplashayotganlarini bilishga urinib o'tkazdim. Lekin aniq gaplar o'rniga faqat g'o'ng'illagan ovozlar kelardi. Ichkarini ko'ra olmas edim ham. Pardalar tortib qo'yilgani uchun u yer g'ira-shira ko'rinardi, xolos. Bir kuni Kira meni kutubxona oldida shu alfozda ko'rib qoldi, lekin hech nima demadi. Lekin bu safar u uyda nimalar bo'layotganini mendan ham ko'ra ko'proq bilgisi kelayotgani aniq edi. Ayollar odatda o'z tabiatlaridagi qiziquvchanlikni uzoq tiyib tura olmaydilar. Akam Sultan Valad mening eshik oldida gap poylab turganimni ko'rib qolgach, butkul boshqacha munosabatda bo'ldi. Qattiq xo'mraydi va menga ko'zlaridan o't chaqnatib qaradi. - Odamlar ortidan, ayniqsa, o'z otamiz ortidan poylashga qanday hadding sig'di, - ta'na qildi u. Men yelka qisdim. - Aka, to'g'risini ayting, nahotki siz otamizning butun vaqtlarini qayoqdagi begona odam bilan o'tkazayotganlaridan bezovtalanmayotgan bo'lsangiz? O’z oilalarini butkul unutganlariga bir oydan oshdi. Bu sizni xafa qilmayaptimi? - Otamiz bizni unutmaydilar, - javob qildi akam. - Ular Shams Tabriziydek do'st topdilar. Sen esa, yosh boladay hiqillaguncha, otam uchun xursand bo'lsang yaxshi bo'lar edi. Agar sen uni chindan yaxshi ko'rsang, albatta. Faqat akam shunday gaplarni ayta oladi. Lekin men uning g'aroyib fe'liga o'rganib qolganman va undan xafa bo'lmadim. Sultan Valad hamisha itoatkor bola bo'lgan, oilamiz, qo'ni- qo'shnilarimiz va tabiiyki, otamiz uchun ham suyukli. Otam va darvish kutubxonamizga bekilib olganlaridan keyin qirq kun o'tgach, g'alati g'ayrioddiy hodisa yuz berdi. Men keyingi vaqtda odatlanganimday, eshik ortida gap poylab turardim. Birdan sukunat cho'kdi va men kutilmaganda bu sukunatda darvishning ovozini aniq eshitdim: - Biz bu yerda suhbatlashayotganimizga qirq kun bo'ldi. Har kuni Ishqning qirq qoidasidan birini muhokama qildik. Va endi kutubxonani tark etsak yaxshi bo'lardi, deb o'ylayman. Ikkimizning bu yerga bekinib olganimiz sening yaqinlaringni xafa qilayotgan bo'lishi kerak. - Xavotir olmang, - e'tiroz qildi otam. - Xotinim va o'g'illarim mening bekilishim sababini tushunadigan kap-katta odamlar. - Xotiningiz haqida men hech nima bilmayman, lekin o'g'illaringiz xuddi tun bilan kun kabi bir-birlaridan juda farq qilishadi. Katta o'g'lingiz sizga itoatli, lekin kichigining tuyg'ulari boshqacha, deb qo'rqaman. Uning qalbini alam va hasad qoraytirgan. Jahldan qonim boshimga urildi. Meni hatto bir marta ham ko'rmay turib, men haqimda bunday deyishga qanday haddi sig'di? - U meni bilmaydi, deb o'ylaydi, lekin men uni bilaman, - davom etdi biroz sukutdan keyin darvish. - U meni eshik tirqishidan kuzatayotganida, men ham uni kuzatdim. Orqam muzdek bo'lib jimirlab ketdi va sochlarim tik turdi. Hech nima o'ylab o'tirmay, eshikni siltab ochdim va kutubxonaga kirib keldim. Otamning ko'zlari hayratdan dum- dumaloq bo'lib ketdi, lekin tez orada hayratning o'rnini g'azab egalladi. -Alovuddin, sen jinni bo'ldingmi? Bizni bezovta qilishga qanday jur'at etding? - Siz avval undan nima uchun men haqimda bunday deganini nega so'ramaysiz? - xitob qildim men. Otam bir so'z ham aytmadi. U mening bu yerdaligim yelkasiga og'ir yuk bo'lib tushganday, menga qarab turar va og'ir nafas olardi. - Ota, iltimos. Kira sizni ko'rishni istaydi. Shogirdlaringiz ham. Nimaga siz qandaydir iflos darvishni deb sizni yaxshi ko'radigan olamlardan yuz o'girayapsiz? Shu so'zlarni aytdim-u, o'sha zahoti aytganimga pushaymon bo'ldim, lekin juda kech bo'lgan edi. Otam menga qarab turar va uning ko'zlarida mendan ko'ngli qolgani ko'rinib turardi. Men hech qachon uni bu alfozda ko'rmagan edim. - Alovuddin, marhamat qilginda, hoziroq kutubxonadan chiq, - dedi otam. - Biron tinch joyga borginda, qilgan ishing haqida o'ylab ko’r. O'z qalbingga nazar solmaguningcha va xatoingni tushunmaguningcha, menga gapirma. - Lekin, ota... - Chiq! - takrorladi otam va menga orqasini o'girib oldi. Yuragim qattiq siqildi, oyoqlarimda zo'rg'a turgancha kutubxonadan chiqdim. O'sha ondan boshlab men hayotimiz o'zgarganini va endi hech qachon avvalgiday bo'lmasligini tushundim. Onam vafotidan sakkiz yil o'tgach, ikkinchi marta yaqin insonim meni tashlagan edi. Rumiy Download 1.48 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|