Ergasheva DilshodaHalimovna Navoiy shahar
Download 194.24 Kb.
|
Ergasheva DilshodaHalimovna-fayllar.org
- Bu sahifa navigatsiya:
- 9-SINF ADABIYOT 1-CHORAK
- METODIK TAVSIYA
- Alpomishning yonida beshafqat akalariga qarshi kurashgan Qorajon, insoniy fazilatlari bilan ko`pchilik erkaklardan qolishmaydigan Oybarchin va Qaldirg`och
- 2-NAZORAT ISHI
- METODIK TAVSIYA: O`quvchilar Farhod tabiatini tushunishlari , jiddiy odamlar nimadan g`am
- 1.”XAMSA” asaridagi bebaho doston. 2.”Farhod va Shirin “dostonidagi Farhod –komil inson timsoli.
- 3-NAZORAT ISHI TEST SINOVI
- 4-NAZORAT ISHI INSHO
|
BILIMLAR: Xalq dostonlari va ularning turlari, she`riy roman, memuar asar, badiiy asarda milliy ruh ifodasi, ruhiy tahlil, adabiyotdagi komil inson tasvirining o`ziga xosligi, tashxis,musamman,lirik qahramon obrazi, tragik obrazlar va hayot haqiqati , so`z san`atining obrazligini, o`rganilgan adabiy asarlar mazmunini,o`rganilgan ijodkorning hayoti va ijodiga oid asosiy fakt va hodisalarni, tarixiy-adabiy jarayonga xos bo`lgan asosiy qonuniyatlarni, mustaqillik davri adabiyotining xususiyatlari kabi nazariy ma’lumotlarni bilish; KO`NIKMALAR: Badiiy asar mazmunini tirli shakllarda (qisqartirib,shaxsini o`zgartirib, asliga yaqin holda…) qayta hikoyalay olish; adabiyot tarixi va adabiyot nazariyasi ma’lumotlariga (mavzusi, muammosi, ma`naviy yo`nalishi, obrazlar tizimi, kompozitsion xususiyatlari, tilning tasviriy vositalari,badiiy detalga)tayangan holda badiiy asarni tahlil qilish va izohlay bilish; badiiy asar turi va janrini aniqlay olish;adabiy asarlar va qahramonlarni qiyoslay olish; o`rganilgan asar yoki undan olingan parchani ifodali o`qish;o`qilgan asar yuzasidan taqriz yoza olish;badiiy asardagi go`zal g`oyaning munosib shaklda ifodalanganini his etish va undan zavqlana olish;badiiy asar bilan yaqinlik tufayli hosil bo`ladigan tuyg`ularni his etish va uni so`z bilan ifodalay olish;mumtoz adabiyot, yangi davr adabiyoti, mustaqillik davri adabiyotining asosiy tamoyillarini anglay bilish. MALAKALAR: Ayrim asarlarning real hayotiy asoslarini, ayrim qahramonlarning prototiplarini o`zaro qiyoslash, o`z xulosalarini erkin tushuntirish; ijodkorning ikki yoki undan ortiq asarlarini qiyoslash;o`zaro yaqin mavzularda ijod qilgan adiblarning ijodlarini qiyosiy tahlil qilish ;har qanday janrdagi badiiy asarni yaxlit adabiy-estetik hodisa sifatida tasavvur etish, uning qismlari orasidagi bog`lanishlarni idrok etish, adabiy janrlarning o`xshash va farqli jihatlarini izohlash; matndagi hodisalar, qahramonlar xarakteri va xatti – harakatlari orasidagi o`zaro aloqadorlikni izohlash; adabiy-nazariy tushunchalar mohiyatini tushunish va o`zlashtirayotgan badiiy asar tahlilida ulardan foydalanish;yozuvchining uslubiy o`ziga xosligini anglab yetish; adabiy, adabiy- ijodiy va erkin mavzularda taqriz, annotatsiya, bayon va insholar yozish; turli lug`atlardan foydalanish; Notanish badiiy matnni ovoz chiqarib,125-135 so`z tezligida o`qish; notanish matnni ovoz chiqarmay,200-210so`z tezligida o`qish; dasturda tavsiya etilgan 10- 11badiiy matnni yod olish.
i Ona tili faniga ixtisoslashtirilgan 9-sinf o`quvchilari uchun o`quv yili davomida adabiyot fanidan olinadigan nazorat ishlar jadvali
t/r I chorak II chorak III chorak IV chorak
1 1-NI: Ijodiy ish 4-NI:
Insho
“Boburnoma”- o`zbek
adabiyotining nodir asari 7-NI :
Insho:1.”O`tkan kunlar”
romanidagi Otabek, Kumush timsollariga tavsif 2.”Kecha va kunduz” romanidagi Zebi timsoliga tavsif. 10-NI:
Insho”Otello”romanidagi Otello timsoliga tavsif
2 2-NI:
Insho”Farhod va Shirin timsollariga tavsif” 5-NI:
Insho”G`azal shaydosiman” 8-NI:
Insho:”Mirzo Ulug`bek-shoh va olim”
11-NI:
Insho”Manqurtlik va zamonamiz yoshlari
3
Test sinovi 6-NI:
Test sinovi 9-NI:
Test sinovi 12-NI:
Test sinovi
9-SINF ADABIYOT 1-CHORAK 1-NAZORAT ISHI IJODIY ISH ”ALPOMISH “ DOSTONIDAN OLGAN TAASSUROTLARIM Maqsad:o`quvchilarning asardan olgan taassurotlarini,ijodiy, mustaqil bayon qilish ko`nikmalarini o`stirish, axloqi me’yorlarini egallaganligi haqidagi bilim, ko`nikma va malakalarini nazorat qilish . METODIK TAVSIYA: O`quvchilar “Alpomish “dostonida o`zbek xalqining azaldan imon-e`tiqod, or-nomus va yurt birligi uchun o`zini ayamaganligi, sevgan qizining va yurtdoshlarining begona elda xor bo`lmasligi uchun jonini tikkan Alpomish, imon keltirgani uchun do`sti Alpomishning yonida beshafqat akalariga qarshi kurashgan Qorajon, insoniy fazilatlari bilan ko`pchilik erkaklardan qolishmaydigan Oybarchin va Qaldirg`och timsollarida ifodalangan millatimizga xos qadriyatlarni yoritishlari lozim.
”ALPOMISH “ DOSTONIDAN OLGAN TAASSUROTLARIM “Alpomish “ dostonida o`zbek xalqining azal-azaldan imon-e’tiqod , or-nomus va yurt birligi yo`lida o`zini ayamasligi yorqin aks ettirilgan. Dostonda o`ziga unashtirilgan qizning qalmoqlar orasida talash, yurtdoshlarining begonalarga xor bo`lmasligi uchun jonini tikkan Alpomish, Yaratganga imon keltirgani va mo`minga do`st tutingani uchun Alpomishning yonida o`zining insofsiz yaqinlari hamda qarindoshlariga qarshi kurashgan Qorajon, insoniy fazilatlari bilan ko`pchilik erkaklardan baland tura oladigan Oybarchin va Qaldirg`och timsollari millatimizga xos yuksak insoniy sifatlarni aks ettirgan. Bu dostonni o`qib ,har bir inson ma’naviy ozuqa oladi. Dostondagi ijobiy xislatli qahramonlardan o`rnak olishga, ularga o`xshashga harakat qiladi. Salbiy xislatli qahramonlardan nafratlanish hissini ,ulardagi yovuzlikdan ogoh bo`lishga intiladi. Ming yillardan buyon xalqimizning ma’naviy mulkiga aylangan noyob durdona asrlar osha mangu yashaydi, bizdan keyingi avlodlar ham undan bahramand bo`ladi…...
2-NAZORAT ISHI INSHO
FARHOD VA SHIRIN TIMSOLLARIGA TAVSIF Maqsad: o`quvchilarning yozma nutqi, mustaqil va ijodiy fikrlash ko`nikma-malakalari, imlo va uslubiy savodxonliklarini aniqlash. METODIK TAVSIYA:
INSHO
FARHOD VA SHIRIN TIMSOLLARIGA TAVSIF REJA: 1.”XAMSA” asaridagi bebaho doston. 2.”Farhod va Shirin “dostonidagi Farhod –komil inson timsoli. 3.Shirin –vafodor yor. 4.Farhod va Shirin obrazining ma`naviyatimiz yuksalishidagi muhim o`rni. Alisher Navoiyning “Xamsa” asari nafaqat o’zbek adabiyotida, balki jahon adabiyotida ham noyob hodisadir.Alisher Navoiy dostonlarida davrining eng dolzarb muammolariga hamohang ravishda umumbashariy muammolarni ham tasvirlab, talqin eta oldi. “Xamsa” ning ikkinchi dostoni “Farhod va Shirin” deb nomlangan.Muallif bu asarni “shavq dostoni” deb ataydi. Boisi unda ishq kuylanadi, talqin qilinadi va ulug’lanadi. Bu shunday ishqki, u insonni poklaydi, ezgulik sari yetaklaydi, unga o’zligini tanitadi, bir so’z bilan aytganda, komillik sifatlarini tarbiyalaydi. Chunki u odamga, olamga, butun borliqqa mehr bilan, muhabbat bilan yo’g’rilgan va oxir borib Yaratganning o’ziga ulashib ketadigan ishqdir. Dostonda Navoiyning komil inson haqidagi orzu-o’ylari ham ifoda etilgan. Farhod komil inson darajasida ta’riflangan ilohiy ishq egasi.Doston Chin xoqonining farzandsizligi tasviri bilan boshlanadi.Xoqon bu holdan qattiq iztirob chekardi. Chin xoqonining bu holati “Farhod va Shirin” dostonida quyidagicha ifodalangan:
Ne chekkay ko’kka boshni tojdore,
Yo’q ersa bir dur andin yodgore.
Valaddur ul duru volid sadafdur,
Sadaf, ya’ni atou dur xalafdur. 1
So’ngra xoqonning orzulari ushaldi, xonadonida o’g’il farzand dunyoga keldi. “Farhod va Shirin”da Farhodning tug’ilishi bilan bog’liq holat quyidagicha bayon qilinadi:
Shabistonida tug’di bir yangi oy,
Yangi oy yo’qki, mehri olam oroy.
Yuzunda ishq asrori yozilg’on,
Ichinda dard ta’vizi qozilg’on U oddiy go’dak emas, yuzida ishq sirlari yozilgan bo’lsa, ichida dard tumori bilan tug’ilgan. Tangri taolo tug’ilishidan ruhiga ishqni payvasta qilgan edi.
Yangi tug’ilgan go’dakning yuzida shohlik yog’dusi, shahanshohlik nuri ko’zga tashlanib turganligi sababli bu nurdan yer-u ko’k yorishib ketdi.“Himmat”, “iqbol”, “davlat” yuz ko’rsatib, shu yog’dudan ziynat topdilar.Bu javharlar, ya’ni qimmatbaho ma’nolar go’dakka taalluqli deb tushunilgach, ularni bir-biriga qo’shilsa, Farhod ismi kelib chiqadi.Shuning uchun Xoqon o’g’liga shu ismni berdi…(Shu tariqa reja asosida ijodiy fikrlab insho matni yoziladi)
3-NAZORAT ISHI
9-sinf. Adabiyot. I chorak. 1- variant. 1. Badiiy adabiyotning asosiy ish qurolini aniqlang. A) manzara B) fikr C) so‘z D) tuyg‘u 2. Olamni obrazli ko‘rish, timsollar asosida aks ettirish mahsuli bo‘lgan bitiklar adabiyotning qaysi turiga dahldor sanaladi? A) badiiy adabiyotga B) ilmiy adabiyotga C) milliy adabiyotga D) A, B 3. Badiiy asarlar qanday maqsadda yaratilishiga va nimani ifoda lashiga ko‘ra qaysi turlarga bo‘linadi? A) dilogiya, tirilogiya, epopiya B) komediya, tragidiya, drama C) A, B D) lirik, epik, dramatik 4. Harakatdagi 9-sinf adabiyot darsligi qaysi nashriyotda chop etilgan? A) “Yangiyo‘l Poligraph service” T. 2014 B) “Oqituvchi” T. 2006 C) “Zarqalam” T. 2007 D) “Yangiyo‘l Poligraph service” T. 2005 5. Adabiy turlarning bo‘linishi qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan? A) lirik, epik, komedik B) dramatik, epik, satirik C) she’riy, nasriy, sahnaga mo‘ljallangan D) fojiaviy, dramatik, lirik 6. Badiiy asarlarning lirik, dramatik, epik kabi turlarga bo‘linishi badiiy asarlarning qaysi xususiyatini ifodalaydi?A) ularning qanday maqsadda yaratilishiga ko‘ra turlarini B) nimani ifoda etishga ko‘ra turlarni C) tuyg‘uni yuzaga kelishga sabab bo‘lgan voqeani yoki obrazlarni ifodalaydi D) A, B, C 7. Adabiyot keng ma’noda necha turga bo‘linadi va ular qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan? A) uchga: badiiy, hayotiy, ilmiy bo‘lmagan B) ikkiga: ilmiy, g‘ayri badiiy C) ikkiga: ilmiy va badiiy D) to‘rtga: badiiy, hayotiy, falsafiy, didaktik 8. Mustaqillik adabiyoti vakillarini aniqlang. A) O.Yoqubov, Faxriyor, B.Ro‘zimuhammad B) O.Yoqubov, Fitrat, P.Qodirov C) B.Ro‘zimuhammad Faxriyor, Cho‘pon D) O.Yoqubov, Navoiy, Rauf Parfi 9. Kishilar tomonidan o‘qilib, hissiyotni boyitish, ruhiyatga singdirish ko‘zda tutilib yaratilgan bitiklar adabiyotning qaysi turiga mansub? A) ilmiy adabiyot B) zamonaviy adabiyot C) badiiy adabiyot D) didaktik adabiyot 10. Oddiy axborot berib inson sezimlariga ta’sir ko‘rsatib so‘zning obrazliligini ta’minlash adabiyotning qaysi turiga xos xususiyat sanaladi? A) ilmiy adabiyot B) g‘ayri ilmiy adabiyot C) badiiy adabiyot D) milliy adabiyot 11. Qadimgi rivoyatlarga ko‘ra birinchi she’r muallifi qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan? A) baxshi B) Aristotel C) Odam ato D) xalq 12. Har bir millatning qiyofasini belgilashda qaysi xususiyat hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi?
A) ruhiyat B) adabiyot C) xalq og‘zaki ijodi D) dunyoqarashi 13. Adabiyot millatga xos qaysi xususiyatni o‘zida aks ettiradi? A) tuyg‘ular ko‘lamini B) ruhiyatini C) taraqqiyotini D) kelajagini 14. Millat nimaga tayangan holda o‘z ruhiyatini tiklab oladi? A) ajdodlariga B) adiblariga C) baxshilariga D) B, C 15. Turkiy xalqning ruhiyati nimalarda aks etadi? A) ajdodlari tomonidan yaratilgan asarlarda B) qadimiy yodgorliklarda C) dostonlarda D) hajviy asarlarda 16. Ulkan istedodi tufayli o‘zbek xalq dostonchiligini yangi bosqichga olib chiqqan baxshi qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan? A) Ergash Jumanbulbul o‘g‘li B) Fozil Yo‘ldosh o‘g‘li C) Saidkarim baxshi D) Abdulhamid baxshi
17. “Alpomish” dostonining ming yilligi qachon nishonlandi? A) 1999- yil B) 2000- yil C) 2001- yil D) 1998- yil 18. Hakimbekning yonida turib, o‘zining insofsiz yaqinlariga qarshi kurashgan qahramon qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan? A) Qaldirg‘och B) Qorajon C) Boysari D) Shohimardon pir 19. “Alpomish” dostonida millatimizga xos baland sifatlar kimlar timsolida aks etadi? A) Oybarchin B) Qaldirg‘och C) Qorajon D) barchasi 20. “Alpomish”dostoni qahramonlari bo‘lgan Boybo‘ri va Boysari kimning farzandlari edi? A) Dobonbiy B) Toychixon C) Alpinbiy D) Qultoy 21. “Alpomish” dostonida elatiyalar deb kim nazarda tutilgan? A) mahalliy dehqonlar B) mahalliy boylar C) savdogarlar D) ko‘chmanchi chorvadorlar 22. “Alpomish” dostonida ziyofatga borishgan Boybo‘ri va Boysarining izzatini qanday sababga ko‘ra joyiga qo‘yib, ezozlashmaydi? A) boy bo‘lgani uchun B) farzandsizligi uchun C) ulardan zo‘rlar bor edi D) A, B 23. Boybo‘ri va Boysari farzand tilab kimga murojat qilishadi? A) Dobonbiyga B) Asqartog‘ga C) Shohimardon pirga D) Alpinbiyga 24. “Alpomish” dostonida chaqaloqlarga ya’ni (Alpomish, Qaldirg‘och va Barchinoyga) kim ism qo‘ygan edi? A) Shohimardon pir B) Toychixon C) Alpinbiy D) Doniyolbiy 25. “Alpomish” dostonida uchraydigan to‘y marosim odatlarini aniqlang. A) qiz ko‘rdi, soch siypar B) qo'l ushlatar, it irillar C) to‘qqiz taboq, qo'l ushlatar D) barchasi
0 1 1 1 2 1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 1 8 1 9 2 0 2 1 2 2 2 3 2 4 2 5 S A D A S D S A S A S B B B A B A B D S D B S A
9-sinf Adabiyot 1-chorak 2-variant
1. XIII asrning oxiri XIV asrning boshlarida Xorazmning Raboti o‘g‘uz degan joyida yashab ijod etgan shoirni ko‘rsating. A) Xorazmiy B) Rabg‘uziy C) Yugnakiy D) Yassaviy 2. “Qissas-ul anbiyo” asarining muallifini aniqlang. A) Rabg‘uziy B) Yugnakiy C) Yassaviy D) Fuzuliy 3. …bu kitobni tuzgan toat yo‘lida tuzgan ma’siyat yabonin kezgan oz- oziqlik ko‘p yozuqlik. Ushbu jumla qaysi asardan keltirilgan? A) “Qutadg‘u bilik” B) “Qissasi Rabg‘uziy” C) “Guliston bit turkiy” D) barchasi 4. Qissalar syujeti bosh qahqamonlari turlicha bo‘lsada, ularni bir siymo birlashtirib turadi? A) Iso payg‘anbar B) Muso payg‘anbar C) Muhammad payg‘anbar D) Sulaymon 5. Asrlar davomida insonlarni to‘g‘ri yo‘lga boshlagan, buyuk olloh irodasining ifodasi bo‘lgan din islom shariatida qanday xususiyatga ega. A) mukammal shaklga B) mohiyatga C) urf odatga D) A, B
6. “Qissasi Rabg‘uziy”da hikoyalar har gal shunchaki bayon qilinmaydi balki… A) tasvirlar vositasida mohiyat ochib beriladi B) ular zamiridagi haqiqat sharhlab beriladi C) obrazlar tilidan hikoya qilinadi D) A, B 7. “Qissasi Rabg‘uziy”da gunoh ma’nosini anglatuvchi so‘z qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan? A) telim B) ma’siyat C) azim D) o‘tru 8. “Qissasi Rabg‘uziy”da “Mavlono azza va jalla” deb kimni atashadi? A) Sulaymonni B) Luqmonni C) ollohni D) zabonni 9. Tegra so‘zining lug‘aviy manosini aniqlang. A) qo‘ydi B) atrof C) oyoq D) cho‘l 10. Bugun diningizni sizlarga mukammal qilib berdim . Ushbu jumla qaysi payg’ambar tilidan aytilgan? A) Sulaymon B) Rasul alayhissalom C) Muso payg‘ambar D) Iso payg‘ambar 11. Olamni obrazli ko‘rish, timsollar asosida aks ettirish mahsuli bo‘lgan bitiklar adabiyotning qaysi turiga dahldor sanaladi? A) badiiy adabiyotga B) ilmiy adabiyotga C) milliy adabiyotga D) A, B 12. Badiiy asarlar qanday maqsadda yaratilishiga va nimani ifodalashiga ko‘ra qaysi turlarga bo‘linadi? A) dilogiya, tirilogiya, epopiya B) komediya, tragidiya, drama C) A, B D) lirik, epik, dramatik 13. Harakatdagi 9-sinf adabiyot darsligi qaysi nashriyotda chop etilgan? A) “Yangiyo‘l Poligraph service” T. 2014 B) “Oqituvchi” T. 2006 C) “Zarqalam” T. 2007 D) “Yangiyo‘l Poligraph service” T. 2005 14. Adabiy turlarning bo‘linishi qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan? A) lirik, epik, komedik B) dramatik, epik, satirik C) she’riy, nasriy, sahnaga mo‘ljallangan D) fojiaviy, dramatik, lirik 15. Badiiy asarlarning lirik, dramatik, epik kabi turlarga bo‘linishi badiiy asarlarning qaysi xususiyatini ifodalaydi?A) ularning qanday maqsadda yaratilishiga ko‘ra turlarini B) nimani ifoda etishga ko‘ra turlarni C) tuyg‘uni yuzaga kelishga sabab bo‘lgan voqeani yoki obrazlarni ifodalaydi D) A, B, C 16. Adabiyot keng ma’noda necha turga bo‘linadi va ular qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan? A) uchga: badiiy, hayotiy, ilmiy bo‘lmagan B) ikkiga: ilmiy, g‘ayri badiiy C) ikkiga: ilmiy va badiiy D) to‘rtga: badiiy, hayotiy, falsafiy, didaktik 17. Mustaqillik adabiyoti vakillarini aniqlang. A) O.Yoqubov, Faxriyor, B.Ro‘zimuhammad B) O.Yoqubov, Fitrat, P.Qodirov C) B.Ro‘zimuhammad Faxriyor, Cho‘pon D) O.Yoqubov, Navoiy, Rauf Parfi 18. Kishilar tomonidan o‘qilib, hissiyotni boyitish, ruhiyatga singdirish ko‘zda tutilib yaratilgan bitiklar adabiyotning qaysi turiga mansub? A) ilmiy adabiyot B) zamonaviy adabiyot C) badiiy adabiyot D) didaktik adabiyot 19. Oddiy axborot berib inson sezimlariga ta’sir ko‘rsatib so‘zning obrazliligini ta’minlash adabiyotning qaysi turiga xos xususiyat sanaladi? A) ilmiy adabiyot B) g‘ayri ilmiy adabiyot C) badiiy adabiyot D) milliy adabiyot 20. Qadimgi rivoyatlarga ko‘ra birinchi she’r muallifi qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan? A) baxshi B) Aristotel C) Odam ato D) xalq
21. "Farhod va Shirin" dostoni mumtoz lirikaning qaysi she'riy shaklida yozilgan? A) aralash usul B) masnaviy usuli S) g`azal D) barmoq vazni 22. "Xamsa" ning birinchi dostoni qanday nomlanadi? A) Farxod va Shirin B) Layli va Majnun S)Saddi Iskandariy D) Hayrat ul-abror
23. Bobur aruz vazni haqida qanday asar yozgan? A) Musiqa ilmi B) Harb ishi S)Mubayin al-zakot D) Muxtasar 24. Boburning qanday nomlangan devoni topilmagan? A) Hind dostoni B) Qobul devoni S)Harb ishi D) to'g'ri javob yo'q 25. Ulkan istedodi tufayli o‘zbek xalq dostonchiligini yangi bosqichga olib chiqqan baxshi qaysi qatorda to‘g‘ri berilgan? A) Ergash Jumanbulbul o‘g‘li B) Fozil Yo‘ldosh o‘g‘li C) Saidkarim baxshi D) Abdulhamid baxshi
1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 0
1 1 1 2 1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 1 8 1 9 2 0 2 1 2 2 2 3 2 4 2 5 B A B S D B D S S B A D A S D S A S A S B D D B B
4-NAZORAT ISHI INSHO INSHO MAVZUSI: “BOBURNOMA” –O`ZBEK ADABIYOTINING NODIR ASARI
imlo va uslubiy savodxonliklarini aniqlash. METODIK TAVSIYA: Download 194.24 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|