Finans hám finanslıq munasábetlerdiń xarakterli belgileri

117. Qamsızlandırıwdıń funkciyaları.1.qamsizlandiriw fondin sho’lkemlestiriw menen baylanisli funkciya2.qamsizlandiriw fondinan paydalaniw menen baylanisli funksiya3.qadagalaw funkciya
118. Qamsızlandırıwdıń rawajlanıw basqıshları.
Mustaqillikka erishguniga qadar 1918—91 yillarda Oʻzbekiston Respublikasida sugʻurta faoliyatini sobiq Ittifoq miqyosida yagona boʻlgan davlat sugʻurta idorasi („Gosstrax“) va uning ittifokdosh respublikalardagi boshqarmalari amalga oshirgan. 1991-yildan OʻzRda oʻtkazilgan chuqur iqtisodiy islohotlar jarayonida bozor iqtisodiyotiga oʻtishning dastlabki bosqichlarida davlat S organlari qayta tashkil etildi, ularga raqobatda boʻla oladigan turli mulkchilik shaklida sugʻurta kompaniyalari va agentliklari vujudga keldi. Sugʻurta xizmati bozori, sugʻurta faoliyatining asosiy yoʻnalishlari, huquqiyqonunchilik asoslari yaratildi. 1993-yilda 6 mayda Oʻzbekiston Respublikasining „Sugʻurta toʻgʻrisida“ qonuni qabul qilindi. Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 1997-yil 25 fevraldagi farmoniga koʻra Moliya vazirligi huzurida faoliyat koʻrsatib kelayotgan Davlat sugʻurta bosh boshqarmasi „Oʻzagrosugʻurta“ sugʻurta kompaniyasi shaklida qayta tashkil etildi, „Kafolat“ sugʻurta kompaniyasi, „Madad“ sugʻurta agentligi, „Oʻzbekinvest“ eksportimport milliy sugʻurta kompaniyasi va boshqa oʻz faoliyatini boshladi. arning vujudga kelishiga olib kelgan. Jamiyatning barcha jabhalari taraqqiy etishi barobarida fuqarolarning bir maromda hayot kechirishlariga va korxonalarning barqaror faoliyat ko’rsatishiga salbiy ta’sir ko’rsatuvchi omillar ham kengaya boshladi. Mana bir misol. Sanoatning tez sur’atlar bilan rivojlanishi tabiat va jamiyat o’rtasidagi muvozanatning buzilishiga, birinchi galda, ekologik vaziyatning tang ahvolga tushib qolishiga sabab bo’ldi. To’g’ri, insoniyat tabiatning injiqliklariga ko’nikib yashashga o’rgangan, ammo, shu bilan bir qatorda tabiiy ofatlar, yong’in va boshqa noxush hodisalar ro’y berishi oqibatida yuzaga kelgan zararlar, yo’qotishlarning o’rnini qoplash vositalarini izlab topishga ham harakat qilgan. Hatto, insoniyat taraqqiyotining dastlabki bosqichlarida hayot kechirgan ajdodlarimiz bunday ko’ngilsiz hodisalar ro’y berishi natijasida ko’rilishi mumkin bo’lgan zararlar va nobudgarchiliklardan saqlanish choralarini ko’rganlar. Ana shunday choralardan biri sifatida qurg’oqchilikdan saqlanish maqsadida suv omborlari va oziq-ovqat zaxiralarini yaratganlar. Har ehtimolga qarshi zaxiralarni yaratish va oldindan ko’rib bo’lmaydigan hamda insoniyatning ongi bilan boshqarib bo’lmaydigan ko’ngilsiz hodisalar sodir bo’lishi oqibatida yuzaga kelgan zararlarning o’rnini qoplash hozirgi zamon sug’urta munosabatlarining asosini tashkil etadi
119. Úy xojalıǵı hám oǵan tiyisli bolǵan xarakterli ózgeshelikleri
Úy хоjаlıqlаrındа tutınıw máqsеtlеri hám tоplаw ushın pul qаrjılаrı fоndlаrın qáliplеstiriw, оlаrdı bólistiriw hám pаydаlаnıwġа tiyisli bоlġаn ekоnоmikаlıq qаtnаsıqlаr jıyındısınа úy хоjаlıqlаrı finаnsı dеp аtаlаdı;
Úy хоjаlıġın хоjаlıq júritiwdiń ġárеzsiz ekоnоmikаlıq hám finаnslıq birligi sıpаtındа аjırаtılıwı tómеndеgi kritеriyalаr tiykаrındа ámеlgе аsırılıwı zárúr:birgеliktе jаsаw;uluwmа byudjеttiń bаr bоlıwı;ekоnоmikаlıq qаrаrlаrdı birgеliktе qаbıl qılıw.