Filologik tadqiqot asoslari page 3 4-курс I. Ma’ruza mashg’ulotlari

 
 
 
 
 

---

FILOLOGIK 
TADQIQOT ASOSLARI 
Page 24 
4-курс 
SEMINAR MASHG`ULOTLARI UCHUN 
MATERIALLAR 
1- seminar mashg’uloti. 
 
1-mavzu. Filologik tadqiqot asoslari maxsus kursining asosiy maqsad va 
vazifalari. Bitiruv malakaviy ishiga qo’yilajak asosiy talablar. Ilmiy ishlar 
tasnif va tavsifi. 
 
Seminar savollari: 
1. "Ilm -fan” tushunchasini qanday izohlaysiz? 
2. Filologiya, lingvistika haqida qanday tushunchaga egasiz? 
3.Ilmiy tadqiqot ishi va filolog faoliyatining asosiy yo'nalishlari nimalardan iborat? 
 
Seminar uchun savol va vazifalar: 
1. "Kirish” mavzusi tavsifning qanday turi - funktsional yoki tuzilmaviy 
turini o'z ichiga kiritgan? Bu savolga javob berish uchun V.l.Dalning lug'atidagi 
"Kirish” tushunchasining tavsifini Katta aka- demik lug'atdagi tavsif bilan 
taqqoslangan. Lug'atlarda keltirilgan izohlarni o'ganib chqing. 
Taqdim etilgan definisiyalarda qanday tomonlari tayanch ekan- ligini 
aniqlang, bu belgilarni tuzilmaviy yoki funksional deb tavsi- flang. Definisiyalar 
qanday munosabatda ekanligini, ya'ni ular bir xil yoki turli axborotga ega 
ekanligini aniqlang. Agarda bir xil axborot bo'lsa, tavsifdagi farqning sababi nima, 
agarda har xil bo'lsa, bu har xillik nimada namoyon bo'ladi? 
2. Mazkur ikki definisiyalardan "kirish" va "kirish bobi” tushunchalarining 
yagona tavsifini shunday shakllantiringki, bu iborada takror- lash bo'lmasin. 
Ulardadi turli belgilarni mantiqiy tarzda bog'lang. Mazkur kirish mazmuni, 
xarakteri olingan tavsifga muvofiqligini aniqlang. Mazkur savolga javob berish 
uchun quyidagilar zarur: 
- mazkur matnning rejasini tuzish, bunda mazkur bo'limning eng muhim 
tushunchalarini belgilab beruvchi otlardan har bir qismning nomini tuzish lozim; 
- bo'limning asosiy mazmunini qisqa tavsiflab bering, bunda ajratib 
ko'rsatilgan tushunchalarga e'tibor berib, quyidagi iboralarni qo'llang: "kirish 
bo'limining asosiy mazmuni... tasviri tavsifidan ibo- ratdir" (keltirilgan vazifaga 
o'xshash yana ikkita ibora toping); 
- shu tarzda kirish bo'limi mazmunini aniqlaganingizdan so'ng kirish deb 
nomlanishga muvofiqmi, degan savolga javob bering. 
3. Ilmshunoslikning tadqiq etish obyekti nima bo'lishi mumkin? Mazkur 
savolga javob berish uchun ilmshunoslikni muvofiq fanlarning (masalan, 
tilshunoslik, adabiyotshunoslik va h.k.) nomi bilan taqqoslang. 

---