ЭҳМ нинг қисқача ривожланиш тарихи

Бажарилаётган амални линиялари. Қандай амал бажарилаётганлигини кўрсатади. Энг камида қуйидаги амалларнинг туплами керак: уқиш (ташаббускор ижрочидан берилганларни қабул қилади), ёзиш (ташаббускор берилганларни ижрочига узатади).
Синхронизация линияси. Ташаббускор ва ижрочини синхронизацияси ҳар хил бажарилиши мумкин. Кенг кулланиладиган услублардан биттаси қуйидаган иборат. Ташаббускор алмашинув амалнинг жараёнида шинага ташаббускорнинг синхронизация сигналини куйяди. Сигнал шина бўйича тарқатилади ва маълум вақт ўтгач ижрочига етиб келади. Ташаббускордан сигнални қабул қилгач, ижрочи алмашинув амални бажаради (берилганларни узатади ёки қабул қилади) ва шинага ижрочининг синхронизасия жавоб сигналини қўяди. Бу сигнал ҳам шина бўйича тарқалади. Ижрочидан жавобни олгач, ташаббускор шинани бушатади.
Хотиранинг ҳужайрасини ўқиш амали қуйидаги кетма-кетликда бажарилади. Процессор шинани банд ҳолатига ўтказади, манзил шинага хотиранинг керакли хужайрасини манзилини жойлаштиради, бошқарув шинасида ўқиш сигналини ўрнатади, ташаббускорнинг синхронизациялаш сигналини чиқаради. Хотира манзилни қабул қилади, уни дешиврациялайди, керакли ҳужайрани топади ва унинг ичидагисини берилганлар шинасига жойлаштиради. Давомида хотира ижрочининг синхронизациялаш сигналини чиқаради. Хотирадан жавоб олгач, процессор берилганларни шинадан ўқиб олади, ўзининг бошқарув сигналларини олиб ташлайди ва шинани бўшатади
Хотирага ёзиш амалида процессор қуйидаги ишларни бажариши лозим. Шина банд холатига ўтади, керакли бўлган хужайранинг манзили манзил шинасига жойлаштирилади. Хотирага ёзилиши керак бўлган берилганлар, берилганлар шинасига жойлаштирилади. Бошқарув шинада ёзув сигнали ўрнатилади, ташаббускорнинг синхронизация сигнали чикарилади.Хотира манзилни кабул килади, уни дешифрациялайли, мукобил хужайрага шинадан берилганларни жойлаштиради ва ижрочининг синхронизациялаш сигналини чикаради. Хотирадан жавоб олгач, процессор бошкарув сигналларни туширади ва шинани бушатади. Бундай берилганларнинг алмашинув услуби