«etnomadaniyat»

3.  Kompьyuter  va  mulьtimediali  vositalar:  kompьyuter,  Dell  tipidagi  proektor, 
DVD-diskovod, Web-kamera, video-ko‘z (glazok). 
 
2.8. Oraliq va yakuniy nazorat savollari 
1. Etnomadaniyat fanining predmeti,  maqsad  va vazifalari. 
2. Etnomadaniyat fanining boshqa fanlar bilan o‘zaro aloqadorligi. 
3. O‘tmish milliy madaniyatimizni yanada taraqqiy ettirishda   
  Etnomadaniyat fanining ahamiyati. 
4. 
Markaziy Osiyo kishilik jamiyatining eng qadimiy markazlaridan biri. 
   5. 
Ajdodlarimiz madaniyatining rivojlanish bosqichlari. 
6.
 
Markaziy Osiyo xalqlari etnografiyasi tarixi. 
7.
 
Vatanimiz hududlaridan topilgan asori atiqalar, qazilmalar. 
8.
 
 Bugungi  kunda  o‘tmish  ajdodlarimiz  hayoti,  madaniyati,  rasm-rusm 
 
hamda  urf-odatlarini o‘rganish uchun  yaratilayotgan sharoitlar.  
9.
 
Tarixiy manbalarning umumiy tavsifi.  
10.
 
Tarixni o‘rganishda tarixiy manbalarni beqiyos ahamiyati. 
11.
 
 Hozirgi zamon tarix fanida tarixiy manbalarning asosiy guruhlari.  
12.
 
O‘zbek xalqining etnogenezi va etnik tarixiga oid  eng  muhim  
          manbalarni o‘rganishning ahamiyati. 
13.
 
 Xalmiqiz hayotiga  marosim-bayramlarning kirib kelishi. 
14.
 
 Marosim, san’at, ijod kabi madaniyat turlarining vujudga  kelishi va 
          rivojlanishida o‘yinlarni o‘rni. 
15.
 
 Xalq o‘yinlari – Etnomadaniyatning tarkibiy qismi.  
16.
 
 Sho‘rolar davrida xalq o‘yinlariga bo‘lgan munosabat. 
17.
 
 Mustaqillik sharoitida O‘zbekistonda milliy o‘yinlarning tiklanishi va   
          rivojlanishi.  
18.
 
Folklorshunoslik yoki folkloristika. 
19.
 
 Folklorshunoslik asoslarining  yuzaga kelishi.  
20.
 
 Mahmud Qoshg‘ariyning «Devonu lug‘atit-turk» asaridagi folklor  
           namunalari. 
21.
 
Etnomadaniyat fanining predmeti,  maqsad  va vazifalari. 
22.
 
Etnomadaniyat fanining boshqa fanlar bilan o‘zaro aloqadorligi. 
23.
 
O‘tmish milliy madaniyatimizni yanada taraqqiy ettirishda  
          Etnomadaniyat fanining ahamiyati. 

 
46 
24.
 
Markaziy Osiyo kishilik jamiyatining eng qadimiy markazlaridan biri. 
25.
 
Ajdodlarimiz madaniyatining rivojlanish bosqichlari. 
26.
 
Markaziy Osiyo xalqlari etnografiyasi tarixi. 
27.
 
Vatanimiz hududlaridan topilgan asori atiqalar, qazilmalar. 
28.
 
Bugungi kunda o‘tmish ajdodlarimiz hayoti, madaniyati, rasm-rusm  
          hamda urf-odatlarini o‘rganish uchun  yaratilayotgan sharoitlar.  
29.
 
Tarixiy manbalarning umumiy tavsifi.  
30.
 
Tarixni o‘rganishda tarixiy manbalarni beqiyos ahamiyati. 
31.
 
 Hozirgi zamon tarix fanida tarixiy manbalarning asosiy guruhlari.  
32.
 
      O‘zbek xalqining etnogenezi va etnik tarixiga oid  eng  muhim  
      manbalarni o‘rganishning ahamiyati. 
33.
 
 Xalmiqiz hayotiga  marosim-bayramlarning kirib kelishi. 
34.
 
 Marosim,  san’at,  ijod  kabi  madaniyat  turlarining  vujudga    kelishi  va 
 
rivojlanishida o‘yinlarni o‘rni. 
35.
 
 Xalq o‘yinlari – Etnomadaniyatning tarkibiy qismi.  
36.
 
 Sho‘rolar davrida xalq o‘yinlariga bo‘lgan munosabat. 
37.
 
 Mustaqillik  sharoitida  O‘zbekistonda  Milliy  o‘yinlarning  tiklanishi  va  
 
rivojlanishi.  
38.
 
Folklorshunoslik yoki folkloristika. 
39.
 
 Folklorshunoslik asoslarining  yuzaga kelishi.  
40.
 
 Mahmud 
Qoshg‘ariyning 
«Devonu 
lug‘atit-turk» 
asaridagi 
folklor 
 
namunalari. 
41.
 
Etnomadaniyat fanining predmeti,  maqsad  va vazifalari. 
42.
 
Etnomadaniyat fanining boshqa fanlar bilan o‘zaro aloqadorligi. 
43.
 
 O‘tmish milliy madaniyatimizni yanada taraqqiy ettirishda  
Etnomadaniyat 
 
fanining ahamiyati. 
44.
 
Markaziy Osiyo kishilik jamiyatining eng qadimiy markazlaridan biri. 
45.
 
 Ajdodlarimiz madaniyatining rivojlanish bosqichlari. 
46.
 
 Markaziy Osiyo xalqlari etnografiyasi tarixi. 
47.
 
 Vatanimiz hududlaridan topilgan asori atiqalar, qazilmalar. 
48.
 
 Bugungi  kunda  o‘tmish  ajdodlarimiz  hayoti,  madaniyati,  rasm-rusm 
 
hamda 
urf-odatlarini o‘rganish uchun  yaratilayotgan sharoitlar.  
49.
 
Tarixiy manbalarning umumiy tavsifi.  
50.
 
Tarixni o‘rganishda tarixiy manbalarni beqiyos ahamiyati. 
  
2.9.  Yakuniy nazorat savollari 
1.
 
Etnomadaniyat fanining predmeti,  maqsad  va vazifalari. 
2.
 
Etnomadaniyat fanining boshqa fanlar bilan o‘zaro aloqadorligi. 
3.
 
O‘tmish  milliy  madaniyatimizni  yanada  taraqqiy  ettirishda  Etnomadaniyat    fanining 
ahamiyati. 
4.
 
Markaziy Osiyo kishilik jamiyatining eng qadimiy mar 
5.
 
Qadimgi davr folklori. 
6.
 
Etnomadaniy jarayonning shakllanishida qadimgi davr folklorining o‘rni va  
   ahamiyati  
7.
 
 O‘zbek xalq og‘zaki ijodi.  
8.
 
 Maqollar  va ularning yuzaga kelishi. 
9.
 
 Topishmoqlar –  xalq zukkoligi va topqirligi   mahsuli. 
10.
 
 Xalq qo‘shiqlarining   paydo bo‘lishi.   

 
47 
11.
 
 Doston  –  o‘zbek folklorining keng tarqalgan va yirik janrlaridan  biri  
12.
 
 Insoniyatning madaniy taraqqiyoti tarixida  antik teatrning o‘rni. 
13.
 
 Qadimgi Yunonistonda teatr rivoji. 
14.
 
 Raqs san’ati madaniyatning o‘ziga xos, eng go‘zal turi sifatida.  
15.
 
 Xalq madaniyatining takomillashib borishida  teatr va raqs san’atining  o‘rni. 
16.
 
 Millatning shakllanishida  milliy tarbiyaning o‘rni. 
17.
 
 Xalq pedagogikasi va xalq ijodi. 
18.
 
 Bayramlar – inson hayotining eng muhim va tarkibiy qismi. 
19.
 
 O‘zbek xalqining bayramlari. 
20.
 
 Marosimlar – xalq madaniyatining fenomeni. 
21.
 
 Etnik xususiyatlarni saqlab qolish omillari va milliy marosimlarni tadqiq etish  
   muammosi. 
22.
 
 Oila va oilaviy marosimlar. 
23.
 
 Xalqimizning qadimiy e’tiqodlarini, madaniyat tarixi, orzu intilishlari, hayotga   
  munosabatini o‘rganishda nikoh to‘yi bilan bog‘liq marosimlarning ahamiyati. 
24.
 
 Moddiy madaniyatning etnologik yo‘nalishda tadqiq etilishi. 
25.
 
 Moddiy madaniyat namunalarida aks etuvchi ramz, belgilar va ular  bog‘liq    
    tasavvurlar, e’tiqodiy qarashlar. 
26.
 
 Moddiy madaniyat namunalarining inson bilan aloqadorligi. 
27.
 
 Etnologiya sohasini rivojlantirish muammolari 
28.
 
 Badiiy madaniyatda xalq milliy xarakterining ifodalanishi.  
29.
 
 Etnik birliklar shakllanishiga ta’sir qiluvchi omillar.  
30.
 
 Etnotsentrizm ommaviy ong va alohida shaxsning o‘z-o‘zini anglash  
        darajasidagi psixologik mo‘ljallar yig‘indisi. 
31.
 
 Millatchilikda milliy egoizm, milliy fobizm, milliy antipatiyaning namoyon  
   bo‘lishi.  
32.
 
 Etnomadaniyat va milliy o‘z-o‘zini anglash uyg‘unligi.  
33.
 
 Milliy o‘z-o‘zini anglash ijtimoiy ong fenomeni  sifatida.  
34.
 
Etnomadaniyat  atamasining  kelib chiqishi, fan sifatida shakllanishi. 
35.
 
Hozirgi zamon tarix fanida tarixiy manbalarning asosiy guruhlari.  
36.
 
O‘zbek xalqining etnogenezi va etnik tarixiga oid  eng  muhim manbalarni  
   o‘rganishning ahamiyati. 
37.
 
Xalmiqiz hayotiga  marosim-bayramlarning kirib kelishi. 
38.
 
Marosim, san’at, ijod kabi madaniyat turlarining vujudga  kelishi va    
  rivojlanishida o‘yinlarni o‘rni. 
39.
 
Xalq o‘yinlari – Etnomadaniyatning tarkibiy qismi.  
40.
 
Sho‘rolar davrida xalq o‘yinlariga bo‘lgan munosabat. 
41.
 
Mustaqillik sharoitida O‘zbekistonda Milliy o‘yinlarning tiklanishi va     
  rivojlanishi.  
42.
 
Folklorshunoslik yoki folkloristika. 
43.
 
Folklorshunoslik asoslarining  yuzaga kelishi. 
44.
 
Mahmud Qoshg‘ariyning «Devonu lug‘atit-turk» asaridagi folklor namunalari. 
45.
 
Bugungi kunda o‘tmish ajdodlarimiz hayoti, madaniyati, rasm-rusm hamdaurf-  
   odatlarini o‘rganish uchun  yaratilayotgan sharoitlar.  
46.
 
Tarixiy manbalarning umumiy tavsifi.  
47.
 
Tarixni o‘rganishda tarixiy manbalarni beqiyos ahamiyati. 
48.
 
Hozirgi zamon tarix fanida tarixiy manbalarning asosiy guruhlari.  
49.
 
O‘zbek xalqining etnogenezi va etnik tarixiga oid  eng  muhim manbalarni  

 
48 
   o‘rganishning ahamiyati. 
50.
 
Xalmiqiz hayotiga  marosim-bayramlarning kirib kelishi. 
51.
 
Marosim, san’at, ijod kabi madaniyat turlarining vujudga  kelishi va   
   rivojlanishida o‘yinlarni o‘rni. 
52.
 
Xalq o‘yinlari – Etnomadaniyatning tarkibiy qismi.  
53.
 
Sho‘rolar davrida xalq o‘yinlariga bo‘lgan munosabat. 
54.
 
    Mustaqillik sharoitida O‘zbekistonda milliy o‘yinlarning tiklanishi va   
    rivojlanishi.  
55.
 
   Etnomadaniyat faniga kirish. Fanning tarixiy-nazariy asoslari 
56.
 
   O`rta Osiyo etnomadaniyatini o‘rganishda o‘zma manbalarning o‘rni 
57.
 
   Qadimgi davr o‘zbek folklori 
58.
 
  O‘zbek xalq ogzaki ijodining rivojlanishida latifa, lof va askiyaning tutgan o‘rni 
59.
 
  Xalq ogzaki ijodi an’analari 
60.
 
  Xalq teatri va milliy raqslar 
61.
 
  Ilk orta asrlar davrida tarbiya va pedogogik qarashlar 
62.
 
XIV-XV asrlarda tarbiya va pedogogik qarashlar 
63.
 
Ma’rifat darg‘alari 
64.
 
Barkamol avlod tarbiyasi 
65.
 
Bayramlarning vujudga kelishi 
66.
 
O‘zbek xalq bayramlari tarixidan 
67.
 
Tabiat bayramlari. Navro‘z va Xosil bayrami  
68.
 
Diniy bayramlar 
69.
 
Qadimiy diniy e’tiqodlar va dinlar 
70.
 
Shamanlik genezisi va lokal xususiyatlari 
71.
 
Zardushtiylik dini bilan bog‘liq an`ana va marosimlar  
72.
 
An`anaviy oila – turmush  marosimlarda  qadimiy diniy e`tiqodlar 
73.
 
Farzand tugulishi va bola tarbiyasi bilan bog‘liq marosim urf odatlarda qadimiy 
e’tiqodlar izlari 
74.
 
Nikoh to`yi marosimlarida afsungarliklar va qadimiy diniy e`tiqodlar simbiozi 
75.
 
Motam marosimlarida  arxaik diniy  e`tiqodlar izlari 
76.
 
  O`zbeklarning xo‘jalik an’analarida diniy-etiq’odiy q’arashlar simbiozi 
77.
 
  An’anaviy dehqonchilik mashg‘ulotida agrar kultlar va qadimiy diniy e’tiqodlar 
simbiozi 
78.
    
Chorvachilik bilan bog‘liq marosimlarda qadimiy diniy e`tiqodlar. 
79.
 
  O`zbek xalqi moddiy madaniyatida qadimiy diniy tasavvurlar va e’tiqodiy 
qarashlarning arxaik izlari  
80.
 
 Turar joylar bilan bog‘liq urf-odatlarda qadimiy e’tiqodlar 
81.
 
  An`anaviy kiyimlarda qadimiy diniy tasavvurlar va ramziylik 
82.
 
Marosim taomlari va ularning mexnati 
83.
 
Etnomadaniyat fanining predmeti,  maqsad  va vazifalari. 
84.
 
Etnomadaniyat fanining boshqa fanlar bilan o‘zaro aloqadorligi. 
85.
 
 O‘tmish  milliy  madaniyatimizni  yanada  taraqqiy  ettirishda  Etnomadaniyat  fanining 
ahamiyati. 
86.
 
Markaziy Osiyo kishilik jamiyatining eng qadimiy markazlaridan biri. 
87.
 
 Ajdodlarimiz madaniyatining rivojlanish bosqichlari. 
88.
 
 Markaziy Osiyo xalqlari etnografiyasi tarixi. 
89.
 
 Vatanimiz hududlaridan topilgan asori atiqalar, qazilmalar. 
90.
 
 Bugungi  kunda  o‘tmish  ajdodlarimiz  hayoti,  madaniyati,  rasm-rusm  hamda  urf-

 
49 
odatlarini o‘rganish uchun  yaratilayotgan sharoitlar.  
91.
 
Tarixiy manbalarning umumiy tavsifi.  
92.
 
Tarixni o‘rganishda tarixiy manbalarni beqiyos ahamiyati. 
93.
 
 Hozirgi zamon tarix fanida tarixiy manbalarning asosiy guruhlari.  
94.
 
O‘zbek  xalqining  etnogenezi  va  etnik  tarixiga  oid    eng    muhim  manbalarni 
o‘rganishning ahamiyati. 
95.
 
 Xalmiqiz hayotiga  marosim-bayramlarning kirib kelishi. 
96.
 
 Marosim,  san’at,  ijod  kabi  madaniyat  turlarining  vujudga    kelishi  va  rivojlanishida 
o‘yinlarni o‘rni. 
97.
 
 Xalq o‘yinlari – Etnomadaniyatning tarkibiy qismi.  
98.
 
 Sho‘rolar davrida xalq o‘yinlariga bo‘lgan munosabat. 
99.
 
 Mustaqillik sharoitida O‘zbekistonda milliy o‘yinlarning tiklanishi va  rivojlanishi.  
100.
 
Folklorshunoslik yoki folkloristika. 
 
2.10. Baholash mezonlari 
 
Talabaning “Etnomadaniyat” fani bo‘yicha bilim, ko‘nikma va malakalarini 
baholashda quyidagi mezonlarga asoslaniladi: 
a) 86-100 ball uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:  
Etnomadaniyat  fanining  predmeti,  maqsad  va  vazifalari,  etnomadaniyatning  shakllanishida 
xalq  o‘yinlarining  o‘rni,  qadimgi  davr  o‘zbek  folklori  –    etnomadaniyat  tarixida    muhim 
manba ekanini, o‘zbek xalq og‘zaki ijodi: xalq maqollari, to‘ishmoqlari,qo‘shiqlari va xalq 
dostonlari,  madaniy  taraqqiyotda  xalq  teatri  va  milliy  raqslarning  o‘rni  etno‘edagogika  va 
milliy ma’naviyat, an’anaviy oila - turmush  marosimlari –  xalq madaniyatining  fenomeni, 
o‘zbek xalqi moddiy madaniyatida qadimiy diniy tasavvurlar va qarashlarning arxaik izlari, 
etnomadaniyat  va  milliy  o‘z-o‘zini  anglash,  yangilangan  milliy  o‘z-o‘zini  anglash 
strukturasida etnomadaniy jarayonlarini mukammal bilsa, ularga mustaqil munosabat bildira 
olsa, amaliyotda ularni qo‘llay bilsa  
b)  71-85 ball uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:  
1)  Etnomadaniyatning  fanining  paydo  bo‘lishi  va  rivojlanishi;  pedagogika  fanining 
asosiy  kategoriyalari;  Kadrlar  tayyorlash  milliy  modeli  va  uning  tarkibiy  qismlari;  shaxs 
rivojlanishining  umumiy  qonuniyatlari;  yaxlit  pedagogik  jarayon  va  uning  tuzilishi; 
didaktikaning  ob’ekti,  predmeti,  asosiy  kategoriyalari;  ta’lim  jarayoni    va  uning  o‘ziga 
xosliklari;  ta’lim  mazmuni  va  uni  tanlab  olish  mezonlari;  ta’limning  shakl,  metod  va 
vositalari,  ta’lim  olganlikni  tashxis  etish;  tarbiya  jarayoni,  uning  mazmuni;  tarbiyaning 
umumiy  metodlari;  tarbiya  turlari;  ta’lim  muassasasi  menejmenti;  korrektsion 
pedagogikaning  umumiy  asoslariga  doir  bilimlarga  ega  bo‘lishi;  2)  pedagogik  jarayonni 
tashkil etish va boshqarish; ta’lim mazmunini belgilovchi me’yoriy hujjatlar bilan ishlash; 
ta’lim-tarbiyaning  metod,  shakl  va  vositalarini  qo‘llay  olish;  o‘quvchilarining  BKMlarini 
nazorat  qilish  ko‘nikmalariga  ega  bo‘lishi;  3)  pedagogik  tafakkur  yuritish;  mustaqil 
mushohada yuritish; ijodiy fikr yurita olish malakalari ega bo‘lishi lozim. 
v) 55-70 ball uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:  
Etnomadaniyat  fanining  predmeti,  maqsad  va  vazifalari,  etnomadaniyatning  shakllanishida 
xalq  o‘yinlarining  o‘rni,  qadimgi  davr  o‘zbek  folklori  –    etnomadaniyat  tarixida    muhim 
manba ekanini, o‘zbek xalq og‘zaki ijodi: xalq maqollari, to‘ishmoqlari,qo‘shiqlari va xalq 
dostonlari,  madaniy  taraqqiyotda  xalq  teatri  va  milliy  raqslarning  o‘rni  etno‘edagogika  va 
milliy ma’naviyat, an’anaviy oila - turmush  marosimlari –  xalq madaniyatining  fenomeni, 
o‘zbek xalqi moddiy madaniyatida qadimiy diniy tasavvurlar va qarashlarning arxaik izlari, 

 
50 
etnomadaniyat  va  milliy  o‘z-o‘zini  anglash,  yangilangan  milliy  o‘z-o‘zini  anglash 
strukturasida etnomadaniy jarayonlarini bilsa, ularni yortib bera olsa.  
g)  Etnomadaniyatning  shakllanishida  xalq  o‘yinlarining  o‘rni,  qadimgi  davr  o‘zbek 
folklori –  etnomadaniyat tarixida  muhim manba ekanini, madaniy taraqqiyotda xalq teatri 
va  milliy  raqslarning  o‘rni  etno‘edagogika  va  milliy  ma’naviyat,  an’anaviy  oila  -  turmush  
marosimlari –  xalq madaniyatining  fenomeni, o‘zbek xalqi moddiy madaniyatida qadimiy 
diniy tasavvurlar va qarashlarning arxaik izlari, etnomadaniyat va milliy o‘z-o‘zini anglash, 
yangilangan  milliy  o‘z-o‘zini  anglash  strukturasida  etnomadaniy  jarayonlari  to‘g‘risida 
umumiy tushuncha ega bo‘lmasa talabaga 54 va undan past ball qo‘yiladi. 
 
Reyting jadvali 
Maksimal ball – 100 b.                                           Saralash ball – 55 b. 
JN (joriy nazorat) – max. 40 b.                               86-100 ball – “5” baho. 
ON (oraliq nazorat) – max. 30 b.                            71-85 ball – “4” baho. 
YN (yakuniy nazorat) – max. 30 b.                        
55-70 ball – “3” baho. 
                                                                           
 0-54 ball – “2”  baho 
 
 
Nazorat turi  
 
 
Nazorat shakllari 
Har bir nazorat 
uchun 
belgilangan 
maksimal ball 
Nazorat soni 
Nazorat 
shakllari 
bo‘yicha 
belgilangan 
maksimal ball 
Joriy nazorat 
Og‘zaki, yozma 
2-3 
19 
40 
Jami:  
40 
19 
40 
Oraliq nazorat 
1. Test 
10 
1 
10 
2. Og‘zaki 
20 
1 
20 
Jami: 
30 
2 
30 
Yakuniy 
nazorat 
1. Yozma ish.
 
(Yakuniy nazorat 
shakli fakul’tet 
kengashi bilan 
kelishib, rektor 
buyrug‘I bilan 
tasdiqlanadi )
 
30 
1 
30 
Jami: 
100 
5 
100 
 
III. O‘quv qo‘llanma adabiyotlar va elektron ta’lim resurslari ro‘yxati: 
 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A. Karimovning asarlari va  O‘zbekiston 
Respublikasi qonunlari: 
 
1.  O‘zbekiston  Respublikasining      “Ta’lim  to‘g‘risida”gi  Qonuni.  1997  yil  29 
avgust. / “Barkamol avlod  –  O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori”  –  T.: “Sharq” 
nashriyoti, 1998 yil. 
2.  O‘zbekiston  Respublikasining      “Kadrlar  tayyorlash  Milliy  dasturi  to‘g‘risida”gi 
Qonuni.  1997  yil  29  avgust.  /  “Barkamol  avlod  –  O‘zbekiston  taraqqiyotining 
poydevori” – T.: “Sharq” nashriyoti, 1998 yil. 
 
 
 

 
51 
 
 
 
 

 
52 
 
 
 
MA’RUZA MASHG‘ULOTLARI 
UCHUN  
TA’LIM TEXNOLOGIYALARI 
ISHLANMALARI 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
53 
 
1-mavzu: 
ETNOMADANIYAT FANINING PREDMETI,  
MAQSAD  VA VAZIFALARI 
 
 
1.1.Ma’ruza mashg‘ulotining o‘qitish texnologiyasi: 
 
Vaqti –2  soat 
 Talabalar soni: 60-70 nafar 
O‘quv mashg‘ulotining shakli: 
 Kirish, vizual ma’ruza: 
Ma’ruza mashg‘ulotining rejasi 
1.
 
Mustaqillik sharoitida  xalqimizning 
turmush tarzi, urf-odat va 
an’analariga e’tibor 
2.
 
«Etnomadaniyat» o‘quv fanining 
predmeti, maqsad va vazifalari 
3.
 
«Etnomadaniyat» fanini o‘rganish - 
davr taqozosi 
 
O‘quv  mashg‘ulotining  maqsadi:  Shu  fanga  oid    dastlabki  bilim  va  tushunchalarni 
pedagogik  tamoyillar  asosida  talaba  yoshlar  ongiga  singdirish,    yoshlarda  mustaqil 
fikrlash ko‘nikmalarini uyg‘otish, hamda mazkur fanning boshqa fanlar bilan aloqasi  
to‘g‘risida to‘liq tasavvurlarni  shakllantirish. 
Pedagogik vazifalar: 
 
-  talabalarda  Etnomadaniyat  atamasi 
haqida, 
 
fanning 
bahs 
mavzusi  
to‘g‘risida  tasavvurlarni hosil qilish; 
-  talabalarda  fan  haqidagi  dastlabki 
ko‘nikmalarni hosil qilish; 
-  Etnomadaniyat  fanining  ahamiyatini 
tahlil qilish 
O‘quv faoliyatining natijalari: 
Talaba: 
-Etnomadaniyat 
atamasining 
hayotda 
qo‘llanishini  qiyoslaydi,  Etnomadaniyat 
fanining  bahs  mavzuni  o‘rganadi,  bu 
fanning  boshqa  fanlar  bilan  aloqadorligini 
qiyoslaydi; 
-Etnomadaniyat  fanining  yuzaga  kelishi, 
uning manbalari haqida dastlabki bilim va 
ko‘nikmalarga ega bo‘ladi; 
 -Etnomadaniyat 
fanini 
o‘rganishning 
ahamiyati 
haqida 
o‘z 
fikr 
va 
mulohazalarini bildiradi. 
O‘qitish uslubi va texnikasi 
Kirish,  Vizual  ma’ruza,  blits-so‘rov, 
bayon  qilish,      tushunchalar  tahlili   
texnikasi 
O‘qitish vositalari 
Ma’ruzalar  matni,    tarqatma  materiallar, 
slaydlar, proektor 
O‘qitish shakli 
Jamoa, guruhlarda va juftlikda ishlash 
O‘qitish shart-sharoiti 
 
 Proektor,  kompyutor  bilan  jihozlangan 
auditoriya 
 
 
 
 
 
 

 
54 
Ma’ruza mashg‘ulotining texnologik xaritasi: 
 
Bosqichlar, 
 vaqti 
Faoliyat mazmuni: 
O‘qituvchi: 
Talaba: 
1-bosqich. 
Kirish 
 (10 min) 
1.1. Mavzu, uning maqsadi, o‘quv 
mashg‘ulotidan kutilayotgan natijalarni 
ma’lum qiladi(1-ilova) 
1.1 Eshitadi, yozib oladi 
2-bosqich. 
Asosiy  
qism 
(60 min) 
2.1. Talabalarni qiziqtirish va ularning bilim 
darajasini  aniqlash  maqsadida    blits-so‘rov 
tashkil etadi(2-ilova): 
-Etnomadaniyat  atamasi  qanday  ma’noni 
anglatadi? 
-Etnomadaniyat fanini o‘rganishdan maqsad 
nima? 
2.2.    O‘qituvchi  ma’ruzani  bayon  etishda 
davom  etadi.  Etnomadaniyat  fanining  kelib 
chiqishi,  uning  jamiyat  hayotida  tutgan 
o‘rniga   to‘xtalib o‘tadi 
2.3.Etnomadaniyat  fanining  asoslari  va 
fanlar 
bilan 
aloqadorligi 
to‘g‘risidagi 
taqdimotni 
namoyish 
qiladi(3-
ilova).Taqdimotdan so‘ng: 
a)  Mavzuning  asosiy  tushunchalar  yozilgan  
kartochkalarni tarqatadi(4-ilova) 
b) 
Talabalar 
mavzuning 
asosiy 
tushunchalariga 
ma’ruzadan 
xulosa 
chiqargan holda izoh yozadilar. 
2.4.Talabalarning 
fikrlarini 
to‘ldiradi, 
to‘ldirilgan 
izohlarni 
yozib 
olishlarni 
uqtiradi 
2.1. 
Diqqat 
bilan 
tinglaydi,    navbat  bilan  
bir-birini 
to‘ldirgan 
holda 
 
blits-so‘rovga 
tezkor javob beradi. 
O‘ylaydi,  fikrini  bayon 
etadi. 
Javob 
beradi,  
to‘g‘ri  deb    ta’kidlangan 
javob  bilan  o‘z  javobini 
solishtiradi. 
Ma’ruzani 
tinglaydi. 
Tushunmagan 
joylari 
bo‘yicha 
 
savollar 
beradi,  javobning  asosiy 
joylarini yozib oladi.  
2.3.Slayd  va  tarqatma 
materiallarga 
e’tibor 
qaratadi: 
a) eslab qolishga, kerakli 
joylarini o‘ziga qayd etib 
qo‘yishga harakat qiladi. 
a)  kartochkada  berilgan 
tushunchalar 
tahlilini 
yozadi, 
 
o‘qituvchi 
tomonidan 
to‘ldirilgan 
javobga  e’tibor  qaratadi,  
to‘ldirilgan 
izohlarni 
yozib oladi. 
 
3-bosqich: 
Yakuniy 
qism: 
(10 min) 
3.1.  Mavzuga  yakun  yasaydi  va  talabalar 
e’tiborini  asosiy  masalaga  qaratadi.  Faol 
ishtirok etgan talabalarni rag‘batlantiradi.  
3.2.Mustaqil  ish uchun  vazifa beradi. 
3.1.Eshitadi, 
aniqlashtiradi. 
3.2. 
Uyga 
berilgan 
Mustaqil 
ishni 
yozib 
oladi.