Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti hisoblash usullari kafedrasi

6-MAVZU.

Maktabda turli sonlar sistemalarini o’rganish

(seminar - 2 soat.)

8.1. Seminarni olib borish texnologiyasi

O ’quv soati - 2 soat	Talabalar soni: 50 talaba
O’quv mashg’uloti shakli	Mavzu bo’yicha axborotli ma’ruza
Seminar rejasi	1 . Natural sonlarni o ’ rganish. Rasional sonlarni o’rganish. Musbat va manfiy sonlarni o’rganish.
O ’qitish maqsadi: Turli sonlar sistemalarini o’rganish xaqida tushuncha.
Pedagogik vazifalar:	o’quvfaoliyati natijalari:
Natural sonlarni o’rganish. xaqida tushuncha	Natural sonlarni o’rganish bilan tani shadil ar va tushuntirib b eradilar ;
Rasional sonlarni o’rganish tushuntirib berish;	Rasional sonlarni o’rganishni tushuntirib beradilar;
Musbat va manfiy sonlarni o’rganishusullarini tushuntirib berish	Musbat va manfiy sonlarni o’rganishusullarini tushuntirib beradilar
O ’qitish vositalari	ma’ruza matni, kompyuter slaydlari, doska
O ’qitish usullari texnikasi	ma’ruza, aqliy xujum texnikasi Zig-zag , xabarlashib o’rganish usuli, Insert texnikasi
O ’qitish shakllari	frontal, kollektiv ish
O ’qitish sharoiti	Texnik vositalar bilan ta’minlangan, guruxlarda ishlash usulini kullash mumkin bulgan auditoriya.
Monitoring va baholash	og’zaki savollar, blis-so’rov

Turli sonlar sistemalarini o’rganish mavzusining texnologik xaritasi.

Ish bosqich- lari	O’qituvchi faoliyatining mazmuni	Tinglovchi faoliyatining mazmuni
1- bosqich. Mavzuga kirish (20 min)	1. l.O’quv mashg’uloti mavzusi savollarni va o’quv faoliyati natijalarini aytadi. 1.2.3x3 usulida mavzu bo’yicha ma’lum bo’lgan tushunchalarni faollashtiradi. Klaster usuli yordamida fikrlarni bayon etish. (1-ilova).	Tinglaydilar. Savollarga javob beradilar

2 - bosqich. Asosiy bo’lim (50 min)	Talabalarning e’tiborini tortish uchun jonlantirish savollari beradi.(2- ilova). Ma’ruza rejasining hamma savolini tushuntiradi.( 3-ilova). Har bir savol nihoyasida umumlashtiruvchi xulosa beradi. Tayanch iboralarga qaytiladi. Talabalar ishtirokida ular yana bir bor takrorlanadi.	Tinglaydilar. UMKga qaraydilar UMKga qaraydilar Har bir tayanch tushuncha va iboralarni muhokama qiladilar.
3-	3.1.Mashg’ulot bo’yicha yakunlovchi	Savollar beradilar
bosqich.	xulosalar qiladi. Mavzu bo’yicha olingan	UMKga qaraydilar
Yakunlov	bilimlarni qayerda ishlatish mumkinligi
chi	ma’lum qiladi.
	3.2. Mavzu bo’yicha mustaqil o’rganish	Mustaqil o’rganish uchun
(10 min)	uchun topshiriq beradi.	topshiriqlarni yozib oladilar.
	3.3. Mavzu bo’yicha bilimlarni
	chuqurlashtirish uchun adabiyotlar ro’yxatini beradi.	UMKga qaraydilar
	3.4.Keyingi mazvu bo’yicha tayyorlanib kelish uchun savollar beradi	UMKga qaraydilar

1-ilova. (8.1.)

1. 
   3x3- usulini qo’llash qoidasi
   

1. 
   Talabalarni 3 ta guruhga ajratish lozim.
   
2. 
   Uchta garuhga 3 ta savol beriladi.
   
3. 
   Ma’lum bir vaqtdan so’ng topshiriqlarni yig’ib olish kerak.
   
4. 
   Topshiriqlarni guruhlararo almashtirish kerak. (3-marta)
   
5. 
   Topshiriqlarni birinchi holatdagi guruhlarga qaytarish lozim.
   
6. 
   Prezentasiya qilinadi.
   
7. 
   Kamchilik va yutuqlar aytiladi.
   

2. 
   Klaster tuzish qoidalari
   

Klaster tuzish qoidalari

1. 
   Hayolingga nima kelsa shuni yoz. Fikrlarning sifatiga e’tibor bermang.
   
2. 
   Yozuvning orfografik va boshqa hatolariga e’tibor bermang.
   
3. 
   Ajratilgan vaqt tugamaguncha yozishni to’xtatmang.
   
4. 
   Agar fikrlar hyech kelavermasa to yangi fikrlar kelguncha qog’ozga rasmlar chizing.
   
5. 
   Iloji boricha ko’proq bog’lanishlarni qurishga harakat qiling. Fikrlar sonini va ular orasidagi bog’lanishlar sonini chegaralamang.
   

2-ilova. (8.1.)

Мавзуни жонлаштириш саволлари.

1.Мактабда натурал сонларни ÿрганиш кандай амалга оширилади?

2.Оддий касрларни ÿрганишнинг кандай хусусиятлари мавжуд?

3. 
   Унли касрларни ÿрганишда кандай тушунчалар ÿрганилади?
   
4. 
   Мусбат ва манфий сонларни ÿрганиш усуллларини айтиб беринг.
   

3-ilova.(8.1.)

Х,ар кандай сонли тупламни урганиш бир хил услубий масалаларни х,ал килишни талаб этади, булар:Бу сонларни кандай киритиш мумкин ва унинг элементлари нимадан иборат?2) Тупламда кандай муносабатлар уринли?3) ^андай амалллар бажарилади, улар кандай кргатилади ва маъноси, кайси масалалар ечимга эга?4) Бу амаллар кандай конуниятларга эга?5)Амалларни бажариш технологиясининг мох,ияти нимага асосланган , уларни урганишнинг ахдмияти нимадан иборат?
Унлик позицион санок системаси билан секин-аста таништириб борилади. Укувчилардан разрядларни эслаб колиш ва куп хонали натурал сонларни синфларини тула узлаштиришларига эришишни талаб этиш зарур. Факат укитувчи улар хдкида назарий маълумотлар бериши ва мисоллар келтириши етарлидир.
“Катта” ёки “кичик” муносабатлари осон узлаштирилади, бунда х,ар кандай иккита турли натурал сон учун ё биринчиси иккинчисидан катта, ё иккинчиси биринчисидан катта муносабатларидан бири уринли булади. Бу муносабатлар сон нурининг бутун сонли нукталари учун тугри. Кургазмали тасвирлаш эса укувчиларга математиканинг турли булимлари орасида чукур ички богланиш мавжудлигини акс эттиради, яъни натурал сонлар ва сон нури бутун нукталари орасида изоморфизм богланиши мавжудлигини ифодалайди.
Натурал сонлар тупламини тартиблаш мисолларига эътибор бериш лозим, бунда унинг кисм тупламларини тузиш масалалари, масалан, жуфт, ток, бирорта сонга каррали сонлар тупламларини топиш мух,имдир ёки биринчи элементлари 1,9,17, 25,... лардан иборат кисм туплам тузиш таклиф этилиши мумкин.
^{1-savol. №Шга1 sonlarni o,}rganish.

\У