«etnomadaniyat»
Milliylik falsafiy va axloqiy
Download 5.23 Kb. Pdf ko'rish
|
Milliylik falsafiy va axloqiy kategoriya sifatida Ong sohasidagi milliylik badiiy madaniyatda xalq milliy xarakterining ifodalanishi. Etnik birliklar shakllanishiga ta’sir qiluvchi ijtimoiy, iqtisodiy va tabiiy omillar. Etnotsentrizm ommaviy ong va alohida shaxsning o‘z-o‘zini anglash darajasidagi psixologik mo‘ljallar yig‘indisi. Etnotsentrik stereotiplarni bartaraf qilishning zaruriyati. Millatchilikda milliy egoizm, milliy fobizm, milliy antipatiyaning namoyon bo‘lishi. Milliylik falsafiy va axloqiy kategoriya sifatida Talabalarga ong sohasidagi milliylik badiiy madaniyatda xalq milliy xarakterining ifodalanishin, etnik birliklar shakllanishiga ta’sir qiluvchi ijtimoiy, iqtisodiy va tabiiy omillar mavjudligini, shuningdek, etnotsentrizm ommaviy ong va alohida shaxsning o‘z-o‘zini anglash darajasidagi psixologik mo‘ljallar yig‘indisi ekanligini tushuntirish. 2 12 Etnomadaniyat va milliy o‘z-o‘zini anglash. Etnomadaniyat va milliy o‘z-o‘zini anglash uyg‘unligi. Milliy o‘z-o‘zini anglashning asosiy omillari. Milliy o‘z- o‘zini anglash ijtimoiy ong fenomeni sifatida. Umuminsoniy madaniy qadriyatlarning etnik madaniyat va milliy o‘z-o‘zini anglash bilan uyg‘unligi. Milliy o‘z-o‘zini anglashning genezisi va funktsiyasini o‘rganishda etnopsixologiya va etnopedagogika usullaridan foydalanishning ahamiyati. Xalq etnopsixologik xususiyatlarining madaniyat va tarix bilan bog‘liqligi. Milliy psixologiya milliy o‘z-o‘zini anglashning komponenti Etnomadaniyat va milliy o‘z-o‘zini anglash. Etnomadaniyat va milliy o‘z-o‘zini anglash uyg‘unligi, milliy o‘z-o‘zini anglashning asosiy omillarini, milliy o‘z- o‘zini anglash ijtimoiy ong fenomeni sifatidaekanligini, umuminsoniy madaniy qadriyatlarning etnik madaniyat va milliy o‘z-o‘zini anglash bilan uyg‘unligini talabalarga tushuntirish. 2 13 Ekologik ong va etnomadaniyat Ekologik ongning etnomadaniyat bilan uyg‘unligi. Tabiat xalqlarning etnik beshigi. Ekologik madaniyat va etnoekologik an’analar haqidagi tarixiy falsafiy manbalar. Fan, madaniyat, ijtimoiy ong va milliy o‘z-o‘zini anglashning ekologizatsiyasi. Ijtimoiy ekologiya jamiyat va tabiat o‘zaro ta’sirini o‘rganuvchi fan. Ekologik an’analarda kattalarning Ekologik ong va etnomadaniyat Talaba yoshlarga ekologik ongning etnomadaniyat bilan uyg‘unligi, tabiat xalqlarning etnik beshigi, ekologik madaniyat va etnoekologik an’analar haqidagi tarixiy falsafiy manbalar fan, madaniyat, ijtimoiy ong va milliy o‘z-o‘zini anglashning 2 33 yosh avlod ongida moddiy va ma’naviy ne’matlarni asrash madaniyati shakllantirish zaruriyatining namoyon bo‘lishi Xalq axloqida tabiatni asrash haqidagi tasavvurlarning shakllanishi. Zamonaviy global ekologik ziddiyatlarni echishda davlat tashkilotlarining roli. ekologizatsiyasi ekanligini tushuntirish. 14 Yangilangan milliy o‘z-o‘zini anglash strukturasida etnomadaniy jarayonlar. Etnoijtimoiy va etnomadaniy jarayonlarning milliy o‘z-o‘zini anglashning yangilanishidagi ahamiyati. Milliy o‘z-o‘zini anglashdagi plyuralizmning milliy tiklanish bilan bog‘liqligi. Demokratiyalashtirish jarayonida fikrlar plyuralizmining jamiyat ijtimoiy siyosiy tizimida namoyon bo‘lishi. Madaniyatning etnos va tabiat bilan o‘zaro aloqasidagi roli. Etnos biosfera va sotsiosfera o‘rtasidagi bog‘lovchi bo‘g‘in. Demokratik islohotlar xalqlar etnik ongidagi o‘zgarishlar omili. Etnik ongdagi ijobiy va salbiy omillar. Yangilangan milliy o‘z- o‘zini anglash strukturasida etnomadaniy jarayonlar. Madaniyatning etnos va tabiat bilan o‘zaro aloqasidagi roli. Etnos biosfera va sotsiosfera o‘rtasidagi bog‘lovchi bo‘g‘in ekanligini va demokratik islohotlar xalqlar etnik ongidagi o‘zgarishlar omili sifatida qo‘llanishi, shuningdek, etnik ongdagi ijobiy va salbiy omillarni talaba yoshlar ongiga singdirish. 2 15 Etnomadaniyat va milliy g‘oya mushtarakligi. Milliy g‘oyada ma’naviy qadriyatlarga ega bo‘lgan etnos borlig‘i mohiyatining ifodalanishi. Sotsializm davri xalqlari ongida milliy g‘oyaga munosabat. Millatlararo munosabatlarda mayda millat va elatlar manfaatlarini himoya qilishning ahamiyati. Departatsiya qilingan xalqlar ongida etnomadaniyatga munosabat. Etnos milliyligining umuminsoniylik bilan mutanosibligi. Millatararo munosabatlarda barqarorlik taraqqiyot omili. Etnomadaniy jarayonlarda tolerantlikning ifodasi. Madaniyatlararo muloqot mintaqaviy konfliktlarni echish omili. Etnoetiketda axloqiy tasavvurlarning ifodalanishi Etnomadaniyat va milliy g‘oya mushtarakligi. Milliy g‘oyada ma’naviy qadriyatlarga ega bo‘lgan etnos borlig‘i mohiyatining ifodalanishini, sotsializm davri xalqlari ongida milliy g‘oyaga munosabat, millatlararo munosabatlarda mayda millat va elatlar manfaatlarini himoya qilishning ahamiyatini departatsiya qilingan xalqlar ongida etnomadaniyatga munosabatni hamda etnos milliyligining umuminsoniylik bilan mutanosibligini talaba yoshlarga tushuntirish. 2 16 Etnomadaniyat va etnopsixologiya Xalqlar etnopsixologiyasining o‘ziga xos xususiyatlari. Etnomadaniyat va etnopsixologiya Talaba yoshlarga Xalqlar 2 34 Etnopsixologiyaning muayyan xalqning bioetnogenetik xususiyatlar bilan bog‘liqligi. Xalqlar etnopsixologiya va madaniyatida qadimiy donishmandlikning namoyon bo‘lishi. Etnomadaniyatda milliy g‘urur va milliy o‘z-o‘zini anglashning ifodasi. Milliy tiklanishning axloqiy jihatlari. Milliy tiklanish va etnomadaniyat rivojlanishining tendentsiyalari. Dunyoviy tsivilizatsiya tizimida etnomadaniy fenomen. Milliy madaniyat insoniyat rivojining mahsuli. Dunyoviy madaniyat milliy madaniyatlarning yig‘indisi. Milliy ong va milliy optimizm. etnopsixologiyasining o‘ziga xos xususiyatlari, etnopsixologiyaning muayyan xalqning bioetnogenetik xususiyatlar bilan bog‘liqligi, xalqlar etnopsixologiya va madaniyatida qadimiy donishmandlikning namoyon bo‘lishini, etnomadaniyatda milliy g‘urur va milliy o‘z- o‘zini anglashning ifodasini, milliy tiklanishning axloqiy jihatlari, milliy tiklanish va etnomadaniyat rivojlanishining tendentsiyalarini yoritib berish. 17 Etnik va ijtimoiy xotira. Tarixiy va etnik xotira. Tarixiy va etnik xotira. Ijtimoiy xotirada xususiy etnik voqelik. Yangi avlod ongida axloqiy qadriyatlarning deformatsiyasi. Ijtimoiy ongda onomistika. Onomistika tilni o‘rganish haqidagi fan. Ijodiy ongda ijtimoiy xotira. Skul’ptorlar ijodida tarixiylik va tarixiy xotira. Badiiy adabiyot, san’at asarlarida tarixiylik va tarixiy xotira. Memorial yodgorliklarda tarixiy xotira, etnoxotira va etnomadaniyatning ifodasi. Etnoijtimoiy xotira va etnotarixiy bilim. Etnik va ijtimoiy xotira. Talaba yoshlar tarixiy va etnik xotira haqida va ijtimoiy xotirada xususiy etnik voqelik, yangi avlod ongida axloqiy qadriyatlarning deformatsiyasini hamda, ijtimoiy ongda onomistikani, ijodiy ongda ijtimoiy xotirani tushunib etishi zarurligini ta’minlash. 2 18 Toponomika – etnos ongning tarkibiy qismi Toponomika milliy o‘z-o‘zini anglash, etnik xotira va etnik ongning tarkibiy qismi. Repressiya qilingan xalqlarning ijtimoiy ongida toponomik nomlarning ifodasi. Repressiya qilingan xalqlarda etnohududning yo‘qligi. Qatag‘on qilingan xalqlarning etnik ongidan ular yashagan hududning geografik nomining yo‘qotilishi. Etnos ongidan geografik nomlar yo‘qotilishining qatag‘on qilingan xalq madaniyatiga ta’siri. Etnos xotirasidan milliy toponomlarning yo‘qotilishi Toponomika – etnos ongning tarkibiy qismi Toponomika milliy o‘z- o‘zini anglash, etnik xotira va etnik ongning tarkibiy qismi, repressiya qilingan xalqlarning ijtimoiy ongida toponomik nomlarning ifodasini, Repressiya qilingan xalqlarda etnohududning yo‘qligi haqida va qatag‘on qilingan xalqlarning etnik ongidan ular yashagan hududning geografik nomining yo‘qotilishi haqida ma’lumot berish. 2 35 ma’naviy tiklanishning buzilishiga yo‘naltirilgan harakat. Jami: Jami: 38 2.2. Seminar mashg‘ulotlarining mavzulari, mazmuni va ularga ajratilgan soat № Seminar mashg‘ulotlari mavzusi Seminar mashg‘ulotlar maqsadi a/s 1. Etnomadaniy at fanining predmeti, maqsad va vazifalari Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. Etnomadaniyat atamasining kelib chiqishi, fan sifatida shakllanishi. 2. Etnomadaniyat fanining predmeti, maqsad va vazifalari. 3. Etnomadaniyat fanining boshqa fanlar bilan o‘zaro aloqadorligi. 4. O‘tmish milliy madaniyatimizni yanada taraqqiy ettirishda Etnomadaniyat fanining ahamiyati. 2 2. Markaziy Osiyo xalqlari tarixi, madaniyati, etnografiyasi muammolari. Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. Markaziy Osiyo kishilik jamiyatining eng qadimiy markazlaridan biri. 2. Ajdodlarimiz madaniyatining rivojlanish bosqichlari. 3. Markaziy Osiyo xalqlari etnografiyasi tarixi. 4. Vatanimiz hududlaridan topilgan asori atiqalar, qazilmalar. 5. Bugungi kunda o‘tmish ajdodlarimiz hayoti, madaniyati, rasm-rusm hamda urf-odatlarini o‘rganish uchun yaratilayotgan sharoitlar. 2 3. O‘zbek xalqining etnogenezi va etnik tarixiga oid eng muhim manbalar Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. Tarixiy manbalarning umumiy tavsifi. 2. Tarixni o‘rganishda tarixiy manbalarni beqiyos ahamiyati. 3. Hozirgi zamon tarix fanida tarixiy manbalarning asosiy guruhlari. 4. O‘zbek xalqining etnogenezi va etnik tarixiga oid eng muhim manbalarni o‘rganishning ahamiyati. 2 4. Etnomadaniyatni ng shakllanishida xalq o‘yinlarining o‘rni Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. Xalmiqiz hayotiga marosim-bayramlarning kirib kelishi. 2. Marosim, san’at, ijod kabi madaniyat turlarining vujudga kelishi va rivojlanishida o‘yinlarni o‘rni. 3. Xalq o‘yinlari – Etnomadaniyatning tarkibiy qismi. 4. Sho‘rolar davrida xalq o‘yinlariga bo‘lgan munosabat. 2 36 5. Mustaqillik sharoitida O‘zbekistonda Milliy o‘yinlarning tiklanishi va rivojlanishi. 5. Qadimgi davr o‘zbek folklori – etnomadaniyat tarixida muhim manba Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. Folklorshunoslik yoki folkloristika. 2. Folklorshunoslik asoslarining yuzaga kelishi. 3. Mahmud Qoshg‘ariyning «Devonu lug‘atit-turk» asaridagi folklor namunalari. 4. Qadimgi davr folklori. 5. Etnomadaniy jarayonning shakllanishida qadimgi davr folklorining o‘rni va ahamiyati . 2 6. O‘zbek xalq og‘zaki ijodi: xalq maqollari, topishmoqlari,qo‘ shiqlari va xalq dostonlari Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. O‘zbek xalq og‘zaki ijodi. 2. Maqollar va ularning yuzaga kelishi. 3. Topishmoqlar – xalq zukkoligi va topqirligi mahsuli. 4. Xalq qo‘shiqlarining paydo bo‘lishi. 5. Doston – o‘zbek folklorining keng tarqalgan va yirik janrlaridan biri 2 7. Madaniy taraqqiyotda xalq teatri va milliy raqslarning o‘rni Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. Insoniyatning madaniy taraqqiyoti tarixida antik teatrning o‘rni. 2. Qadimgi Yunonistonda teatr rivoji. 3. Raqs san’ati madaniyatning o‘ziga xos, eng go‘zal turi sifatida. 4. Xalq madaniyatining takomillashib borishida teatr va raqs san’atining o‘rni. 2 8. Etnopedagogika va milliy ma’naviyat Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. Millatning shakllanishida milliy tarbiyaning o‘rni. 2. Xalq pedagogikasi va xalq ijodi. 3. Bayramlar – inson hayotining eng muhim va tarkibiy qismi. 4. O‘zbek xalqining bayramlari. 2 9 An’anaviy oila - turmush marosimlari – xalq madaniyatining fenomeni Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. Marosimlar – xalq madaniyatining fenomeni. 2. Etnik xususiyatlarni saqlab qolish omillari va milliy marosimlarni tadqiq etish muammosi. 3. Oila va oilaviy marosimlar. 4. Xalqimizning qadimiy e’tiqodlarini, madaniyat tarixi, orzu intilishlari, hayotga munosabatini o‘rganishda nikoh to‘yi bilan bog‘liq marosimlarning ahamiyati. 4 10 O‘zbek xalqi moddiy madaniyatida Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. Moddiy madaniyatning etnologik yo‘nalishda tadqiq 2 37 qadimiy diniy tasavvurlar va qarashlarning arxaik izlari etilishi. 2. Moddiy madaniyat namunalarida aks etuvchi ramz, belgilar va ular bog‘liq tasavvurlar, e’tiqodiy qarashlar. 3. Moddiy madaniyat namunalarining inson bilan aloqadorligi. 4. Etnologiya sohasini rivojlantirish muammolari 11 Milliylik falsafiy va axloqiy kategoriya sifatida Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. Badiiy madaniyatda xalq milliy xarakterining ifodalanishi. 2. Etnik birliklar shakllanishiga ta’sir qiluvchi omillar. 3. Etnotsentrizm ommaviy ong va alohida shaxsning o‘z-o‘zini anglash darajasidagi psixologik mo‘ljallar yig‘indisi. 4. Millatchilikda milliy egoizm, milliy fobizm, milliy antipatiyaning namoyon bo‘lishi. 2 12 Etnomadaniy at va milliy o‘z- o‘zini anglash. Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. Etnomadaniyat va milliy o‘z-o‘zini anglash uyg‘unligi. 2. Milliy o‘z-o‘zini anglash ijtimoiy ong fenomeni sifatida. 3. Umuminsoniy madaniy qadriyatlarning etnik madaniyat va milliy o‘z-o‘zini anglash bilan uyg‘unligi. 4. Milliy o‘z-o‘zini anglashning genezisi va funktsiyasini o‘rganishda etnopsixologiya va etnopedagogika usullaridan foydalanish. 5. Xalq etnopsixologik xususiyatlarining madaniyat va tarix bilan bog‘liqligi. 2 13 Ekologik ong va etnomadaniyat Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. Ekologik ongning etnomadaniyat bilan uyg‘unligi. 2. Ekologik madaniyat va etnoekologik an’analar haqidagi tarixiy falsafiy manbalar. 3. Ijtimoiy ekologiya jamiyat va tabiat o‘zaro ta’sirini o‘rganuvchi fan. 4. Xalq axloqida tabiatni asrash haqidagi tasavvurlarning shakllanishi. 5. Zamonaviy global ekologik ziddiyatlarni echishda davlat tashkilotlarining roli. 2 14 Yangilangan milliy o‘z- o‘zini anglash strukturasida etnomadaniy jarayonlar. Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. Etnoijtimoiy va etnomadaniy jarayonlarning milliy o‘z- o‘zini anglashning yangilanishidagi ahamiyati. 2. Milliy o‘z-o‘zini anglashdagi plyuralizmning milliy tiklanish bilan bog‘liqligi. 3. Madaniyatning etnos va tabiat bilan o‘zaro aloqasidagi roli. 2 38 4. Demokratik islohotlar xalqlar etnik ongidagi o‘zgarishlar omili. 5. Etnik ongdagi ijobiy va salbiy omillar. 15 Etnomadaniyat va milliy g‘oya mushtarakligi. Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. Milliy g‘oyada ma’naviy qadriyatlarga ega bo‘lgan etnos borlig‘i mohiyatining ifodalanishi. 2. Sotsializm davri xalqlari ongida milliy g‘oyaga munosabat. 3. Millatlararo munosabatlarda mayda millat va elatlar manfaatlarini himoya qilishning ahamiyati. 4. Departatsiya qilingan xalqlar ongida etnomadaniyatga munosabat. 5. Madaniyatlararo muloqot mintaqaviy konfliktlarni echish omili. 2 16 Etnomadaniyat va etnopsixologiya Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. Xalqlar etnopsixologiyasining o‘ziga xos xususiyatlari. 2. Etnopsixologiyaning muayyan xalqning bioetnogenetik xususiyatlar bilan bog‘liqligi. 3. Etnomadaniyatda milliy g‘urur va milliy o‘z-o‘zini anglashning ifodasi. 4. Dunyoviy tsivilizatsiya tizimida etnomadaniy fenomen. 5. Etnomadaniyat va tarixiy ong. Tarixiy ongning badiiy adabiyotda ifodasi. 2 17 Etnik va ijtimoiy xotira. Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. Tarixiy va etnik xotira. 2. Ijtimoiy xotirada xususiy etnik voqelik. 3. Ijtimoiy ongda onomistika. 4. Ijodiy ongda ijtimoiy xotira. 5. Etnoijtimoiy xotira va etnotarixiy bilim. 2 18 Toponomika – etnos ongning tarkibiy qismi Quyidagi reja asosida darsni tashkil etib, mavzuni mustahkamlash: 1. Toponomika milliy o‘z-o‘zini anglash, etnik xotira va etnik ongning tarkibiy qismi. 2. Repressiya qilingan xalqlarning ijtimoiy ongida toponomik nomlarning ifodasi. 3. Qatag‘on qilingan xalqlarning etnik ongidan ular yashagan hududning geografik nomining yo‘qotilishi. 4. Etnos ongidan geografik nomlar yo‘qotilishining qatag‘on qilingan xalq madaniyatiga ta’siri. 5. Etnos xotirasidan milliy toponomlarning yo‘qotilishi ma’naviy tiklanishning buzilishiga yo‘naltirilgan harakat. 2 Jami: 38 39 2.3. Kurs ishi (loyihasi) tarkibi, ularga qo‘yilgan talablar O‘quv rejaga ko‘ra fandan kurs ishi rejalashtirilmagan. 2.4. MUSTAQIL TA’LIM TOPSHIRIQLARI BO‘YICHA TAVSIYALAR Darslik va o‘quv qo‘llanmalarining (ularning to‘la tahminlanganligi taqdirda) boblari va mavzularini o‘rganish. Tarqatma materiallar bo‘yicha ma’ruza qismlarini o‘zlashtirish. O‘qitish va nazorat qilishning avtomatlashtirilgan tizimlari bilan ishlash. Fanning boblari va mavzulari ustida ishlash. Etnomadaniyat fanidan nazariy va amaliy mashg‘ulotlar o‘tish davomida talabalarni ijodiy jarayonga yo‘naltirish, ularni tahlil qilish, mustaqil ishlashga o‘rgatish, mashqlar bajarish. Badiiy asarlarni estetik-g‘oyaviy jihatdan tahlil qilish, klassik asarlar matni ustida ishlash, adabiy jarayonni kuzatib borish. Malakaviy amaliyotni o‘tish chog‘ida yangi texnika, jihozlar, keng ko‘lamli ilmiy ish olib borishga qulay jarayonlar va texnologiyalarni o‘rganish. Talabalarning ilmiy-tadqiqot ishlarini bajarish bilan bog‘liq holda fanning muayyan boblari va mavzularini chuqur o‘rganish. Download 5.23 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling