Импульс саœланиш œонунига к¢ра
m1 v1 + m2v2 = m1 U1+ m2 U2 (8.6).
деб ¸зиш мумкин. Марказий зарба пайтида v1 , v2 , U1 , U2
векторлар бир т¢šри чизиœ б¢йлаб й¢налган б¢лади. Шунинг учун (8.6) тенгламада векторлардан скаляр œийматларга ¢тиш мумкин:
m1 v1 + m2v2 = m1 U1+ m2 U2 (8.7).
8.5 ва (8.7) тенгламаларни биргаликда ечиб топамиз:
U1 ва U2 тезликлар турлича, ва шарлар т¢œнашув пайтида, эластик кучлари таъсирида ¢заро итарилади ва урилишдан с¢нг бир – биридан узоœлашади. Шу пайтда œуйидаги хусусий ¯оллар р¢й бериши мумкин:
Шарларнинг массаси бирхил ( m1 = m2 = m ).
У ¯олда U1 =V2 ; U2 =V1 ;
Иккинчи шар массаси биринчиникидан бир неча баравар к¢п (m2≥m1).
Бунда
Шу билан бирга иккинчи шар урилишгача тинч ¯олатда (V2 =0), у ¯олда
U1 = -V1 , яъни биринчи шар тенг турган катта массадан урилиб œочади ва тескари й¢налишда – V1 тезликда ¯аракат œилади. Эластик шар эластик деворга урилганда деворни чексиз катта массали к¢зšолмас шар деб œаралади.
Ноэластик урилишда механик энергиянинг œисман номеханик формага айланиши (диссициация ¸ки энергиянинг тарœалиши ) р¢й беради. Агар абсолют ноэластик жисмлар т¢œнашса, улар деформацияланади, лекин бу шароитда эластик кучи вужудга келмайди, шарлар бир – биридан итарилмайди, ва улар урилишдан кейин бир хил тезлик билан биргаликда ¯аракат œиладилар.
Мисол тариœасида илгарилама ¯аракат œила¸тган шарларнинг абсолют ноэластик т¢šри марказий т¢œнашишдаги дистанция энергиясини к¢райлик. Импульс саœланиш œонунгиа к¢ра
(8.9)
Марказий т¢œнашув чоšида V1 , V2 , U векторлар битта т¢šри чизиœ б¢йлаб й¢налгани учун (8.9) ни скаляр к¢ринишда ¸зиш мумкин:
m1 v1 + m2 v2 = (m1 + m2 ) u ( 8.9 а)
Do'stlaringiz bilan baham: |