Эркин иқтисодий ҳудудлар

Iqtisodiy siyosat choralari – tovarlarni va (yoki) transport vositalarini 
bojxona hududiga olib kirishga va ushbu hududdan olib chiqishga doir cheklovlar 
bo„lib, ular kvota belgilashni, litsenziyalashni, shuningdek, mamlakat iqtisodiyotining 
jahon xo„jaligi bilan o„zaro hamkorligini tartibga solishning boshqa chora-tadbirlarini 
o„z ichiga oladi. 
Y 
Yirik investitsiya loyihasi – umumiy qiymati tijorat banklarining birinchi 
darajali kapitalining 25 foizidan oshadigan investitsiya loyihasi. 
 
K 
Kapital (nem. kapital; lot. capitalis – bosh, asosiy) sarmoya – keng ma‟noda – 
o„z egasiga daromad keltirish xususiyatiga ega bo„lgan jami vositalar va mablag„lar; 
yangi qiymat keltiruvchi, o„zini-o„zi ko„paytiruvchi qiymat. Tovarlar va xizmatlar 
ishlab chiqarish uchun kishilar tomonidan yaratilgan resurslar; tor ma‟noda – ishlab 
chiqarish vositalari ko„rinishidagi ishga qo„yilgan, ishlab turgan daromad manbai. 
Kapital bozori, fond bozori – bo„sh turgan pul mablag„larini to„plash, ularni 
ssuda kapitaliga aylantirish, so„ngra uni ishlab chiqarish jarayonlari ishtirokchilari 
o„rtasida taqsimlash munosabatlari; qimmatli qog„ozlar, korxonalarning aksiyalari 
hamda davlat obligatsiyalari bilan oldi-sotdi operatsiyalari olib boriladi. 
Kapital qo„yilmalar, kapital mablag„lar – ishlab chiqarish va noishlab 
chiqarishga tegishli asosiy fondlarni yaratishga, ularni yangilashga va harakatdagi 
fondlarni ko„paytirishga, obyektni qurishga sarf qilinadigan, ishlab chiqarishga 
qo„yilgan mablag„.
Kapital qurilish – yangi qurilish, korxonalarni kengaytirish, rekonstruksiya 

---

366 
qilish, zamonaviylashtirish va texnika bilan qayta jihozlash, obyektlar va vositalarni 
mukammal ta‟mirlash, shu jumladan, loyiha-qidiruv ishlarini bajarish. 
Konsortsium (lot. consortium – shirkat, ishtirok etish) – 1) kompaniyalar, 
banklarning kapitaltalab, juda keng ko„lamdagi iqtisodiy loyihani amalga oshirish 
yoki qarzlarni hamkorlikda joylashtirish uchun tuzilgan vaqtinchalik birlashmasi; 2) 
bu aniq iqtisodiy loyihalarni amalga oshirishni maqsad qilgan korxonalarning 
muvaqqat birlashmasi. 
Konyunktura – bozorda ma‟lum bir vaqtda yuzaga kelgan iqtisodiy holat 
(asosan, talab hamda taklif nisbati va u bilan bog„liq bo„lgan narxlar darajasi orqali 
yuzaga keladi).