Metallurgiya
Download 2.55 Mb. Pdf ko'rish
|
Metallurgiyaasoslarioquvqollanma (1)
|
Domna pechining ishlashi. 1-rasmda domna pechining ishlash shemasi
keltirilgan. Havo qizdirgich 2 ning gorelkasiga (rasmda ko‘rsatilgan) domna gazi va havo uzatuvchi trubalari orqali (to‘sqichlar 5' va 6' ochiqligida) yuboriladi. Gorelkada ular aralashib yonish kamerasida yongach, yonish mahsulotlari havo qizdirgichning kamerasi bo‘ylab yuqoriga ko‘tarila borib, uni ma'lum temperaturagacha qizdira boradi. Havo qizdirgichining devorlari ma'lum darajada qizigandan keyin to‘sqich 6 ochilib, yonish mahsulotlari mo‘ri 4 orqali atmosferaga chiqarilib yuboriladi. Bunda havo qizdirgichining devori 1300 - 1400ºC gacha qiziydi. So‘ngra gaz va havo kiritiladigan yo‘llar (tusqichlar 5' va 6') berkitilib, truba 6'' ochilib, unga kompressor 3 dan truba 7 orqali sovuq havo haydaladi. Sovuq havo havo qizdirgichning o‘ta qizigan kataklaridan yuqoriga ko‘tarilib qizib boradi. Havo qizdirgichdagi havo 900 - 1000ºC gacha qizigach, to‘siq 6''' ochilib, qizdirilgan havo truba 8 va furmalar 9 orqali domnaga haydaladi. Bu vaqtda o‘ng yondagi 185 havo qizdirgich 2' yuqorida ko‘rganimizdek qizdirilib boriladi. Shunday qilib, uning murvak jumraklarini boshqarishi bilan domnani uzluksiz ravishda qizdirilgan havo bilan ta'minlab turadi. Hajmi 2700 m 3 bo‘lgan domnaning normal ishlashi uchun 1 sutkada 8 mln. m 3 havo domnaga haydaladi. Odatda, havo qizdirgich sovuq havoni 1 soat mobaynida zarur temperaturagacha qizdirib bera oladi. Demak, domnani uzluksiz ravishda qizdirilgan havo bilan ta'minlab turish uchun ketma - ket ishlovchi 3 ta havo qizdirgich kerak bo‘ladi. Ba'zan havo qizdirgichlarni tozalash yoki tuzatish zarurligini e'tiborga olib 4 ta havo qizdirgich o‘rnatiladi. Yangi domna pechini ishga tushirishdan oldin uning ishga yaroqliligi tekshirib ko‘riladi. Keyin ichki devorlarini qizdirish uchun pechning o‘txonasida 4 - 5 sutka davomida yoqilgi yoqiladi. Buning uchun pech o‘txonasiga furma teshiklari orqali bir oz koks, uning ustiga tarasha o‘tin qalanadi - da, forsunka alangasida o‘t oldiriladi. Shundan so‘ng yana pechning koloshnik qismidan koks kiritilib, pech ishi temperaturasigacha qizigach, unga ma'lum tartibda koks, temir ruda va flyus to‘ldirib turiladi. Shu bilan birga pechga qizdirilgan havo 0,2 - 0,3 MPa (2 - 3 atm.) bosimda furmalar orqali haydaladi. Koks yonayotganda ajralayotgan gazlar yuqoriga ko‘tarilib shixta materiallarini qizdira boradi. Buning oqibatida temir oksidlari qaytarilib, uglerodga to‘yinib, cho‘yan hosil bo‘ladi. Suyuq cho‘yan sirtida esa shlak yig‘ila boshlaydi. Yoqilg‘ining yonishi. Furma orqali domnaga haydalayotgan qizdirilgan havo kislorodi koksni yondiradi: C + O 2 = CO 2 + Q, bunda ajralayotgan issiqlik hisobiga qizigan gazlar yuqoriga ko‘tarilib pastga tushayotganda shixtani qizdira boradi. Tajriba shuni ko‘rsatadiki, pechning 1000ºC dan yuqoriroq temperaturali zonasida karbonat angidrid cho‘g‘langan koks qatlamlari orasidan o‘tib, uglerod (II) oksid (is gazi) ga aylanadi. CO 2 + C = 2CO - Q. |
