Farg’ona shahar 8- o’rta ta’lim maktabi musiqa madaniyati fani

Sana-
MASHG’ULOT MAVZUSI: MEHNAT QO’SHIQLARI.
Dars maqsadi:

a)ta`limiy maqsad: ; O’quvchilarga mehnat qo’shiqlari haqida tushuncha

berish.

b)tarbiyaviy maqsad: o`quvchilarni odamiylik , insonparvarlik ruhida tarbiyayalsh, muomala madaniyatiga o’rgatish va musiqiy bilim berish.

c)rivojlantiruvchi maqsad: o`quvchilarning musiqiy bilimini oshirish, nutqini rivojlantirish. mustaqil fikrlashga o’rgatish.

Kompetensiyalar: Milliy va umummadaniy kompetensiya, ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:

Dars turi: yangi tushuncha va bilim beruvchi.

Dars jihozi: darslik , tarqatmalar, darsga doir ko`rgazma , DVD disklar, fortepiano.

Dars usuli: aralash , interfaol , savol-javob.

Darsning borishi:

I.Tashkiliy qism: salomlashish , davomatni aniqlash , darsga tayyorgarlikni tekshirish , kirish suhbati.

II.O’tilgan mavzularni so’rash.

O’zbek xalq qo’shiqlaridan qaysi qo’shiqlarni bilasiz?

Musiqa tinglashda nimalarga e’tibor berish kerak?

Qanday musiqalarni yoqtirasiz?.

San’at turlarini sanab bering.

III.Yangi mavzu bayoni

O’zbek xalq og’zaki ijodiyotining ajralmas qismini qo’shiq aytimlari tashkil etadi.mavzu va mazmun jihatidan hilma –hil bu qo’shiqlar o’zida xalq hayoti, turmush tarzini ifoda etadi . Mehnat qo’shiqlari - xalq tomonidan er haydash , hosil yig’ish , tegirmon tortish , ip yigirish jarayonlarida ijod etilgan va kuylangan. Bajarilayotgan mehnat turiga qarab mazkur aytimlarni chorvadorlik , dehqonchilik va hunarmandchilik qo’shiqlari kabi turlarga ajratish mumkin. Xususan dehqonchilik qo’shiqlari ham o’z mavsumiga qarab turlicha bo’lgan Chunonchi er haydash paytida “ Qo’sh haydash ” , kuylangan bo’lsa , hosilni yig’ib olishda “ o’rim qo’shigi ” aytilgan “ xop xayda ” qo’shigi esa xirmon yanchishda aytilgan.

Musiqa tinglash.

DVD diskda O’zbek xalq qo’shiqlaridan na’munalar eshittiriladi

“ Xop xayda “ “ Urchuq ” xalq qo’shigini o’rganamiz..

Jamoa bo’lib kuylash: “Quyosh bilan suhbat” N. Qayumov she’ri, A. Mansurov musiqasi. Ovoz sozlash mashqi o’tkaziladi va yangi qo’shiq jamoa bo’lib kuylanadi.

Bugun tongda qushlardan ham erta turdim,

Gulbo’gimda quyosh bilan suhbat qurdim. (2 marta)

Quyosh menga: “Kuning quvnoq bo’lsin” dedi,

Men quyoshga: “Nuring porloq bo’lsin” dedim.

Na- na-na –na-na-na-na-na-na

“Ol senga” deb boshim uzra nurin sochdi,

Gullarim ham nur qo’ynida ko’zin ochdi (2)

Gul bo’gimni nurda ko’rib quvnar ko’zim,

Shuning uchun gul lolaga o’xshar yuzim.

Na- na-na –na-na-na-na-na-na

IV. Mustahkamlash.

1.O’zbek xalq qo’shiqlaridan qaysi qo’shiqlarni bilasiz?

2.Qanday qo’shiqlar mehnat qo’shiqlari deyiladi ?

V. Uyga vazifa berish: Mavzuni mustahkamlash. “ Xop xayda ” qo’shig’ini yodlash.

VI. BaholashDarsda faol qatnashgan o`quvchilarni izohli baholash

Ko’rildi:_____________Sana_______________MMIBDO’



Sana-
MASHG’ULOT MAVZUSI: SHO’X QO’SHIQLAR VA YALLALAR.

Dars maqsadi:

a)ta`limiy maqsad: ; O’quvchilarga yalla qo’shiqlari haqida tushuncha

berish.

b)tarbiyaviy maqsad: o`quvchilarni odamiylik , insonparvarlik ruhida tarbiyayalsh, muomala madaniyatiga o’rgatish va musiqiy bilim berish.

c)rivojlantiruvchi maqsad: o`quvchilarning musiqiy bilimini oshirish, nutqini rivojlantirish. mustaqil fikrlashga o’rgatish.

Kompetensiyalar: Milliy va umummadaniy kompetensiya, axborot bilan ishlash kompetensiyasi

Dars turi: yangi tushuncha va bilim beruvchi.

Dars jihozi: darslik , tarqatmalar, darsga doir ko`rgazma , DVD disklar, fortepiano.

Dars usuli: aralash , interfaol , savol-javob.

Darsning borishi:

I.Tashkiliy qism: salomlashish , davomatni aniqlash , darsga tayyorgarlikni tekshirish , kirish suhbati.
II.O’tilgan mavzularni so’rash.

1. 
   Laparlardan qanday qo’shiqlarni bilasiz ?
   
2. 
   Musiqa tinglashda nimalarga e’tibor berish kerak?
   
3. 
   Qanday musiqalarni yoqtirasiz?.
   
4. 
   “Bizdan sizga kim kerak ”
   

III.Yangi mavzu bayoni

Yalla kopgina ko’pgina xususiyatlari jumladan raqsbopligi , ijroda ko’pchilik ishtirok etishi bilan laparga yaqin bo’lgan janrdir. Ammo laparda eng avvalo tarafma - taraf aytishuv holati muhim bo’lgan holda yallada sher , kuy va raqsning mushtarakligi nisbatan barqarordir . Shuningdek yallalarning laparlardan farqi band naqorat shaklida bo’ladi . Bunda yallachi raqs o’yinga tushib , bandlarni kuylasa naqorotni ko’pchilik birgalikda aytadi. Yallalarda raqsbop doira usullari va turfa cholg’ulardan iborat ansambl jo’rligi qo’llaniladi.

Musiqa tinglash.

DVD diskda O’zbek xalq qo’shiqlaridan na’munalar eshittiriladi

“ Yallama yorim ” xalq qo’shigini tinglaymiz va o’rganamiz.

Jamoa bo’lib kuylash: J/ Jabborov musiqasi . H. Rahimov musiqasi “ Bolalar ” qo’shigini kuylaymiz..

“ BOLALAR ”

Huddi bo’glar gul chechagi,

Qirlarda yo lolalar,

O’zbekiston kelajagi

Bolalar, bolalar, bolalar!

Biz quvnoqmiz sho’x erkamiz,

Yo tog’dan shalolalar,

Vatanga porloq ertamiz,

Bolalar, bolalar, bolalar!

Sevinch bo’lib yo’gdik dilga,

Misli shabnam jalalar,

Biz iftixor quvonch elga,

Bolalar, bolalar, bolalar!

Bog;ingizdan quyosh sochdi,

Mangu zarrin tolalar.

Iqbol bizga bag’rin ochdi

Bolalar, bolalar, bolalar!

.

IV. Mustahkamlash.

1.O’zbek xalq qo’shiqlaridan qaysi qo’shiqlarni bilasiz?

2.Qanday qo’shiqlar mehnat qo’shiqlari deyiladi ?

3.” Yallama yorim “ qo’shig’ini kuylab bering.

V. Uyga vazifa berish:

Mavzuni mustahkamlash. “Bolalik ” qo’shig’ini yodlash.

VI. Baholash

Darsda faol qatnashgan o`quvchilarni izohli baholash.

Ko’rildi:_____________Sana_______________MMIBDO’



SANA:

MASHG’ULOT MAVZUSI: ANA’NAVIY SAYL BАYRАM VA MAROSIM QO’SHIQLARI.

Darsning maqsadlari

Ta’limiy :- O’quvchilarga Ana’naviy sayl bаyrаm va marosim qo’shiqlari.haqida umumiy tushuncha berish.

Tarbiyaviy: –O’quvchilarda musiqaga qiziqishsini uyg’otish, emotsional did va musiqiy xotirani rivojlantirish. Rivojlantiruvchi:–Qo’shiqlarni nota bilan kuylash ko’nikmalarini mustaxkamlash. Guruh bo’lib kuylash qoidalarini o’rganish

Kompetensiyalar: Milliy va umumbashariy kompetensiya, musiqiy savodxonlik kompetensiyasi, musiqa tinglash va tahlil qilish kompetensiyasi, Jamoa bo‘lib kuylash kompetensiyasi

Dars turi: Yangi bilimlarini shakllantiruvchi

Darsning metodi: “Ruchkam qani”, “Klaster”.

Darsning jihozi: -Fortepiano, tarqatma materiallar, texnika vositalari musiqa savodiga doir illustrativ ko’rgazmalar.

Darsning borishi

Tashkiliy qism:O`quvchilar musiqa sadolari ostida sinfga kiradilar.Tashkiliy qism. Salomlashish, yo’qlama, uy vazifalarini so’rash

O’tilgan mavzuni mustahkamlash: Uyga berilgan vazifani so’rash uchun “Klaster” metodidan foydalaniladi.

Yangi mavzu bayoni: Go’zal bahorni bayram fasli deb ataydilar. Chunki bu faslda Navro’z ya’ni yangi yil bayrami keng nishonlanadi.Navro’z kunlari shodlik tuyg’ularini ifoda etuvchi cholg’u kuylari ham ijro etilgan.Ana shunday ko’hna kuylarning ayrimlari bizning davrgacha yetib kelgan. Xususan, “Navro’zi Ajam”, “Ajam taronalari” singari kuylar shular jumlasidandir.

Jamoa bo`lib kuylash: “Nаvro`z qo`shig`i” N.Nаrzullаеv shе`ri . N.Nоrхo`jаеv musiqаsi. “Yumаlаb –yumаlаb” o`zbек хаlq qo`shig`i. Qo`shiq yaratuvchilari haqida tushuncha beriladi va o`quvchilar o`qituvchi ijrosida yoki CD disk yozuvidagi qo`shiqni tinglab,uning mazmunini,xarakteri,sur`ati,ifoda vositalarini tahlil qiladilar.Qo`shiq jumlalab o`rgatiladi.

Dala qirga momojon, Chuchmomani momojon

Birgalashib boraylik. Ko’zga surtaylik suyib.

Chuchmomalar chiqibdi Anvoyi hidlaridan

Dasta-dasta teraylik Bahra olaylik to’yib

NAQAROT: Omon-omon-omonlik, kormaylik hech yomonlik.

Ulab shomni saharga, Shudringlarga momojon,

Baxtimizni so’raylik Yuzimizni yuvaylik

Kecha bugun kunduzning Quyosh birga biz,

Uchrashganin ko’raylik Gul Navro’zni qutlaylik.

Musiqa tinglash : “Nаvro`zi аjаm” o`zbек аn`аnаviy кuyi. “Bоychеchак”

(turli nаmunаlаrni tinglаsh). O`quvchilar tinglangan kuyni tahlil qiladilar, kuyga tasnif beradilar

Musiqa savodi: Nоtа nоmi bilаn mаshq кuylаsh. Fа-mаjоr tоnligi.

Ijodiy faoliyat: Qo`shiqqа mоs ritmiк хаrакаtlаr bаjаrish

Mustaxkamlash: Dars davomida o`tilganlarni yakunlash, umumlashtirish, “Ruchkam qani” metodi orqali mustaxkamlash

Baholash: Faol qatnashgan o`quvchilarni rag`batlantirish, baholash.

Uyga vazifa: “Navro’z qo’shig’i” qo’shig’ini yod olish.

Ko’rildi:_____________Sana_______________MMIBDO’