Fanidan ma'ruzalar matni
Download 127.98 Kb.
|
13. Tarixiy atama maruza
- Bu sahifa navigatsiya:
- Protektoriat
Neytralizm — boshqa davlatlar va bir guruh davlatlar bilan o'zining munosabatida betaraflikni asosiy printsip qilib e'lon qilgan davlat siyosati (SHveytsariya, Turkmaniston).
Neokolonializm — imperialistik davlatlar va monopoliyalarning imperializmning mustamlakachilik sistemasi barbod bulayotgan sharoitda mustamlaka qaramligidan ozod bo'lgan mamlakatlar ustidan yangi, ancha tadbirli usullar bilan o'z hukmronligini saqlab qolish va bu mamlakatlar xalqlarini ekspluatatsiya qilishga qaratilgan mustamlakachilik siyosati. Neokolonializm Osiyo, Afrika va Lotin Amerikasidagi rivojlanayotgan mamlakatlariing xaqiqiy mustaqillik (omon harakatiga, bu mamlakatlarda chet el monopoliyalari mulkining natsionalizatsiya qilinishiga iqtisodning davlat sektoriga aylanishiga sotsialistik orientatsiya yo'liga o'tishga va sotsialistik mamlakatlar bilan hamkorlikni metodlari rivojlanaetgan mamlakatlarga iqtisodiy va siyosiy shartlar asosida «yordam» berishni, teng xuquqli bo'lmagan shartnomalar va bitimlar tuzishni, bu mamlakatlarni imperialistik davlatlar homiyligida turli blok va ittifoqlarga tortishni, mustaqil rivojlanish yo'liga o'tib olgan mamlakatlarning ichki ishiga aralashish, qo'g’irchoq rejimlar tuzishni o'z ichiga oladi. Protektoriat (lot. Protector dan — himoyachi, homiylik qiluvchi) — kuchli davlatning kuchsiz davlat ustidan rasmiy homiylik qilish. Amalda Protektoriat imperialistik davlatlar tomonidan iqtisodiy va giyosiy jixatdan kuchsiz mamlakatlarga majburan qabul qildirilar edi. Protektoriat ko'pincha Protektoriat o'rnatilgan davlat hududining okkupatsiya qilish bilan birga amalga oshirilar edi. Protektoriat qaram mamlakatning to'la bosib olish va uziga qo'shib olishda ayrim hollarda faqat o'tish formasi bo'lardi, holos. Xalqaro munosabatlar tarixida Protektoriat ko'pincha bir tomonlama akt o'rnatilar edi. Buyuk Britaniya 1914 yilda Misr ustidan Protektoriat o'rnatdi, aslida esa uni 1882 yilda bosib olgan edi. 1939 yilda gitlerchilar Germaniyasi CHexiya va Moraviya ustidan Protektoriat o'rnatdi, aslida esa ular fashist agressorlarini qurboni bo'lgan edi, Download 127.98 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling