Finans hám finanslıq munasábetlerdiń xarakterli belgileri

78. Byudjet qárejetlerin jumsaw máseleleri hám wazıypaları. Muammolar. Hozirgacha davlat byudjeti xarajatlari bo’yicha ayrim kamchiliklar mavjud. Ularning asosiylari quyidagilardan iborat:  davlat byudjeti mablag’laridan foydalanish samara-dorligi nisbatan past;  davlat byudjeti mablag’larini maqsadsiz sarflash amaliyoti mavjud;  davlat byudjeti daromadlari bo’yicha rejalar baja-rilmagan sharoitda xarajatlar ayrim yo’nalishlarining moliya-lashtirilishi noproportsionaldir;  davlat byudjeti xarajatlari davlat ijtimoiy siyosatining pishib etilgan muammolarini hal eta olmayapti;  sub’yektlarga to’lovlar bo’yicha qarzlar doimiy ravishda oshib borayapti;  milliy xo’jalikka davlat investitsiyalari minimum darajagacha qisqardi;  va boshqalar. Davlat byudjeti xarajatlari bo’yicha bajarilishi lozim bo’lgan vazifalar. Yuqoridagi kamchiliklarning mavjudligi davlat byudjeti xarajatlari bo’yicha baja-rilishi lozim bo’lgan asosiy vazifalarni belgilab olishni va ularning o’z vaqtida bajarilishini taqozo etadi. Hozirgi sharoitda bunday vazifalarning qatoriga quyidagilarni kiritish mumkin:  eng samarali va ijtimoiy ahamiyatga ega bo’lgan loyi-halarga davlat byudjeti mablag’larini yig’ish (kontsentratsiya qilish), ijtimoiy xarajatlarni moliyalashtirishning ustu-vorligini ta’minlash;  sub’yektlarga to’lovlar bo’yicha qarzlarni keskin qisqartirish va ularning to’liq qaytarilishiga erishish;  iqtisodiyotning ustuvor sohalarida investitsiyalarni davlat tomonidan moliyalashtirishni kengaytirish;  loyihalarni moliyalashtirishning davlat-tijorat amaliyotini kengaytirish asosida investitsion jarayon-larning nomarkazlashuvini davom ettirish;  davlat apparatini saqlash xarajatlari va davlat qarzlarini boshqarish bo’yicha xarajatlarni qisqartirish;  harbiy islohotlarni bosqichma-bosqich amalga oshirish asosida milliy mudofaaga mo’ljallangan davlat byudjeti mablag’laridan foydalanish samaradorligini oshirish;  ayrim tarmoqlarning zararlarini qoplashga yo’nalti-rilayotgan dotatsiyalarni kamaytirish;  maqsadli dasturlar va xarajatlarning ayrim maqsadli moddalari bo’yicha xarajatlarni qisqartirish;  fan, madaniyat, tibbiy xizmat va maorif xarajat-larining ustuvor moliyalashtirilishini ta’minlash;  davlat byudjeti mablag’laridan foydalanish ustidan nazoratni kuchaytirish;  davlat byudjeti xarajatlarini moliyalashtirishning g’azna-chilik tizimi faoliyatini yanada takomillashtirish;  va boshqalar