Farmakologiya va klinik farmatsiya kafedrasi


Download 0.87 Mb.
bet31/55
Sana20.08.2020
Hajmi0.87 Mb.
#127117
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   55
Bog'liq
Mustaqil ish kitob

Tadbirning bir qismi bo`lgan ovqatlanishning miqdori jihatidan o`ziga xos tartiblari bor, ya`ni kasallikning turiga qarab, ovqatlanish tartibi belgilanadi. Bunda ovqat miqdori ayrim kasalliklarda kamaytiriladi, o`rtacha qilinadi, ko`paytiriladi yoki aksincha, ayrim kasalliklarda man qilinadi. Masalan: bemor organizmidagi xiltlarni yetiltirish uchun ovqat man etiladi. Agar shu bilan birga quvvatni saqlash maqsadiham ko`zda tutilsa, ovqat kamaytiriladi. Dorilar bilan davolashning 3 ta qonuniyati bor:


Birinchisi, dorilarni mizojiga qarab, ya`ni issiqlik yoki sovuqlik, ho`llik yoki quruqligiga qarab tanlash qonuni.

Ikkinchisi, dori miqdorini aniqlash qonuni, ya`ni dorilarning ogirligini o`lchash va dorilarni ta`sir qilish vaqtini aniqlashga bo`linadi.

Uchinchisi, dorilarni qaysi vaqtda iste`mol qilish vaqtini aniqlash qonuni. Kasallikni davolash uchun unga zid bo`lgan dorilar bilan davolanadi. Dorining har jihatdan miqdorini bir butun qilib o`lchash uchun, a`zoninig tabiati, kasallikning darajasi, jins, yosh, yil fasli, yashash muhiti, kasb, quvvat va tashqi ko`rinishi asos qilib olinadi.



Foydalanilgan adabiyiotlar
Asosiy adabiyotlar

  1. 1. Абу Али ибн Сино асарлари:

.Абу Али ибн Сино. Тиб қонунлари [3 жилдли сайланма; тузувчилар: У. Каримов, Ҳ. Ҳикматуллаев]. 1-жилд. Тошкент, 1993.
2.Абу Али ибн Сино. Тиб қонунлари [3 жилдли сайланма; тузувчилар: У. Каримов, Ҳ. Ҳикматуллаев]. 2-жилд. Тошкент, 1992.
3.Абу Али ибн Сино. Тиб қонунлари [3 жилдли сайланма; тузувчилар: У. Каримов, Ҳ. Ҳикматуллаев]. 3-жилд. Тошкент, 1993.
4.Абу Али ибн Сино. Тиббий ўгитлар. Тошкент, 1991.Internet saytlari





2-amaliy mashgulot.Ibn Sino tabobat sohasida qilgan ishlari hozirgi zamon

tibbiyotiga yaqinligi asoslari.
Mashg’ulotning maqsadi: talabalarda Ibn Sino tabobat sohasida qilgan ishlarini urganish/

Masalaning qo’yilishi: Ibn Sino tabobat sohasida qilgan ishlari hozirgi zamon tibbiyotiga yaqinligi asoslari.

Talaba bilishi lozim:

Ibn Sino ta’limotida tabobat sohasida qilgan ishlarini urganish haqida



Talaba bajara olishi lozim:

Zamonaviy Farmatsiyada Ibn Sino ta’limoti fani ahamiyati va turi haqida ma‘lumot berish va amaliy ko‘nikmalarni shakllantirish.



Fanlararo va fan ichidagi bog’liqlik: Mashg‘ulot davomida olingan bilimlardan Farmatsevtik yordam, BTY’o va klinik farmatsiyada barcha mavzularini o‘zlashtirishda foydalanish mumkun.

Motivatsiya: Tib qonunlari asarlari malumotlarini organish.

Mashg’ulotning mazmuni: Zamonaviy Farmatsiyada Ibn Sino ta’limoti fani ahamiyati va turi haqida ma‘lumot berish va amaliy ko‘nikmalarni shakllantirish.ularning tavsiflari bilan tanishtirish.
Mustaqil bajarish uchun vazifalar:

1.“Keys-stadi” metodi


Keys-stadi interaktiv ta’lim metodi sifatida talabalar tomonidan eng afzal ko‘riladigan metodlar qatoriga kirmoqda. Ushbu texnologiya asosan farmatsevtika fanlaridan dars beruvchi o‘qituvchi va talabalarning umumiy intellekua lva kommunikativ salohiyatini rivojlantirishga qaratilgan.

Buning sababi sifatida ushbu metod talabalarga tashabbus bildirish, nazariy holatni o‘zlashtirishda hamda amaliy ko‘nikmalarni shakllantirishda mustaqillikka ega bo‘lish imkoniyatini berishida ko‘rish mumkin. O‘z navbatida vaziyatlarning analizi (tahlili) talabalarning kasbiy shakllanish jarayoniga kuchli ta’sir o‘tkaza olishi, ularning kasbiy jixatdan “ulg‘ayishiga” xizmat qilishi, ta’lim olishga nisbatan qiziqish va ijobiy motivatsiyaning shakllantirishi alohida ahamiyatga ega. Keyslar metodi o‘qituvchining tafakkurturi sifatida, alohida paradigma ko‘rinishida gavdalanib, ijodiy salohiyatni rivojlantirish, noan’anaviy tarzda fikrlash imkoniyatini beradi.


Keys metodi” ni amalga oshirish bosqichlari


Ish bosqichlari

Faoliyatshaklivamazmuni

1-bosqich: Keys va uning axborot ta’minoti bilan tanishtirish

  • Yakka tartibdagi audio-vizualish;

  • Keys bilan tanishish(matnli, audio yoki media shaklda);

  • Axborotni umumlashtirish;

  • Axborot tahlili;

  • Muammolarni aniqlash

2-bosqich:Keysni aniqlashtirish va o‘quv topshirig‘ni belgilash

  • Individual va guruhda ishlash;

  • Muammolarni dolzarblik ierarxiyasini aniqlash;

  • Asosiy muammoli vaziyatni belgilash

3-bosqich:Keysdagi asosiy muammoni tahlil etish orqali o‘quv topshirig‘ining echimini izlash, hal etish yo‘llarini ishlab chiqish

  • Individual va guruhda ishlash;

  • muqobil echim yo‘llarini ishlab chiqish;

  • har bir echimning imkoniyatlari va to‘siqlarni tahlil qilish;

  • muqobil echimlarni tanlash

4-bosqich:Keys echimini echimini shakllantirish va asoslash, taqdimot.

  • Yakka va guruhda ishlash;

  • Muqobil variantlarni amalda qo‘llash imkoniyatlarini asoslash;

  • ijodiy-loyiha taqdimotini tayyorlash;

  • yakuniy xulosa va vaziyat echimining amaliy aspektlarini yoritish


Keys. Pnevmoniya bilan og‘rigan bemorni 5 kun davomida etazol bilan 1.0 dan kuniga 6 maxaldan davolandi. Laboratoriyada aniqlandiki, bu bemordagi pnevmoniya qo‘zg‘atuvchisi sulfanilamidlarga sezgir. Shunday bo‘lsa ham bemorning klinik ahvoli yaxshilanmadi. Etazolning etarli bo‘lmagan ta’sirining sababini mada va qanday qilib etarli darajadagi ta’sirga erishish mumkin?

Talabalarga tavsiya etiladigan material:“Pedagogik talab” va uning mohiyatini yoritishga oid materiallar.



1. Keys mohiyatini etarlicha anglab oling.

2.Manbalar asosida muammoning echimini toping.

3.Aniqlangan omillar orasidan muammoga barchasidan ko‘proq dahldor bo‘lgan omil (yoki ikki taomil)ni ajrating.

4. Ana shu omillar asosida echimni asoslashga harakat qiling.

5. Echimni bayoneting.


Muammo

Yechimi

Natijasi

Ibn Sino tabobat sohasida qilgan ishlari







hozirgi zamon tibbiyotiga yaqinligi asoslari.









mizoj. organizmning ichki muhiti - gomeostazdir






Inson organizmidagi a`zolarning mizojlari










  1. Asalari to’dasi” ish o’yini.

Asalari to’dasi” ish o’yinini o’tkazish usuli.

Ish uchun zarur:

  • Situatsion masala va savollar to’plami yozilgan alohida variant.

2 Toza qog’oz varag’i va ruchka

Ishni bajarish tartibi.



  • Hamma talabalar 4 tadan alohida guruhlarga bo’linadi.

  • Guruhlar alohida stol atrofiga va toza oq qog’oz, ruchka tayyorlanadi.

  • Qog’ozga sana va guruh soni, fakultet, talabalar ismi, sharifi va o’yin nomi yoziladi.

  • Guruhlardan bittadan talaba konvertdan topshiriq variantini oladi

  • Guruh talbalari o’zaro savollarini tahlil qilishadi va 1 ta talaba varaqqa yozadi.

  • Topshiriqni yechish uchun 15 daqiqa vaqt beriladi.

  • O’qituvchi o’yinni bajarilishini kuzatib boradi.

  • Vaqt tugashi bilan ish o’yinlari yig’i b olinadi.

  • O’qituvchi va talabalar birgalikda natijalarni tahlil qilishadi eng aniq to’g’ri javob bergan variant uchun yuqori maksimal ball beriladi. 2 chi o’rindagi variantga 85,93urindagi guruhga70,9ball belgilanadi.

  • Javobvariantlariyozilganvaraqqao’qituvchiballvaimzoqo’yadi.

  • Jaridaga ish o’yinining nomi. Guruh sardori imzosi qo’yilishi lozim.

  • Talabalar olgan ballari joriy baholashda hisobga olinadi.




  1. Qorboronishoyini.

Maqsad :guruh talabalarinin hammasini 1 vaqtning o’zida bilimini nazorat qilish.

Ish o’tkazish tartibi:

Guruh 2 – 3 talabadan iborat kichik guruhlarga bo’linadi .Guruh talabalarining hammasi bitta savol yoki vaziyatni o’zaro tahlil qilishadi . Har bir to’g’ri javob bergan guruhchaga ball sifatida “qorbo’ron” yozib qo’yiladi. Natijada eng ko’p qorbo’ronlar to’plagan guruhcha g’olib bo’ladi.



Ish o’yinini o’tkazish uchun savollar to’plami:

  • Abu Ali Ibn Sino tadbiriga ko`ra soglikni saqlash san`ati Qon yaratilishiga ta’siri.

  • Abu Ali ibn Sino tabiblik faoliyatida. o`ta muhim tadbirlar

  • Soglikni saqlash tadbirlarining asosiy maqsadi

  • Kishi mizojini mo`tadil holatga keltirish

  • Ovqatlanish tadbiri

3.Insert usuli

Insert – samarali o’qish va fikrlash uchun belgilashning interfaol tizimi hisoblanib , mustaqil o’qib o’rganishda yordam beradi. Bunda mavzu va materiallar talabalarga oldindan vazifa qilib beriladi. Uni o’qib chiqib v , + , - , ? belgilari orqali o’z fikrini ifodalaydi.

Insert jadvali mustaqil o’qish jarayonida olinadigan ma’lumotlarni bir tizimga keltirishga imkoniyat beradi. Oldindan olingan ma’lumotni yangisi bilan o’zaro bog’lash qobiliyatini shakllantirishga imkon beradi. Talabalar jadval tarkibi va uni to’ldirish qoidasi bilan tanishishadi. Shaxsan uni rasmiylashtirishadi.

Matnni belgilash tizimi.

V “ – men bilgan narsani tasdiqlaydi “ + “ – yangi ma’lumot.

“ – “ – men bilgan narsaga zid.

? “ – meni o’ylantirdi. Bu borada menga qo’shimcha ma’lumot zarur.



Masalan:


Tushuncha

v

+

-

?

Odam organizmini chiqindilardan tozalash













Tarbiya haqidagi tadbirlar













  1. Badantarbiya tadbiri
















Yilning turli fasllaridagi tadbirlar va havoni soglomlashtirish to`grisida













Mo`tadil uyqu va uygoqlik ham kiradi.













Kishi mizojini mo`tadil holatga keltirish















Nazariy qism

Download 0.87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   55




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling