Fizika kafedrasi ergasyev Sh.,Saidov Q. S

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
YUPQA LINZALARNING FOKUS ORALIQLARINI
ANIQLASH. 
Ishning maqsadi: Yig`uvchi va sochuvchi linzalarning fokus oraliqlarini o`lchash
usullarini o`rganish. 
K I R I SH 
Yupqa linzalarning fokus masofalari linzalarni chegaralovchi sferik 
sirtlarning egrilik radiuslariga va linza koddasi bilan tashqi muxitning sikdirysh 
ko`rsatkichlariga bog`liq.Ammo tajribada linzaning fokus masofasini buyumning 
aniq tasvirini hosil qilib,linzadan buyum va tasvirgacha bo`lgan masofalarni 
o`lchash yo`li bilan aniqlash qulay.Bu maqsadda quyidagi yupqa linza 
formulasidan foydalaniladi:. 
F=
Bunda 
-d - linzadan buyumgacha, 
f - linzadan tasvirgacha bo`lgan masofalar; . 
F - linzaning fokus masofasi; linzadan yorug`lik nuriga qarama-qarshi 
yo`nalishda hisoblanadigan masofalar manfiy deb hisoblanadi. 
Bu ishida yig`uvchi va tarqatuvchi linzalarning fokus oraliqlari turli usullar 
bilan aniqlanadi va barcha usullarda u yoqi bu tarzda (I) formuladan foydalaniladi. 
Undan tashqari barcha usullarda qanday masofalarni o`lchash kerakligini aniq 
tushunish uchun har safar geometrik optika qonunlariga asoslangan holda 
buyumning tasviri chiziladi. 
Kerakli asboblar: optik taglik, yorug`lik manbai, ekran, yig`uvchi va 
sochuvchi linzalar, sirpanuvchi t irgaklar, santimetrli shkala, to`r chizilgan tiniq 
plastinka.